گسترش اعتراضات در لیبی

عکس: رویترز

احسان ابطحی

تصاویر جدیدی که توسط تظاهرات‌کنندگان ضددولتی منتشر شده‌است نشان می‌دهند که معترضان پرچم دوران پیش از حکومت معمر قذافی، رهبر لیبی را بر فراز ساختمانی در خارج از شهر طرابلس، پایتخت، به اهتزاز درآورده‌اند و بلوک‌هایی سیمانی برای دفاع از خود در برابر میدانی در این شهر مستقر کرده‌اند. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس از قاهره، پایتخت مصر، این تصاویر دیروز، یک روز پس از آنکه قذافی وعده داد تا «آخرین قطره خون» به مبارزه ادامه خواهد داد، بر روی شبکه اجتماعی فیس‌بوک منتشر شده‌است. بسیاری بر این باورند که سخنان قذافی نشانه‌ای از سرکوب خونین‌تر مخالفان توسط حامیان قذافی طی روزهای آینده است. با این همه تصاویر منتشر شده از سوی منابع مستقل تایید نشده‌است.

در همین حال، فرانکو فراتینی، وزیر امور خارجه ایتالیا به قانونگذاران این کشور گفت که بسیار «محتمل» است که بیش از هزار نفر در خشونت‌های اخیر کشته‌شده باشند. فراتینی این سخنان را به نقل از رسانه‌های ایتالیایی که به استناد شاهدان عینی و منابع بیمارستانی منتشر شده بود، بیان کرد.

این در شرایطی است که دیده‌بان حقوق بشر هم اعلام کرده است که نزدیک به ۳۰۰ نفر در جریان خشونت‌های اخیر جان خود را از دست داده‌اند.

از سوی دیگر دیروز گزارش‌ها حاکی از شلیک سنگین آتش از سوی نیروهای وفادار به سرهنگ قذافی در خیابان‌های طرابلس به سوی معترضان بود. قذافی سه‌شنبه شب از هوادارانش خواسته بود تا مخالفان را به شدت سرکوب کنند.

درگیری‌ها در طرابلس در شرایطی رخ می‌دهد که مخالفان دولت گزارش دادند که شهر «مصراته» در شمال غرب لیبی به کنترل مخالفان در آمده است. معترضان با به صدا در آوردن بوق خودروها و اهتزاز پرچم‌های دوران ادریس، پادشاه لیبی پیش از به قدرت رسیدن قذافی، به جشن و پایکوبی پرداختند. ادریس پس از استقلال لیبی از ایتالیا در ۲۴ دسامبر سال ۱۹۵۱میلادی شاه شد و تا زمان کودتای بدون خونریزی قذافی در اول سپتامبر سال ۱۹۶۹ میلادی قدرت را در دست داشت.

مصراته اولین شهر بزرگ در غرب لیبی است که به دست نیروهای مخالف رژیم قذافی فتح می‌شود. پیش از این بیشتر مخالفان دولت در شرق این کشور تمرکز داشتند. فرج المصراتی که یک پزشک محلی است در همین‌باره گفت که از ۱۸ ژانویه یعنی زمانی که معترضان به ادارات و ساختمان‌های مرتبط با رژیم قذافی حمله کرده‌اند، شش نفر کشته و ۲۰۰ نفر نیز زخمی شده‌اند. به گفته المصراتی ساکنان شهر، کمیته‌هایی برای دفاع از مصراته تشکیل داده‌اند‌، خیابان‌ها را پاکسازی و مجروحان را مداوا کرده‌اند.

او در گفت‌و‌گویی تلفنی ادامه داد: «همبستگی میان مردم در این شهر شگفت‌آور است، حتی معلولان هم به کمک مردم آمده‌اند.»

پس از یک هفته نا‌آرامی و خروش مردم در لیبی علیه دیکتاتوری ۴۲ ساله قذافی، معترضان که توسط واحد‌‌های نظامی دولتی که از ارتش جدا شده‌اند حمایت می‌شوند، تقریبا همه مناطق شرقی لیبی را به کنترل خود در‌آورده‌اند. گزارش‌ها همچنین حاکی از آن است که نیمی از کرانه ۱۶۰۰ کیلومتری دریای مدیترانه نیز به تصرف مخالفان در آمده‌است.

در همین حال هشدار‌های بین‌المللی درباره بحران لیبی به صدا در‌آمده است. بحران این کشور واقع در شمال آفریقا همچنین باعث شده‌است تا قیمت نفت به بالاترین میزان خود طی دو سال گذشته برسد. اتحادیه اروپا و شمار دیگری از کشورها هم از شهروندان خود خواسته‌اند تا لیبی را ترک کنند.

شورای امنیت سازمان ملل متحد هم دیروز نشستی اضطراری برگزار کرد و با انتشار بیانیه‌ای ضمن محکوم کردن شدید سرکوب معترضان توسط رژیم قذافی، «نگرانی عمیق» خود را از وقایع لیبی ابراز داشت و خواستار «‌پایان فوری خشونت‌ها» و برداشتن گام‌هایی برای بر‌آورده کردن خواسته‌های قانونی مردم این کشور شد.

نیکلا سارکوزی، رییس‌جمهوری فرانسه هم از اتحادیه اروپا خواست تا به دلیل سرکوب خشونت‌آمیز معترضان تحریم‌هایی علیه رژیم قذافی اعمال کند. سخنان سارکوزی باعث افزایش گمانه‌زنی‌ها درباره قطع پیوند‌های اقتصادی و تجاری میان اتحادیه اروپا و لیبی شده‌است.