انتقاد شدید و ‌کم‌سابقه ایالات‌متحده از اسراییل

عکس از AP

احسان ابطحی

هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه ایالات‌متحده، روز جمعه و طی یک تماس تلفنی تنش‌آلود با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسراییل، که ۴۳ دقیقه به طول انجامید، به شدت از برنامه این رژیم برای ساخت‌و‌ساز‌های جدید در بیت‌المقدس شرقی انتقاد و تاکید کرد که این اقدام «‌پیامی عمیقا منفی» درباره روابط اسراییل‌-‌آمریکا ارسال می‌کند. کلینتون همچنین اضافه کرد که همزمانی اعلام ساخت‌و‌ساز‌های جدید با سفر جوزف بایدن، معاون رییس‌جمهوری ایالات‌متحده، به اسراییل اقدامی بسیار نابجا بوده‌است.

به گزارش روزنامه نیویورک‌تایمز، جو بایدن هفته گذشته به اسراییل سفر کرد تا حمایت ایالات‌متحده از امنیت این رژیم را اعلام کند. با این همه معاون رییس‌جمهوری آمریکا ضمن محکوم کردن تصمیم اسراییل برای ساخت‌و‌ساز‌های جدید، این اقدام را اقدامی برای تحت‌شعاع قرار ‌دادن روند صلح خاورمیانه توصیف کرد. اما به گفته فیلیپ جی. کراولی،سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، هیلاری کلینتون، طی تماس تلفنی خود با بنیامین نتانیاهو به او گفته است که این موضوع به «روابط دوجانبه» آسیب خواهند رساند.

استفاده از چنین لحن تندی درباره اسراییل از سوی دولت‌های آمریکایی، موضوعی بسیار کم‌سابقه به شمار می‌رود. شماری از مقامات ایالات‌متحده اعلام کردند که کلینتون در تماس تلفنی خود با نتانیاهو، خشم باراک اوباما، رییس‌جمهوری آمریکا را از اعلام ساخت ۱۶۰۰ دستگاه آپارتمان جدید در بیت‌المقدس شرقی همزمان با سفر جو بایدن به اسراییل، بازتاب داده‌است. این تصمیم از سوی وزیر کشور اسراییل اعلام و باعث شد تا نتانیاهو از این اقدام شگفت‌زده و در عین حال شرمسار شود. الی ییشای، وزیر کشور اسراییل و رهبر حزب راستگرای افراطی شاس، بدون اطلاع نخست‌وزیر اسراییل تصمیم این رژیم برای ساخت‌و‌ساز‌های جدید در بیت‌المقدس شرقی را اعلام کرد.

نتانیاهو در تماس تلفنی خود با کلینتون تعجب خود را از اقدام اخیر وزیر کشور اسراییل تکرار و از زمان اعلام این تصمیم عذر‌خواهی کرد. اما به نظر نمی‌رسد او موفق شده‌ باشد هیلاری کلینتون را آرام کند.

به گفته کراولی، وزیر خارجه ایالات‌متحده در این‌باره به نخست‌وزیر اسراییل گفته‌است که او «نمی‌تواند درک کند که این اتفاق چگونه رخ داده‌، به خصوص زمانی که ایالات‌متحده در حال اعلام تعهد شدید خود درباره تامین امنیت اسراییل بوده‌است.»

ساعاتی پس از انجام این تماس تلفنی، اسراییل بار‌دیگر به دلیل تصمیم برای ساخت‌و‌ساز‌های جدید از سوی گروه موسوم به «چهار» شامل ایالات‌متحده آمریکا، روسیه، اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحد محکوم شد. گروه چهار به عنوان میانجی در مذاکرات صلح میان اسراییل و فلسطینیان فعالیت می‌کند.

روز جمعه همچنین مایکل بی.‌ اورن، سفیر اسراییل در ایالات‌متحده از سوی جیمز بی.‌ اشتاین‌برگ معاون وزارت‌خارجه ایالات‌‌متحده به این وزارت‌خانه احضار شد. اما سفارت اسراییل در ایالات‌متحده تا غروب جمعه حاضر به پاسخگویی در این مورد نشد.

این اقدامات هماهنگ نشان‌دهنده نارضایتی عمیق دولت اوباما از اسراییل است. دولت اوباما یک سال است که تلاش می‌‌کند تا اسراییل را قانع کند تا به عنوان اولین اقدام برای احیای روند فرسایشی و متوقف‌شده صلح با فلسطینیان، همه ساخت‌و‌ساز‌ها در کرانه باختری رود اردن و بیت‌المقدس شرقی را متوقف کند.

این در شرایطی است که موضوع اخیر در دیدار روز پنجشنبه میان باراک اوباما و هیلاری کلینتون در اتاق بیضی کاخ سفید مورد بررسی قرار گرفت.

این تحولات در شرایط بسیار پیچیده‌ای رخ می‌دهد. مواضع اخیر ایالات‌متحده در مورد اسراییل در حالی اتخاذ می‌شود که تنها دو هفته دیگر قرار است کمیته روابط عمومی آمریکا و اسرائیل موسوم به آیپک جلسه سالانه خود را در واشنگتن برگزار کند. قرار است در نشست این کمیته که یک گروه لابی هوادار اسراییل است هم بنیامین نتانیاهو و هم هیلاری کلینتون سخنرانی کنند.

به گفته سخنگوی وزارت خارجه ایالات‌متحده، روز جمعه، هیلاری کلینتون به نخست‌وزیر اسراییل گفت که ایالات‌متحده انتظار دارد تا مقامات اسراییلی «‌اقدامات ویژه‌ای» اتخاذ کنند که نشان دهد «‌آنها به روابط میان ایالات‌متحده و اسراییل و همچنین روند صلح خاورمیانه پایبند هستند.» در این میان به گفته صائب عریقات، از مقامات بلند‌پایه دولت خودگردان که سرپرستی مذاکرات با اسرائیل را بر عهده دارد، مقام‌های فلسطینی «خواستار کمک آمریکایی‌ها برای لغو این تصمیم دولت اسراییل شده‌اند.» عریقات در مصاحبه با بی‌بی‌سی گفت «تا زمانی که دستور دولت اسرائیل لغو نشده است، برای ما شرکت در هرنوع مذاکراتی با اسرائیل بسیار دشوار خواهد بود.»