چالش زرداری با مخالفان

شادی آذری

در پی افزایش فشارها بر زرداری برای تبدیل قدرتش به سمتی تشریفاتی یا ترک قدرت، دیروز، یکشنبه اپوزیسیون اصلی پاکستان سرانجام به طور مستقیم از آصف علی زرداری، رییس‌جمهوری، پاکستان خواست فورا بخش اعظم قدرت خود را تفویض کند. تنش سیاسی داخلی پاکستان که اکنون به اوج خود رسیده است تلاش‌های این دولت را در همراهی با آمریکا برای مبارزه با طالبان و القاعده در مرزها با چالشی جدی مواجه می‌سازد.آصف علی زرداری اختیارات خود را از ژنرال پرویز مشرف که در کودتای نظامی سال ۱۹۹۹ به قدرت رسید و سال گذشته از ریاست جمهوری این کشور استعفا کرد، گرفته است. زرداری قول داده بود در راستای عمل به قانون اساسی کشور این اختیارات را به نخست وزیر تفویض کند، اما اکنون از سوی مخالفان خشمگین به اهمال در این اقدام متهم شده است.محبوبیت زرداری ۵۴ساله تنها ۱۵ ماه پس از روی کار آمدن دچار افول شد. اعتبار او مدت‌ها به‌خاطر اتهامات مربوط به فساد مالی در دوران نخست‌وزیری همسر فقیدش بی‌نظیر بوتو زیر سوال بود، اما خودش همواره این اتهامات را رد کرده است. سرانجام مجموعه قوانین بخشودگی در اکتبر سال ۲۰۰۷ توسط رییس‌جمهوری پیشین پاکستان پرویز مشرف وضع شدند. این قوانین شامل امتیازات ویژه‌ای برای رییس‌جمهوری و سیاستمداران پاکستان هستند. بر اساس این قوانین، ۸هزار کارمند دولتی و سیاستمدار متهم به رشوه‌خواری از جمله آصف‌علی زرداری شامل عفو عمومی شدند. قوانین بخشودگی بازگشت بی‌نظیر بوتو همسر آصف‌علی زرداری از تبعید را در سال ۲۰۰۷ ممکن ساخت. بی‌نظیر بوتو با وجود پرونده مفتوح همسرش به اتهام رشوه‌خواری نامزد شرکت در انتخابات شد و بار دیگر به عرصه سیاسی پاکستان بازگشت، اما در سال ۲۰۰۷ در جریان مبارزات انتخاباتی پاکستان و در شهر راولپندی ترور شد.

اعطای کنترل زرادخانه هسته‌ای به گیلانی

فشارهای داخلی سرانجام منجر به آن شد که زرداری در روز جمعه کنترل سلا‌ح‌های هسته‌ای این کشور را به نخست‌وزیر واگذار کند. ‎کارشناسان سیاسی معتقدند این تصمیم آصف‌علی زرداری که در پی افزایش فشارهای داخلی و افت محبوبیت وی در میان مردم اتخاذ شده است، اعطای امتیاز برای ماندن بر سر قدرت است. رییس‌جمهوری پاکستان جمعه شب در مصاحبه‌ای با تلویزیون خبری اکسپرس گفت:« در انتهای سال جاری میلادی احتمالا از حق انحلال پارلمان و تصدی چند شغل همزمان صرف‌نظر می‌کند.» علاوه بر این آصف‌علی زرداری کنترل سلاح‌های هسته‌ای این کشور را به نخست‌وزیر یوسف رضا گیلانی واگذار کرد. این تغییر در فرماندهی نظامی حکومت پاکستان به دلیل افزایش فشار داخلی در آستانه به پایان رسیدن مهلت قوانین بخشودگی در پاکستان است. بر اساس این قوانین، کنترل سلاح‌های هسته‌ای تاکنون در اختیار رییس‌جمهوری بود. به همین دلیل کارشناسان سیاسی معتقدند زرداری با واگذاری فرماندهی بر سلاح‌های هسته‌ای به نخست‌وزیر کشور، امتیازی به مخالفان خود واگذار کرده است تا در مقام ریاست‌جمهوری باقی ماند. دفتر ریاست جمهوری پاکستان روز جمعه اعلام کرد که رییس‌جمهوری ۲۷ قانون از ۲۸ قانون بخشودگی را دوباره تمدید کرده است. تنها قانونی که تمدید نشده است، مصونیت قضایی در مورد رشو‌ه‌خواری است، اما آصف علی زرداری ‎به عنوان بالاترین مقام سیاسی کشور همچنان از مصونیت قضایی برخوردار است. اگرچه زرداری به عنوان رییس جمهوری کماکان از پیگرد قضایی مصون است، اما مخالفان خواهان آن هستند تا دادگاه عالی پاکستان، انتخاب او به این سمت را غیر قانونی اعلام کند. مخالفان دولت خواهان آن هستند سیاستمدارانی که شامل طرح عفو شده اند، از مقام‌های خود کناره‌گیری کنند. زرداری در حال حاضر محبوبیتی میان مردم ندارد و ناظران می‌گویند اعطای اختیارات بیشتر به مجلس راهی برای کسب محبوبیت است. به علاوه او در یک جنگ قدرت با نیروهای نظامی گیر افتاده است. ارتش این کشور با برخی از اقدامات او مخالفت کرده است که از جمله آنها می‌توان به از سرگیری روابط زرداری با رقیب هسته‌ای دیرینه کشورشان یعنی هندوستان و پذیرش چندین میلیارد دلار کمک آمریکا در کنار شروطی اشاره کرد که برخی معتقدند کنترل ارتش کشور را تحت اختیار آمریکا قرار می‌دهد. به نظر می‌رسد زرداری از چندین جبهه تحت فشار قرار گرفته است و مجبور است برای رهایی خویش از این بن بست سیاسی به زودی چاره‌ای بیاندیشد.