راه دشوار خانم صدراعظم

امید ایران‌مهر

آنگلا مرکل صدراعظم آلمان سرانجام پس از گذشت شش هفته از برگزاری انتخابات در این کشور، به مجلس فدرال رفت تا برنامه پیشنهادی دولت ائتلافی خود را برای اصلاحات اقتصادی در چهار سال آینده ارائه کند، اما مخالفت‌ها و انتقادات نیروهای اپوزیسیون که حزب سبزها، سوسیال دموکرات و چپ‌ها را شامل می‌شود فضای سختی را برای وی به وجود آورد. مرکل در سخنان خود در مجلس فدرال پیش‌بینی کرد که پیامدهای اصلی بحران مالی، در سال جدید ظاهر شوند. وی افزود: مسائل پیش از آنکه شرایط دوباره بهتر شود، بزرگ‌تر خواهند شد.

مرکل با بیان اینکه یکی از سرفصل‌های مهم برنامه دو ائتلافی وی با لیبرال‌ها در دولت جدید، مبارزه با پیامدهای بحران مالی و اقتصادی جهانی در آلمان است، گفت: در مرکز برنامه‌های دولت ائتلافی، چالش بحران مالی جهانی قرار دارد و امیدوارم که آلمان تحت رهبری ما، قوی‌تر از پیش، این بحران را پشت سر بگذارد. ما بار دیگر آلمان را قدرتمند خواهیم کرد.

مرکل در سخنرانی خود به موضوع مبارزه با بیکاری هم پرداخت و گفت، نرخ بیکاری در ماه‌‌های اخیر تنها با اجرای برنامه‌هایی از قبیل کاستن مخارج شرکت‌های خدماتی و تولیدی، پائین نگاهداشته شده. بر اساس این طرح، کارگران و کارمندان از دریافت بخشی از مزایای حقوقی خود محروم می‌شوند و دولت مبالغ قابل توجهی در اختیار شرکت‌ها قرار می‌دهد تا از عهده مخارج تولیدی و خدماتی خود برآیند.

مرکل، یکی دیگر از نکات برنامه جدید را کاهش مالیات برای صاحبان صنایع و شرکت‌های تولیدی اعلام کرد و گفت که دولت ائتلافی با کاهش مالیات شرکت‌ها در صدد است، زمینه‌های رشد اقتصادی را فراهم آورد. دولت ائتلافی مرکل، چندی پیش «طرح قانونی در جهت تسریع رشد اقتصادی» را در این رابطه تنظیم کرده است. بر اساس این طرح صاحبان شرکت‌ها قرار است از سال ۲۰۱۰، از کاهشی بالغ بر هشت و نیم میلیارد یورو در پرداخت مالیات‌ها برخوردار شوند. مرکل در توضیح این نکته گفت: دولت ائتلافی در نظر دارد برای مبارزه با بحران مالی، برنامه‌هایی پیاده کند که به تامین رشد اقتصادی کمک کنند. در برنامه مورد توافق احزاب مسیحی و لیبرال‌ها آمده است که «اصلاح قوانین مالیاتی، احتمالا در سال ۲۰۱۱» صورت خواهد گرفت.

آنگلا مرکل در بخشی دیگر از سخنرانی خود خطاب به مسوولان شرکت خودروسازی جنرال موتورز گفت: این مجموعه باید وام دولت آلمان را که به‌منظور بهبود شرایط مالی این شرکت به‌طور موقتی پرداخت شده بود، بازپس دهد. مرکل همچنین از مدیران این شرکت خواست، هر چه زودتر «طرحی قابل اعتماد» برای آینده شعبه تولید خودروی اوپل در آلمان ارائه دهند.

آنگلا مرکل در پایان سخنرانی یک ساعته‌اش، از مردم خواست برای پیاده‌کردن برنامه چهارساله دولت با او همکاری کنند. صدراعظم آلمان گفت: ما تنها با همکاری یکدیگر می‌توانیم موفق شویم. آلمان به همکاری همه گروه‌های اجتماعی نیاز دارد.

پایان سخنان مرکل اما با آغاز انتقادات سه گروه اصلی اپوزیسیون همزمان شد. نفر اول فرانک‌ والتر اشتاین‌مایر رییس، فراکسیون حزب سوسیال دموکرات در مجلس فدرال آلمان و وزیر امور خارجه دولت اول مرکل بود. اشتاین‌مایر پس از سخنرانی مرکل، از برنامه دولت جدید وی با عنوان «شروعی نادرست و فاجعه‌آمیز» نام برد و از مرکل به دلیل مشارکت ندادن سوسیال دموکرات‌ها در دولت انتقاد کرد. وی افزود: این دولت شهروندان خود را در «بی‌اطلاعی محض» قرار می‌دهد. اشتاین‌مایر ضمن طرح مساله کاهش مالیاتی، یادآور شد که در این طرح «از میزان و نحوه تامین این کاهش» سخنی به میان نیامده است. وی دولت مرکل را متهم کرد که با ایجاد شکاف سوسیالیستی بین اقشار اجتماعی، بدون اینکه دیواری ساخته شود باعث تقسیم این کشور می‌شود.

اشتاین مایر گفت: در پیمان ائتلاف حاکم، خط مشی جمهوریت به گونه‌ای دیگری وضع شده است و «آنگلا مرکل» از حزب دموکرات مسیحی از برنامه اصلاحی خود اطلاعات دقیقی را در اختیار مردم آلمان نگذاشته و حتی پس از توضیحات او نیز اطلاعات جامعی به دست نیامد و به نظر می‌رسد این راهبرد دولت آتی باشد.

رییس فراکسیون حزب سبزها هم در این جلسه با انتقاد شدید از برنامه‌های دولت ائتلافی آنگلا مرکل، آن را ادامه برنامه‌های هلموت کوهل، صدراعظم پیشین آلمان، خواند. یورگن تریتین گفت: همین برنامه‌ها در سال ۱۹۹۸ سبب شد که کوهل دوباره انتخاب نشود. تریتین همچنین آنگلا مرکل را به «عدم اجرای وعده‌های انتخاباتی خود» متهم کرد و گفت: شما قول دادید، بر درآمد مالیات در رفته حقوق‌بگیران بیافزایید، ولی حالا تنها می‌خواهید این وعده را در مورد کسانی که درآمد کلان دارند به اجرا در آورید، نه در حق کسانی که درآمدی متوسط یا پائین دارند.

اسکار لافونتن، رییس فراکسیون حزب «چپ‌ها» نیز گفت که دولت جدید مرکل «اصلا توانایی مقابله با وظایفی که این دوران بحرانی در برابرش قرار می‌دهد» را ندارد. وی در رابطه با رفع بحران مالی و کوتاهی دولت، گفت: بانک‌‌ها همچنان به کارهای پیشین خود ادامه می‌دهند و بحران دیگری را تدارک می‌بینند. این یک فاجعه است.

با این حال آنگلا مرکل روز گذشته در اولین بیانیه دولتی خود با اشاره به برنامه پیشنهادی دولتش که در پنج‌بند به مجلس فدرال ارائه شده بود، بار دیگر تاکید کرد: در دور دوم ریاست من، ما و بقیه همکارانمان در دولت با پیامد‌های بحران اقتصادی مبارزه خواهیم کرد و تلاش می‌کنیم که سیستم سوسیالیستی موجود در آلمان را تغییر دهیم. مرکل ضمن تاکید بر این مساله که پاره‌ای از مشکلات پیش روی ما بزرگتر از گذشته هستند، افزود: صادقانه باید بگویم مسیر روبه‌روی ما مسیر بسیار سختی است.