بهره‌وری زیاد، اشتغال کم

شادی آذری

بنا به گزارش سازمان ملل متحد، بهره‌وری فزاینده کارخانجات آمریکا باعث شده است تا اقتصاد آن همچنان به عنوان بزرگترین اقتصاد صنعتی جهان بیش از یک پنجم تولیدات جهانی و حدود دوبرابر تولیدات چین را به دنیا عرضه کند. اما از سوی دیگر بهره‌وری به معنای نیاز به کارکنان کمتر است و این همان روندی است که بنا به پیش‌بینی اقتصاددانان همچنان تداوم خواهد داشت. بر اساس گزارش وزارت کار آمریکا از زمان اوج دوران استخدام آمریکایی‌ها در سال ۱۹۷۹ تعداد آمریکایی‌های شاغل در کارخانجات ۴۰درصد افت داشته است. اتحادیه‌های کارگری در واکنش به این روند به باراک اوباما فشار آورده‌اند تا از طریق بکارگیری سیاست‌هایی که موانعی بر سر راه تجارت می‌گذارد، از مشاغل حمایت کند.

مارک چاندلر، یک اقتصاددان بین‌المللی می‌گوید: «آمریکا هنوز یک غول اقتصادی است. اگر متوجه این واقعیت نباشید، ممکن است سیاست‌های غلطی اتخاذ کنید و این احتمال وجود دارد که فرصت‌های سرمایه‌گذاری را از دست بدهید.

بنا به اعلام موسسه مدیریتی ساپلای، شاخص تولیدات آمریکا برای اولین بار ظرف ۱۸ ماه گذشته در ماه اوت به بیش از ۵۰ رسید. رقم ۵۰ برای این شاخص مرز بین رشد و کاهش است. براساس پیش‌بینی ۶۲ اقتصاددانی که توسط سایت خبری بلومبرگ مورد نظرسنجی قرار گرفتند، این شاخص در ماه اکتبر به ۵۳درصد خواهد رسید در حالی‌که در ماه سپتامبر ۶/۵۲ بوده است.

دولت آمریکا این بهبود را در کنار کاهش مداوم تعداد مشاغل مورد بررسی قرار می‌دهد. بر اساس آمار دولت فدرال، در ماه ژوئن سال ۱۹۷۹ تعداد مشاغل کارخانه‌ای آمریکا در اوج خود یعنی رقم ۶/۱۹میلیون نفر بود، اما همزمان با افزایش میزان تولید تا یک سوم، اقتصاد آمریکا شاهد از بین رفتن ۸/۷میلیون شغل کارخانه‌ای شده است.

روز جمعه آینده وزارت کار آمریکا گزارشی ارائه خواهد کرد، مبنی بر اینکه در ماه اکتبر ۴۶،۰۰۰ شغل دیگر در بخش تولیدات کارخانه‌ای از بین رفته است. براساس نظرسنجی بلومبرگ از ۶۱ اقتصاددان نرخ بیکاری رکورد ۲۶ ساله ۸/۹درصدی ماه سپتامبر را خواهد شکست و به ۹/۹درصد در ماه اکتبر خواهد رسید.

دیو هوتر، اقتصاددان ارشد سندیکای ملی تولیدکنندگان کارخانه‌ای می‌گوید: «چالش بزرگ اوباما این است که مردم اغلب میزان اشتغال هر بخش را با میزان توانمندی آن مرتبط می‌دانند.»

رییس‌جمهوری آمریکا در ماه فوریه با الحاق بند «آمریکایی بخرید» به یک برنامه محرک اقتصادی به ارزش ۷۸۷دلار موافقت کرد؛ اما بنا به عقیده اقتصاددانان وضع موانع تجاری برای حمایت از مشاغل عامل اصلی در قدرت ماندن تولیدات کارخانه‌ای به‌رغم کاهش مشاغل را مخدوش خواهد کرد. نکته در خور توجه این است که طی سال‌های ۱۹۹۴ تا ۲۰۰۴ ایالات متحده ۶/۲میلیون شغل کارخانه‌ای خود را از دست داده است، در حالی که چین در همین زمان ۲۵میلیون شغل کارخانه‌ای را از دست داده است. بنا به عقیده بسیاری از کارشناسان این عقیده که اقتصاد کارخانه‌ای آمریکا رو به نابودی است، عقیده‌ای بی‌پایه است.