خروج «عبدالله» از رقابت‌
عکس:AFP

عبدالله، تنها کاندیدای مخالفان دولت از انتخابات افغانستان کناره‌گیری کرد
کرزی علیه کرزی
شادی آذری - امید ایران‌مهر
عبدالله عبدالله کاندیدای اصلی مخالفان دولت حامد کرزی که به‌دنبال تلاشی بی‌ثمر نتوانست دولت را به تغییر مسوولان انتخاباتی و برکناری چند وزیر که به عقیده وی عاملان اصلی تقلب در دور اول انتخابات بودند، وادار کند، روز شنبه، شش روز مانده به برگزاری دور دوم انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در نشستی خبری از شرکت در این رقابت انصراف داد تا انتخابات روز 16آبان ماه به صورت انفرادی و با حضور تنها یک کاندیدا که رییس‌جمهوری فعلی است، برگزار شود.
عبدالله روز یکشنبه در جمع هواداران خود در کابل گفت: در اعتراض به عملکرد نادرست حکومت و عملکرد نادرست کمیسیون انتخابات، در انتخابات شانزدهم عقرب (آبان) شرکت نمی‌کنم، چون برگزاری یک انتخابات شفاف در شرایط فعلی ممکن نیست. وزیر خارجه پیشین افغانستان که در میان هواداران خود و شماری از چهره های مطرح سیاسی از جمله یونس قانونی، رییس مجلس نمایندگان و برهان‌الدین ربانی، رهبر حزب جمعیت اسلامی‌افغانستان و سیدحسین انوری، والی سابق هرات سخن می‌گفت، تاکید کرد که تصمیم‌گیری در مورد عدم شرکت در انتخابات، برای او کار ساده‌ای نبوده است.
عبدالله گفت: «در این مرحله، در این زمان و در این موقعیت تاریخی تصمیمی ‌که به نمایندگی از شما گرفته‌ام را اعلام می‌کنم... من با تاکید و با اعتراض بر عملکرد نادرست حکومت و عملکرد نادرست کمیسیون انتخابات، در انتخابات شانزده عقرب شرکت نمی‌کنم. عبدالله در عین حال تاکید کرد که تصمیم به عدم شرکت در انتخابات، به معنای پشت پا زدن به اصل انتخابات نیست. وی افزود: انتخابات را یگانه راه معقول برای تعیین سرنوشت می‌دانیم، اما در انتخابات اصل عادلانه بودن و شفافیت و آزادانه بودن و سراسری بودن، اصولی است که در مورد آن نمی‌توان مسامحه کرد. وی گفت: وقتی از دموکراسی و رای مردم صحبت می‌کنیم، نمی‌توانیم بی‌توجه به نهادهایی باشیم که مسوول این فرآیند هستند. زمانی که مردم به پای صندوق‌های رای رفتند، توقع نتیجه بهتر داشتند، توقع داشتند کمیسیون انتخابات عادلانه برخورد کند، کارمندان انتخاباتی عادلانه برخورد کنند، اما این‌گونه نشد.
عبدالله در پاسخ به سوالی در مورد اینکه آیا از هواداران خود می‌خواهد انتخابات را تحریم کنند یا خیر، گفت: من چنین درخواستی را مطرح نکرده‌ام. مردم خودشان باید تصمیم بگیرند. وزیر خارجه پیشین افغانستان بارها مقامات ارشد کمیسیون انتخابات را به جانبداری از حامد کرزی، رقیب انتخاباتی خود متهم کرده است، اما رییس جمهوری کرزی و مقامات کمیسیون انتخابات، این اتهام را رد کرده‌اند.
عبدالله هفته گذشته پس از اعلام شروط خود برای شرکت در دور دوم انتخابات از جمله برکناری عزیزالله لودین، رییس کمیسیون انتخابات، رییس و معاون دبیرخانه این کمیسیون و سه وزیر کشور، آموزش و پرورش و سرحدات، به دولت کرزی تا روز شنبه مهلت داده بود تا این شرایط را که به گفته وی تضمین‌کننده «آزادانه» و «عادلانه» بودن انتخابات است، فراهم کند. اگرچه وی اعلام نکرد در صورت عدم تحقق این شرایط چه خواهد کرد، همان زمان بسیاری از تحلیلگران این سخنان را به عنوان مقدمه‌ای برای انصراف از شرکت در دور دوم انتخابات ارزیابی کردند. عبدالله برای تحقق خواسته‌هایش دیدارهای زیادی در این مدت با دیپلمات‌های غربی ساکن کابل و مذاکراتی نیز با حامد کرزی، انجام داد، اما کرزی با این استدلال که عملکرد مجموعه تحت مدیریتش در طول دوران انتخابات «قانونی» بوده است، خواسته‌های وی را رد کرد.
این در حالی است که بر اساس اعلام کمیسیون شکایت‌های انتخاباتی که تحت حمایت و نظارت سازمان ملل متحد فعالیت می‌کند چیزی حدود یک‌سوم آرای اعلام شده به‌نام حامد کرزی در مرحله اول انتخابات، شامل عنوان «تقلب» شدند و این موضوع باعث شد به‌‌رغم آنکه کرزی بر اساس نتایج ابتدایی انتخابات بیستم آگوست حدود پنجاه و پنج درصد رای آورده بود، اما پس از حدود دو ماه بررسی ادعای تقلب در انتخابات و ابطال بخشی از آرا، رای وی به زیر پنجاه‌درصد سقوط کند.
ستاد انتخاباتی آقای عبدالله بر اساس همین سابقه بود که تاکید داشت برای تضمین «شفافیت و سلامت» دور دوم انتخابات، باید تغییراتی در رهبری کمیسیون انتخابات وارد شود.
واکنش ستاد کرزی: متاسفیم
ستاد انتخاباتی حامد کرزی ساعتی پس از اعلام تصمیم عبدالله برای کناره‌گیری از دور دوم انتخابات از این تصمیم ابراز تاسف کرد؛ اما در عین حال تاکید کرد که «فرآیند انتخابات باید براساس برنامه به پیش برود.» وحید عمر یکی از سخنگویان این انتخابات با تاکید بر این‌که «با وجود کناره‌گیری عبدالله عبدالله انتخابات برگزار خواهد شد» تصریح کرد: به اعتقاد ما انتخابات باید ادامه یابد و این روندی است که باید کامل شود. عزیزالله لودین، رییس کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان که از سوی کرزی منصوب شده هم اعلام کرد که باید با قانون‌گذاران درباره امکان برگزاری انتخابات بدون حضور عبدالله رایزنی کند. به نظر می‌رسد تصویر گنگ و مبهمی ‌که از انتخابات ریاست جمهوری افغانستان برجای مانده است تلاش‌های دولت آمریکا را برای بررسی لزوم اعزام نیروهای بیشتر برای مقابله با طالبان و القاعده پیچیده‌تر می‌کند.
کاخ سفید برای اعلام تصمیم خود منتظر دولت جدید افغانستان بود، اما در این حین جنگ شدت گرفت به طوری که ماه اکتبر مرگبارترین ماه برای نیروهای آمریکایی در افغانستان اعلام شد که طی آن ۵۷ آمریکایی در این کشور کشته شدند.
کلینتون: دور دوم مشروعیت دارد
همزمان با اعلام انصراف تنها رقیب حامد کرزی از شرکت در انتخابات، وزیر خارجه آمریکا، اعلام کرد که از نظر واشنگتن این اقدام به معنای عدم مشروعیت این انتخابات نیست. هیلاری کلینتون در اورشلیم گفت: این‌که وزیر خارجه پیشین افغانستان در این انتخابات شرکت خواهد کرد یا خیر، یک تصمیم شخصی است. کلینتون افزود که رقیب حامد کرزی، چه در انتخابات شرکت کند و چه نکند، دور دوم انتخابات از مشروعیت برخوردار است. وزیر خارجه آمریکا اظهار داشت که مشروعیت در لحظه‌ای ایجاد شد که حامد کرزی پذیرفت، در دور اول انتخابات اکثریت مطلق آرا را به دست نیاورده است. بسیاری سخنان وزیر خارجه آمریکا را ناشی از آن می‌دانند که آمریکا و متحدانش بر سر کار آمدن یک رییس‌جمهوری ضعیف در افغانستان را «مانعی بزرگ» در برابر روند ایجاد ثبات و امنیت در افغانستان ارزیابی می‌کنند، آن‌هم در شرایط کنونی که آمریکا و ناتو در حال بررسی تقویت نیروهای خود برای مقابله با افراط‌گرایان طالبان هستند.
براساس برنامه از پیش تعیین شده، دور دوم انتخابات ریاست جمهوری افغانستان باید در هفتم نوامبر امسال، یعنی در فاصله کمتر از یک هفته دیگر باید برگزار شود. سوال اصلی این است که در فاصله کمتر از یک هفته تا هفتم نوامبر، چه اتفاق خواهد افتاد؟ آیا دور دوم انتخابات ریاست جمهوری افغانستان برگزار می‌شود و آیا این انتخابات در نبود یکی از دو نامزد، اعتبار خواهد داشت؟ حامد کرزی به دنبال مخالفتش با شروط انتخاباتی تنها رقیب خود و انصراف اعتراضی وی به شرایط «ناعادلانه» حالا در میدانی بدون رقیب گام نهاده است. رقابتی انفرادی که هرچند پیروزی بزرگی را برای کرزی به ارمغان می‌آورد، اما تردیدهای زیادی را در مورد مشروعیت دولت افغانستان مطرح می‌سازد.