چشم‌انداز اقتصاد آسیا پس از بحران

دنیای اقتصاد- باراک اوباما، رییس‌جمهوری آمریکا، تعرفه‌های تنبیهی جدیدی را بر همه انواع لاستیک‌های خودروی سواری و کامیون سبک وارداتی چینی وضع کرد. چین در واکنش به این اقدام آمریکا آن را مصداق بارز حمایت‌گرایی و تخطی از دستورالعمل‌های تجارت جهانی دانست. در بیانیه چین آمده است که این حرکت اوباما به روابط تجاری و اقتصادی آمریکا وچین

آسیب خواهد زد. تصمیم اوباما مبنی بر افزایش تعرفه واردات لاستیک‌های چینی جنجال آفرید

تقابل تجاری تازه چین و آمریکا

شادی آذری

باراک اوباما، رییس‌جمهوری آمریکا، تعرفه‌های تنبیهی جدیدی را بر همه انواع لاستیک‌های خودروی سواری و کامیون سبک وارداتی چینی وضع کرد. چین در واکنش به این اقدام آمریکا روز شنبه آن را مصداق بارز حمایت‌گرایی خواند و این اقدام را تخطی از دستورالعمل‌های تجارت جهانی دانست.

در شرایطی که این تصمیم اواخر روز جمعه اوباما می‌تواند موفقیت او را در داخل به خصوص در زمینه برنامه بهداشت‌ و ‌درمان به پیش براند، این احتمال نیز وجود دارد که موجب بیگانه ساختن شریک تجاری استراتژیک آمریکا و موتور محرکه بسیار مهم اقتصاد آسیا یعنی کشور چین شود. در بیانیه‌ای که در وب‌سایت وزارت بازرگانی چین منتشر شده آمده است: «چین به شدت مخالف این اقدام تجاری حمایت‌گرایانه آمریکا است. این اقدام نه تنها قوانین سازمان تجارت جهانی را زیر پا می‌گذارد، بلکه با تعهداتی که دولت ایالات متحده در اجلاس مالی گروه بیست پذیرفت نیز مغایرت دارد.»

در این بیانیه آمده است که این حرکت اوباما به روابط تجاری و اقتصادی آمریکا وچین آسیب خواهد زد.

اوباما تا روز ۱۷ سپتامبر (۴ روز دیگر) مهلت داشت که نظر خود را به کمیسیون تجارت بین‌المللی آمریکا اعلام کند. این کمیسیون اعلام کرده بود روند افزایشی واردات لاستیک‌های چینی به تولید کنندگان آمریکایی آسیب می‌زند و اوباما می‌بایست این نظر را می‌پذیرفت، رد می‌کرد یا تعدیل می‌کرد. اتحادیه استیل‌ورکرز این افزایش واردات را عامل اصلی از بین رفتن هزاران شغل در آمریکا دانسته است.

هیات تجاری فدرال توصیه کرده بود که تعرفه واردات لاستیک چینی در سال اول ۵۵ درصد، در سال دوم ۴۵ درصد و در سال سوم ۳۵ درصد باشد. دبیر رسانه‌ای کاخ سفید، رابرت گیبس گفت که اوباما با تعدیل خفیف این ارقام، جریمه سبک‌تری را وضع کرد و تصمیم گرفت که در سال اول ۳۵‌درصد به تعرفه کنونی افزوده شود، در سال دوم ۳۰ درصد و در سال سوم ۲۵‌درصد. گیبس گفت: «رییس‌جمهوری تصمیم گرفته است این شکست صنعت لاستیک‌سازی ایالات متحده را بر اساس حقایق و قانون مربوطه جبران کند.»

این تصمیم اوباما در آستانه برگزاری اجلاس کشورهای ثروتمند و در حال توسعه عضو گروه بیست که قرار است در روزهای ۲۴ تا ۲۵ سپتامبر در پیتسبورگ آمریکا برگزار شود، اتخاذ شده است. همزمان با این تصمیم مقامات آمریکایی با چینی‌ها و سایر کشورهای عضو گروه در حال همکاری برای برگزاری این اجلاسند.

بسیاری از حدود ۲۴ رهبر کشورهای عضو این گروهی که اوباما میزبانی آن‌ها را بر عهده دارد انتقادات شدیدی به کشورهایی دارند که از صنایع کلیدی خود حمایت می‌کنند. اوباما هم علیه حمایت‌گرایی سخنان تندی ابراز داشته است و سایر کشورها این تصمیم اوباما در زمینه لاستیک را به مثابه آزمونی برای صحت سخنان او می‌دانند.

دولت‌های سرتاسر جهان بر این باورند که ایلات متحده تنها زمانی به انتقاد شدید از حمایت از صنایع داخلی اقدام می‌کند که صنایع خودش مورد تهدید نباشند. به علاوه شعار تجارت آزاد آمریکا هم زیر سوال رفته است چون در یک بسته محرک اقتصادی شعار «جنس آمریکایی بخرید» مطرح شده است.

این موضوع نیز قابل توجه است که در شرایط کنونی کاخ سفید به شدت به چینی‌ها نیاز دارد تا بتواند از پس معضل تغییرات جوی، موضوع هسته‌ای ایران و کره شمالی و بحران اقتصادی جهان برآید. چین سومین اقتصاد بزرگ جهان را دارد. به علاوه این کشور در شورای امنیت سازمان ملل حق وتو دارد.

چین در بیانیه دو صفحه‌ای خود در واکنش به این اقدام واشنگتن اعلام کرده است که تعرفه‌های اعلام شده با واقعیات تطابق ندارد وافزایش قابل توجهی در صادرات لاستیک‌های چینی به آمریکا وجود نداشته است. تنها در سال ۲۰۰۸ معادل ۲/۲‌درصد نسبت به سال ۲۰۰۷ افزایش یافته است و حتی صادرات لاستیک‌های چینی به آمریکا در سال ۲۰۰۹ کاهشی ۱۶‌درصدی را نسبت به سال ۲۰۰۸ شاهد بوده است.

تعرفه‌های جدید که بر تعرفه‌های کنونی ۴‌درصدی همه لاستیک‌های وارداتی افزوده می‌شود از تاریخ ۲۶ سپتامبر اجرایی خواهد شد.

برای دولت چین مجادله لاستیک روابط اقتصادیی را مورد تهدید قرار می‌دهد که برای رشد اقتصادی این کشور حیاتی است. پیش از اتخاذ این تصمیم پیش‌بینی می‌شد که تعرفه‌های جدید فشار اجتماعی فزاینده‌ای را بر پکن وارد می‌سازد تا این اقدام آمریکا را تلافی کند. اقدامی که به صورت بالقوه جرقه‌های یک جنگ تجاری را خواهد افروخت.