بازگشت لبنان به نقطه صفر

گروه بین‌الملل- بیست روز است که امیل لحود کاخ بعبدا، مقر ریاست‌جمهوری لبنان را ترک کرده است اما تاکنون احزاب و گروه‌های لبنانی نتوانسته‌اند جانشین او را تعیین کنند.

اخبار رسیده از لبنان حاکی از آن است که اوضاع سیاسی نسبت به روزهای قبل خراب‌تر شده است و نه تنها گشایشی حاصل نشده است بلکه فضای سیاسی تنگ‌تر شده است. سه‌شنبه شب تقریبا اکثر تحلیل‌گران اعتقاد داشتند که تمامی توافق‌هایی که پش از این به وجود آمده از میان رفته است و گروه‌های سیاسی لبنان بار دیگر به نقطه صفر بازگشته‌اند.

پیش از این گروه‌های مختلف لبنان روی کاندیداتوری ژنرال میشل سلیمان، فرمانده ارتش این کشور و انتخاب او به عنوان رییس‌جمهوری آینده لبنان توافق کرده بودند.

روی آوردن به یک گزینه نظامی در لنبان در مواقع حساس و زمانی که اتفاق‌نظر روی افراد سیاسی حاصل نمی‌شود، پیش از این نیز آزمایش شده بود.

اما رفته‌رفته بار دیگر اختلاف‌ها بالا گرفت. این بار احزاب لبنانی نتوانستد در مورد چگونگی اصلاح قانون اساسی توافق کنند.

براساس قانون اساسی لبنان کسانی که قصد دارند برای ریاست‌جمهوری کاندیدا شوند باید دست‌کم ۲سال قبل از پست خود استعفا داده باشد.

اختلاف بر سر اصلاح قانون اساسی از جایی آغاز شد که گروه ۱۴ مارس یعنی حامیان دولت و گروه ۸ مارس، مخالفان دولت، نتوانستند در مورد اینکه اصلاح قانون اساسی از کانال دولت باشد یا خیر توافق کنند.

این اختلاف اندک‌‌اندک آتش اختلاف‌های دیگر را نیز روشن کرد تا آنجا که سرانجام گروه ۱۴ مارس که اکثریت پارلمان را در اختیار دارد اعلام کرد که این احتمال وجود دارد که این گروه‌ بار دیگر به سراغ روش پیشنهادی پیشین خود برای انتخاب رییس‌جمهوری برود و از کاندیداتوری ژنرال سلیمان صرف‌نظر کند.

روش مورد نظر یعنی انتخاب از طریق رای نصف به علاوه یک پارلمان خلاف قانون اساسی لبنان بوده و با مخالفت گروه ۸مارس روبه‌رو شد.

با این تهدید گروه ۱۴ مارس این احتمال وجود دارد که گروه ۸ مارس نیز برای اجرای طرح میشل عون پافشاری کند.

براساس طرح میشل عون، رییس‌جمهوری آینده نمی‌تواند از اعضای ائتلاف ۱۴ مارس و طرفداران دولت باشد و باید فردی بی‌طرف این پست را برعهده بگیرد.

به اعتقاد تحلیل‌گران این خواسته می‌تواند وضعیت بحران سیاسی لبنان را از هم‌اکنون پیچیده‌تر کند.

اما انفجار یک بمب در دیروز به منزله تیر خلاص به توافق‌های از پیش انجام شده بود. در جریان این بمب‌گذاری‌ که در نزدیکی کاخ ریاست‌جمهوری و وزارت دفاع لبنان انجام شد جانشین فرمان ارتش لبنان کشته شد.

ژنرال فرانسوا الحاج، معاون ژنرال میشل سلیمان و جانشین او پس از تکیه زدن بر صندلی ریاست‌جمهوری لبنان به حساب می‌آمد.

به نظر می‌رسد این ترور یک هشدار جدی به ژنرال سلیمان بوده باشد.

یکی از علل ناکامی گروه‌های لبنانی در رسیدن به یک توافق جمعی در مورد آینده ریاست جمهوری کشورشان، تعدد بازیگران در صحنه سیاسی این کشور است.

لبنان به دلیل ماهیت خود از بازیگران سیاسی داخلی فراوانی برخوردار است و این درحالی است که اکنون بر تعداد بازیگران خارجی که تمایل دارند بر روند امور در این کشور اثر بگذارند افزوده شده است.

فرانسه، ایالات متحده، سوریه، اردن‌، عربستان، واتیکان و به تازگی روسیه و ترکیه از اصلی‌ترین بازیگران خارجی عرصه سیاسی لبنان هستند.

لبنان تنها کشور مسلمان جهان است که دارای رییس‌جمهوری مسیحی است. به همین دلیل کشورهای اروپایی کاتولیک و واتیکان نگاه ویژه‌ای به این کشور دارند.

از سوی دیگر لبنان کشوری عربی است و اعراب و در راس آنها عربستان به عنوان پرچمدار جهان عرب به دقت تحولات لبنان را زیر نظر گرفته است.

تعداد این بازیگران خارجی و هم‌سو نبودن منافع آنها با یکدیگر باعث شده تا برآیند نیروها در لبنان در یک راستا قرار نگیرد.

در همین حال شورای امنیت سازمان ملل متحد، از تاخیرات مکرر در انتخاب رییس‌جمهوری لبنان ابراز نگرانی کرد و خواستار دستیابی احزاب سیاسی به توافق بدون هیچ تاخیری شد.

به گزارش خبرگزاری رویترز، شورای امنیت، در بیانیه‌ای از همه احزاب سیاسی لبنان خواست با خویشتن‌داری و احساس مسوولیت در قبال ملت و کشور لبنان، مانع پیچیدگی و ناخوشایندی اوضاع سیاسی این کشور شوند.

اعضای شورای امنیت تصریح کرده‌اند: بن‌بست سیاسی و ادامه‌دار لبنان به سود ملت لبنان نیست و باید بلافاصله و بدون دخالت خارجی در موعد جدید با به رای‌گذاشتن نامزد مورد توافق رییس‌جمهوری این کشور را منصوب کنند.

شورای امنیت در این بیانیه همچنین خواستار گفت‌وگو و آشتی ملی برای تحقق وحدت ملت لبنان شد و از نیروهای ارتش لبنان در اجرای مسوولیت خود تا زمان برگزاری انتخابات قدردانی کرد.

نبیه‌ بری، رییس پارلمان لبنان اعلام کرد جلسه انتخاب رییس‌جمهور لبنان که قرار بود دیروز برگزار شود به منظور رایزنی‌های بیشتر برای دستیابی به توافق در این زمینه به ۱۷ دسامبر (۲۶آذر دوشنبه آینده) موکول شد.

بری در بیانیه خود افزود: تاخیر انتخاب رییس‌جمهور برای هشتمین بار به طرف‌های بحران سیاسی این فرصت را می‌دهد که به راه حلی درباره تعدیل قانون اساسی لبنان که زمینه را برای انتخاب میشل سلیمان فرمانده ارتش لبنان فراهم می‌کند، دست یابند.

از سوی دیگر وزیر امور خارجه عربستان سعودی گفت: لبنانی‌ها گزینه‌ای جز توافق بر‌ انتخاب رییس‌جمهوری توافقی ندارند.

به گزارش روزنامه الشرق‌الاوسط، «سعود الفیصل»، وزیر‌ امور خارجه عربستان سعودی در یک نشست مطبوعاتی ‌در ریاض با مطرح‌کردن این سوال آیا لبنانی‌‌ها تمایل دارند کشورشان به ورطه آشوب و ناآرامی بیفتد، تاکید کرد: جناح اکثریت یا جناح مخالف دولت هر مشکلی که داشته باشند گزینه‌ای جز انتخاب رییس‌جمهوری توافقی ندارند.

الفیصل افزود: ریاض به رایزنی‌ها سیاسی برای پایان‌دادن به بحران انتخابات ریاست‌جمهوری لبنان اهمیت می‌‌دهد و از گروه‌های سیاسی این کشور می‌خواهد تمام تلاش خود را به کار گیرند تا به توافقی درباره رییس‌جمهوری جدید این کشور دست یابند. چراکه منافع این کشور ایجاب می کند که امنیت و وحدت ارضی لبنان حفظ شود.

این درحالی است که سازمان ملل بتازگی از به تعویق افتادن مکرر انتخابات ریاست‌جمهوری لبنان ابراز نگرانی کرده است.