گروه بین‌الملل- رهبران هفت کشور آمریکای جنوبی سند تاسیس یک موسسه مالی برای این منطقه مانند بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول را امضا کردند. به گزارش بی‌بی‌سی، این موسسه مالی که قرار است «بانک جنوب» نام بگیرد، اولین بار توسط هوگو چاوز، رییس‌جمهور ونزوئلا در دسامبر ۲۰۰۶ پیشنهاد شد. او این بانک را ابزاری برای مقابله با نفوذ کاخ سفید در دو موسسه بزرگ بانک‌جهانی و صندوق بین‌المللی پول دانست. آرژانتین، برزیل، بولیوی، پاراگوئه، اوروگوئه با این پیشنهاد موافقت کردند و از جمله امضاکنندگان این توافق هستند.

شیلی و پرو هنوز بی‌طرف مانده‌اند و کلمبیا که از این پیشنهاد خیلی استقبال کرده است به دلیل اختلاف اخیر رییس‌جمهور آن کشور با هوگو چاوز هنوز این سند را امضا نکرده است. رودریگو کابزاس، وزیر اقتصاد ونزوئلا گفت: امضای چنین سندی نشان می‌دهد که «دوران تغییر کرده است». او گفت: بانک جنوب توسط کشورهای آمریکایی تاسیس و توسط خود این کشورها هم اداره خواهد شد.

تحلیل‌گران معتقدند: تاسیس بانک جنوب نشانه عدم محبوبیت نهادهای اقتصادی جهانی مانند صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی در میان کشورهای آمریکای جنوبی است. آنها معتقدند که این حرکت آمریکای لاتین یکی از علائم فراوان درخواست کشورهای جهان برای حفظ استقلال نهادهایی مانند صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی است.

اوایل این دهه، وقتی آرژانتین توصیه صندوق بین‌المللی پول در مورد پرداخت دیون خود را گوش نداد و بدهی‌های خود را استمهال کرد و این به شکوفایی اقتصادی در این کشور انجامید، شک و تردید درباره اعتبار و جایگاه صندوق بین‌المللی پول افزایش یافت.

اقتصاددانان معتقدند، آمریکای جنوبی مدت زمان زیادی است که مورد آزار و تحقیر قرار گرفته است، چنان که دیگر چاره جز راه‌اندازی بانک جنوب ندارد. ونزوئلا تاکنون بارها هشدار داده است که صندوق را ترک خواهد کرد، هرچند هنوز زمان مشخصی را برای لغو عضویت خود اعلام نکرده است. وزیر اقتصاد ونزوئلا معتقد است، صندوق بین‌المللی پول رویه خود را در اتخاذ سیاست‌های سخت و انعطاف‌ناپذیر در مورد اقتصادهای نوظهور ترک نکرده است و اما کاملا با کشورهای توسعه‌یافته مهربان و گشاده‌دست است، همچنان که در بحران وام‌های مسکن در ایالات متحده نشان داد. البته خروج از صندوق بین‌المللی پول، هزینه قرض را در بازارهای جهانی افزایش خواهد داد.

دیگر کشورهایی که سند تاسیس بانک جنوب را امضا کرده‌اند هم نگرانی‌های مشابه با ونزوئلا بیان می‌کنند اما در عین حال به نظر نمی‌رسد آنها قصد ترک آن یا هر نهاد بین‌المللی دیگری را داشته باشند. گوستاو گازمن سفیر بولیوی در واشنگتن معتقد است که بانک جنوب یک منبع جایگزین اعتبارات را برای کشورهای آمریکایی لاتین تامین خواهد داد.

وی می‌گوید: بولیوی هرگز نتوانسته است از صندوق بین‌المللی پول وام بگیرد آن هم به این دلیل که این کشور نفت و گاز خود را ملی اعلام کرده است. به این ترتیب موسسات جایگزین منطقه می‌تواند این خلاء را پر کند و کشورهای آمریکای لاتین را در مقابل فشار این نهادها حمایت کند. ونزوئلا که مبتکر تشکیل بانک جنوب است، امیدوار است که این بانک کار خود را از ۲۰۰۸ آغاز کند اما به هر حال موانعی چند بر سر راه آغاز کار بانک با چنین سرعتی وجود دارد. یکی از مهم‌ترین این مشکلات میزان پول و اعتباری است که هر کشور می‌تواند برای سرمایه اولیه بانک اختصاص دهد. اینکه چگونه بتواند سرمایه خود را افزایش دهد هم بحث مهم دیگری است که می‌تواند به عنوان مانع برای شروع کار بانک عمل کند. برای مثال برزیل و ونزوئلا درباره اینکه سهام بانک چگونه توزیع شود، اختلاف‌نظر دارند. ونزوئلا معتقد است که سهم اولیه هر کشور از سرمایه نباید حق برای آن کشور ایجاد کند بلکه باید آن را «بخشش» نام نهاد.

به هر حال تشکیل چنین بانکی تحسین بسیاری از تحلیلگران و اقتصاددانان را برانگیخته است. آنها معتقدند اینکه کشورها گزینه‌های مختلف برای دریافت و اخذ وام و پول داشته باشند، فی‌نفسه خوب است، این موضوع خود رقابت در بازار جهانی سرمایه به وجود می‌آورد. هر چند عده‌ای دیگر از آنجایی که یک برنامه و هدف سیاسی پشت تشکیل این موسسه می‌بینند به آن خوش‌بین نیستند.

مایکل شیفر اقتصاددان و کارشناس در امور اقتصادی آمریکای لاتین معتقد است که برنامه‌های سیاسی چاوز غیرقابل انکار است و پولی که در شرایط حاضر وی به دلیل افزایش قیمت نفت در اختیار دارد، به وی امکان اجرای این برنامه‌ها را می‌دهد. اما خواهید دید که برنامه‌های اقتصادی سیاسی شده سرانجام جواب نخواهد داد اما در عین حال این یک اشتباه محض بود که چنین فرصت‌ها و امکاناتی را دست‌کم گرفت.