دوستی در سایه استعمار

ایسنا- سران اتحادیه اروپا آفریقا امروز(یکشنبه) در حالی به اجلاس دو روزه خود در لیسبون پایان خواهند داد که در پس بروز برخی مجادلات بر سر زیمبابوه و مسائل تجاری که موجب شکاف در روابط دو قاره شد، درصدد دستیابی به نقاط مشترک هستند. به گزارش خبرگزاری فرانسه، اجلاس سران اتحادیه آفریقا و اروپا در لیسبون پرتغال - دومین اجلاس برگزار شده تاکنون - به عنوان فرصتی مغتنم برای ایجاد مناسباتی هم‌تراز و یکسان تلقی می‌شود، اما اولین روز نشست در روز شنبه با اختلاف عقاید بسیار چشمگیر بر سر مسائلی نظیر حقوق بشر و مهاجرت توام بود و از سوی دیگر سایه دوران استعمارگری (در آفریقا) بر این نشست سایه افکنده بود، به طوری که چنین فضایی امکان ایجاد روابطی گرم و خالصانه میان سران را کم رنگ می‌کرد.

انتقاد آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان از رابرت موگابه، رییس‌جمهور زیمبابوه نشانگر آن بود که با گذشت یک قرن از زمانی که کشورهای آفریقایی از زیر یوغ استعمار اروپا رها شدند هنوز شکاف عمیقی میان رهبران این دو قاره وجود دارد؛ شکافی که هنوز از میان نرفته است.

پس از آنکه آنگلا مرکل، رییس‌جمهور زیمبابوه را به مخدودش کردن وجهه آفریقای نوین متهم کرد، تامبو امبکی، رییس‌جمهور آفریقای جنوبی که قهرمان اصلی رنسانس آفریقا به شمار می‌آید به جدال سیاسی ایجاد شده شکل داد.

امبکی اظهار داشت: ما به مقابله با چالش‌هایی مرتبط با اداره دولت‌ها در آفریقا ادامه خواهیم داد، همانطور که این مساله در مورد کشورهای دیگر جهان نیز صدق می‌کند.

رییس‌جمهور آفریقای جنوبی افزود: با وجود این اگر بخواهم خیلی صریح و شفاف بگویم بزرگترین چالشی که به لحاظ اجرای برنامه‌ها و طرح‌هایی در جهت اداره دولت و پیشبرد حقوق بشر فرارویمان قرار دارد، بحث منابع و امکانات است.

یک دیپلمات آفریقایی حاضر در اجلاس بیان کرد که امبکی پس از بیان اظهاراتش در خارج از چارچوب متن سخنرانی‌اش مرکل را به نداشتن آگاهی و درک درست از آفریقای جنوبی متهم کرد.

اتحادیه اروپا که از نفوذ و فشار روز افزون چین در آفریقا نگران است، درصدد آن است که به دنبال اتمام اعتبار قراردادهای موجود در پایان سال جاری، توافقنامه‌های جدیدی را با کشورهای آفریقایی منعقد سازد. با این حال اگر چه پیام اتحادیه اروپا به این مساله اشاره داشت که هیچ کشوری با فشار برای عقد این قرارداد‌ها روبه‌رو نخواهد شد، آلفا عمر کوناره، رییس کمیسیون اتحادیه آفریقا به مذاکره‌کنندگان اتحادیه اروپا هشدار داد که از تلاش برای به جان هم انداختن کشورهای آفریقایی جدا اجتناب کنند.

کوناره گفت: این مساله اهمیت دارد که ما از الگوهای فکری که به دوران و اعصار متفاوتی تعلق دارد دوری کنیم. میزبانان اجلاس سران اتحادیه آفریقا و اروپا به رغم تلاش‌های ایجاد شده در مجموع از پیشرفت‌های حاصله راضی و مسرور بودند.

ژائو گومز کراوینو، معاون وزیر امور کشور پرتغال در امور همکاری و توسعه طی جلسه توجیهی اظهار داشت: به بیشتر اهدافی که برای این اجلاس در نظر داشتیم دست یافته‌ایم.

وی تصریح کرد: به این اجلاس نباید به عنوان میعاد گاهی برای حل و فصل مشکلات نگاه کرد بلکه آن را باید نشستی در جهت تعریف دوباره روابط و مناسبات و پیشبرد گفتمان ترسیم کرد.

در همین حال خبرگزاری رویتر گزارش داد: آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان با درخواست از رهبران آفریقایی و اروپایی به منظور مقابله با نقض موازین حقوق بشر در زیمبابوه، رابرت موگابه، رییس‌جمهور این کشور را در اجلاس لیسبون در کانون توجه قرار داد.

اظهارات مرکل همچنین اختلافات فزاینده بر سر مساله حقوق بشر را در این اجلاس که نخستین بار هفت سال پیش برگزار شد، بیش از پیش هویدا کرد.

صدر اعظم آلمان در حضور رابرت موگابه بیان داشت که جهان نمی‌تواند در شرایطی که حقوق بشر پایمال می‌شود دست روی دست گذاشته و کاری نکند. مرکل گفت: از اینکه کشورهای آفریقایی در جهت حل بحران در زیمبابوه گام برداشته‌اند بسیار سپاسگذارم اما زمان به سرعت در حال سپری شدن است و اوضاع حاکم بر زیمبابوه در حال وارد آوردن خدشه به وجهه آفریقای نوین است.

در همین حال فعالان حقوق بشر که اقدام عاجل در مورد بحران دارفور، سودان و زیمبابوه را از رهبران اروپا و آفریقا خواستار شده بودند، اظهارات مرکل را ستودند. گوردون براون، نخست وزیر انگلیس پیشتر به خطر حضور موگابه از شرکت در این اجلاس خودداری کرده بود.