افزایش ریسک تورم در اقتصاد جهان

گروه بین‌الملل- رهبران اقتصاد جهانی که در قالب اجلاس مشترک بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول در واشنگتن گردهم آمده‌اند نسبت به خطر بروز تورم در اقتصادهای بزرگ ابراز نگرانی کردند.

اجلاس مشترک سالانه امسال این دو نهاد مالی بین‌المللی در حالی برگزار می‌شود که بانک جهانی برای اولین بار با رییس‌ جدید خود رابرت زولیک در این اجلاس حضور یافته است و صندوق بین‌المللی پول نیز در آستانه تغییرات مدیریتی است. به همین دلیل نخستین روز این اجلاس بیشتر به بررسی اصلاحات در این دو نهاد مالی پرداخت. به اعتقاد تحلیلگران بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول نمی‌توانند نقش خود را همانند گذشته ایفا کنند. یکی از کارشناسان در نشست جنبی این اجلاس گفت: بانک جهانی اکنون با امکان‌سنجی‌های اشتباه روبه‌رو شده است. بسیاری از وام‌های پرداختی در مسیر درستی هزینه نمی‌شوند. در حالی که بانک جهانی سعی دارد زیرساخت‌های اقتصادی را در کشورهای در حال توسعه گسترش دهد هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیادی داریم. بانک جهانی در دهه ۸۰ و ۹۰ با اجرای سیاست‌ تعدیل توانست نقش پررنگی در هدایت اقتصاد جهانی و یکپارچه کردن آن ایفا کند اما اکنون به نظر می‌رسد باید در دیگر کشورهای در حال توسعه روش پیاده کردن این سیاست‌ها تغییر کند. همچنین بانک جهانی در زمان ریاست پل ولفوویتز دچار اشتباهاتی شده است که زولیک باید آن را برطرف کند.

در همین حال در پنل دیگری به موضوع اصلاحات و چالش‌های صندوق بین‌المللی پول اشاره شد. صندوق بین‌المللی پول در این زمان بیش از هر زمان دیگری با بحران مشروعیت روبه‌رو است. همین مساله وضعیت دشواری را برای دومینک استراوس کان، رییس جدید که از ابتدای نوامبر جانشین رودریگوراتو خواهد شد به وجود می‌آورد.

دومین روز اجلاس بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول بیشتر به بررسی وضعیت اقتصاد جهانی پرداخت. در این اجلاس نمایندگانی از هفت کشور صنعتی نیز حضور داشتند. بانک جهانی، صندوق بین‌المللی پول و اعضای گروه هفت به طور مشترک نسبت به افزایش تورم در کشورهای صنعتی ابراز نگرانی کردند. به اعتقاد کارشناسان صندوق بین‌المللی پول نشانه‌هایی از افزایش قیمت مواد غذایی و سوخت که در افزایش تورم موثر است در کشورهای صنعتی دیده می‌شود. بهای نفت در دو ماه اخیر به طور پیوسته رشد کرده است. کشورهای صنعتی بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان نفت خام در جهان هستند. از این رو است که افزایش قیمت نفت موجب افزایش قیمت مواد سوختی در آستانه فصل زمستان شده است. این مساله هم از طریق افزایش تورم و هم از طریق کاهش رشد اقتصادی به اقتصاد کشورهای صنعتی ضربه وارد می‌‌کند.

نفت گران موجب می‌شود که بهای تمام شده محصولات صنعتی افزایش پیدا کند. در این شرایط است که کشورهای صنعتی قدرت رقابت خود با اقتصادهای نوظهور را در صادرات بیش از پیش از دست می‌دهند. کاهش صادرات به طور مستقیم عامل کاهش رشد اقتصادی خواهد شد و در این شرایط است که کل اقتصاد جهان ضربه می‌بیند.

همچنین در اجلاس مشترک صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی عنوان شد که این تنها کشورهای صنعتی نیستند که با خطر افزایش تورم روبه‌رو می‌شوند. اقتصادهای نوظهور و کشورهای در حال توسعه که در پی اجرای درست سیاست تعدیل به بستر مناسب و بازار کارآمدی برای جذب سرمایه‌های خارجی تبدیل شده‌اند در حال پذیرش روزافزون پول‌های خارجی هستند.

این پول‌ها در صورت عدم مدیریت درست می‌تواند به افزایش تورم در اقتصادهای نوظهور کمک کند. در بسیاری از اقتصادهای نوظهور سرعت گردش پول بسیار فراتر از اندازه اقتصاد است. صندوق بین‌المللی پول با مثال‌زدن وضعیتی که چین در آن گرفتار آمده، تورم چین را نگران‌کننده عنوان کرد.

در همین حال افزایش قیمت نفت کشورهای تولیدکننده نفت را نیز در معرض تورم قرار داده است. همان‌گونه که رشد اقتصادی کشورهای نفت‌خیز با افزایش قیمت نفت‌خام در بازارهای جهانی افزایش پیدا می‌کند در صورت عدم مدیریت منابع ارزی حاصل از فروش نفت‌خام امکان تورمی‌شدن فضای اقتصادی این کشورها نیز وجود دارد.