شوک اوباما به تندروها

عکس: AFP

چاک هیگل، عضو ضداسرائیلی حزب جمهوری‌خواه که در عین حال خواستار مذاکره با ایران به جای تحریم‌هاست، وزیر دفاع آمریکا می‌شود؟ شوک اوباما به محافظه‌کاران آمریکایی

رییس‌جمهوری آمریکا قرار بود دیروز چاک هیگل را به عنوان وزیر دفاع معرفی کند

احسان ابطحی

به نظر می‌رسد اوباما در آستانه آغاز به کار دومین دوره ریاست‌جمهوری‌اش شوک بزرگی به محافظه‌کاران آمریکایی وارد کند. قرار بود او دیروز سناتور جمهوری‌خواه سابق ایالات‌متحده را که مخالف حمله علیه ایران است و نسبت به موثر بودن تحریم‌ها علیه ایران ابراز تردید کرده‌است را به عنوان وزیر دفاع به سنای آمریکا معرفی کند، انتخابی که به نظر می‌رسد با مخالفت شدید محافظه‌کاران آمریکایی در سنا همراه باشد.

این در شرایطی است که اوباما پیش‌تر سناتور دموکرات ایالت ماساچوست، جان کری را به عنوان نامزد احراز سمت وزارت خارجه معرفی کرده‌بود. کری هم از مواضع ملایم‌تری نسبت به ایران در مقایسه با سایر سیاستمداران آمریکایی برخوردار است و پیش‌تر در سال ۲۰۰۹ خواستار سفر به تهران و مذاکره با سران بلندپایه ایران شده‌بود.

قرار بود دیروز دوشنبه، باراک اوباما، رییس‌جمهوری ایالات متحده، چاک هیگل، از سناتورهای پیشین حزب جمهوری‌خواه، را به عنوان وزیر دفاع جدید آمریکا معرفی کند. هیگل در صورت انتخاب به این سمت، جانشین لئون پانه‌تا خواهد شد.

خبرگزاری آسوشیتدپرس این مطلب را از قول یک مقام ارشد کنگره آمریکا که نخواست نامش فاش شود اعلام کرد و نوشت انتقادهایی که «چاک هیگل» پیش از این نسبت به تعرض احتمالی آمریکا یا اسرائیل به ایران داشته، مخالفت‌هایی را با انتصاب او به سمت وزارت دفاع در کنگره برانگیخته است.

گزینه چاک هیگل برای منصب وزارت دفاع از مدت‌ها پیش مطرح بود و نام او از زمان تشکیل کابینه پیشین باراک اوباما در سال ۲۰۰۸ هم در این ارتباط بر سر زبان ها افتاده بود.

دیگر گزینه‌های مطرح برای به دست گرفتن سکان وزارت دفاع ایالات متحده مایکل مورل، رییس موقت سازمان سیا، و جان برنان، مشاور اوباما در زمینه مبارزه با تروریسم، بودند اما از آخرین گزارش‌ها که منابع خبرگزاری فرانسه نیز روز دوشنبه آن را تأیید کرده ‌است چنین برمی‌آید که تصمیم نهایی در این خصوص به نفع هیگل گرفته شده‌است.

هیگل ۶۶ ساله از نظامیان سابق آمریکا در جنگ ویتنام و سناتور پیشین ایالت نبراسکا است و آشنایی باراک اوباما با او بیشتر به دوره‌ای بازمی‌گردد که هر دوی آنها به عنوان سناتور در سفرهای مختلف یکدیگر را همراهی می‌کردند.

باراک اوباما نیز در واکنش به مخالفت‌ها با انتصاب هیگل به مقام وزارت دفاع گفته‌است که «من او را می‌شناسم، او فردی میهن‌پرست است و فردی است که در سنا فوق‌العاده خوب عمل کرده و در ویتنام نیز با افتخار به این کشور خدمت کرده‌است.»

مواضع مثبت هیگل در قبال ایران

هیگل در سخنان پیشین خود از بحث حمله نظامی احتمالی به ایران توسط اسرائیل یا آمریکا انتقاد کرده و از جمله کسانی است که خواستار آوردن ایران به میز مذاکرات پیرامون آینده صلح در افغانستان است.

او همچنین درباره موثر بودن تحریم‌ها علیه ایران ابراز تردید کرده و خواستار مذاکره مستقیم با تهران و همچنین مذاکره مستقیم اسرائیل با حماس شده‌است.

«میچ مک‌کانل»، رهبر جمهوری‌خواهان در سنای آمریکا، روز یک‌شنبه در مصاحبه با شبکه خبری «ای‌بی‌سی» با اشاره به چاک هیگل گفت: «هر کاندیدایی برای این منصب باید روابط نزدیک ما با متحدان اسرائیلی‌مان و همچنین اهمیت برخورداری از یک ارتش قوی را کاملا درک کند.»

دیروز هم خبرگزاری مهر به نقل از روزنامه اتریشی «وینر سایتونگ» گزارش داد که چاک هیگل هفته‌هاست که مورد انتقاد شدید مفسران محافظه‌کار قرار دارد. آنها این انتقاد را به او وارد می‌کنند که در گذشته مخالفت خود را با صدور قطعنامه علیه ایران ابراز کرده‌است. همچنین هیگل مخالفت خود را با تروریست خواندن سپاه پاسداران ایران اعلام کرده بود و به این طرح رای منفی داده‌است.

او همچنین از رییس جمهوری سابق آمریکا درخواست کرده بود که بدون پیش شرط با تهران گفت‌وگو کند.

سناتور لیندزی گراهام از حزب جمهوری‌خواه نیز در مورد چاک هیگل به «سی‌ان‌ان» گفت که «این یک انتخاب مناقشه‌برانگیز است» و افزود که «او در ارتباط با مسائل اسرائیل از خود ضدیت نشان می‌دهد و انتخاب او پیامی است که در بدترین وقت ممکن به ایران و هم‌پیمانان خود می‌فرستیم.»

مخالفت جمهوری‌خواهان پیش از این باعث شد تا باراک اوباما از انتصاب سوزان رایس به سمت وزیر امور خارجه آمریکا چشم‌پوشی کند و جمعه گذشته سناتور جان کری را به عنوان جانشین هیلاری کلینتون در این منصب معرفی کند. سناتور کری هم از جمله سناتور‌های آمریکایی است که مواضعی متعادل‌تر در سیاست‌خارجی دارد. او که اکنون ریاست کمیته روابط خارجی سنای ایالات‌متحده را بر عهده دارد در سال ۲۰۰۴ میلادی نامزد حزب دموکرات در انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات‌متحده بود اما در این انتخابات از جورج بوش پسر شکست خورد. از مخالفان جنگ عراق است و تنها با ۳۵ رای الکترال کمتر از جورج بوش کاخ سفید را از دست داد. سناتور کری از سال ۱۹۸۵ میلادی در سنای آمریکا عضویت دارد و از کهنه سربازان جنگ ویتنام است. یکی از اقدامات مهم کری در دوران عضویت در سنا ریاست جلسات استماع ماجرای مشهور به ایران کنترا یا همان ایران گیت بود.

سناتور کری ابتدا از موافقان حمله به عراق بود اما بعد‌ها به شدت با این جنگ مخالفت کرد و با همین شعار در انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات‌متحده در سال ۲۰۰۴ شرکت کرد.

کری هم مانند هیگل از طرفداران سیاست مدارا و مذاکره با ایران است و در دسامبر سال ۲۰۰۹ میلادی خواستار سفر به ایران شده بود.

در همین رابطه در دسامبر سال ۲۰۰۹، دی ماه سال ۱۳۸۸ کاخ سفید خبر داد که رییس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا خواستار سفر به ایران و دیدار با مقام‌های این کشور شده است.

خبرگزاری مهر در همان سال به نقل از وال استریت ژورنال گزارش داد که سناتور «جان کری» سناتور دموکرات و رییس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا قصد دارد به عنوان نخستین مقام آمریکایی بلند پایه پس از سه دهه به ایران سفر کند. بر اساس این گزارش، هدف از این سفر گفت‌وگو با مقام‌های ایرانی در آستانه به پایان رسیدن سال ۲۰۰۹ میلادی بود که در آن زمان به ادعای رییس جمهوری آمریکا پایان مهلت پذیرش شروط غرب برای ایران است.

در همین رابطه یک مقام کاخ سفید از درخواست این سناتور دموکرات برای سفر به ایران خبر داد و تاکید کرد این سفر یک اقدام شخصی است و ارتباطی با مواضع دولت آمریکا ندارد.

انتخاب جان برنان به عنوان رییس سیا

خبرگزاری آسوشیتدپرس دیروز همچنین گزارش داد که باراک اوباما، رییس‌جمهوری ایالات‌متحده قرار است جان برنان را به عنوان رییس آینده سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا - سیا- معرفی کند.

برنان که ۲۵ سال سابقه عضویت در سیا را دارد اخیرا به عنوان مشاور بلندپایه اوباما در امور ضد تروریسم انجام وظیفه کرده است. کاخ سفید دیروز اعلام کرد که اوباما این انتخاب را رسما عصر روز دوشنبه اعلام خواهد کرد.

اوباما قصد داشت در سال ۲۰۰۸ میلادی برنان را به عنوان رییس سیا انتخاب کند اما او به دلیل مرتبط بودن با روش‌های بازجویی غیر‌متعارف در دوران ریاست‌جمهوری جورج بوش از جمع کاندیدا‌های احراز این سمت حذف شد.

برنان مشارکت در تاکتیک‌های بازجویی از جمله احساس خفگی مصنوعی را تکذیب می‌کند و تاکنون بار‌ها علیه این روش‌ها سخن گفته است.

چاک هیگل سناتور سابق ایالات نبراسکا قرار است به عنوان وزیر دفاع آمریکامعرفی شود / عکس: epa