مونا مشهدی رجبی - برای اولین بار طی ۲۰ سال اخیر سهم اقتصاد کشورهای صنعتی در اقتصاد دنیا کمتر از ۵۰‌درصد است که می‌تواند به یک مشکل بزرگ اقتصادی برای سردمداران این سرزمین‌ها تبدیل شود و زمینه را برای کاهش قدرت سیاسی و اقتصادی آنها در صحنه بین‌الملل فراهم کند. طبق گزارش مرکز مطالعات تجاری و اقتصادی بحران اقتصادی دنیا موجب کاهش سهم اقتصادی کشورهای غربی و صنعتی در اقتصاد دنیا شد.

این بحران اقتصادی سبب شد تا سهم اقتصاد کشورهای آمریکا و کشورهای صنعتی اتحادیه اروپا در کنار کانادا به کمتر از ۵۰‌درصد اقتصاد دنیا تقلیل پیدا کند و در مقابل سهم کشورهای در حال توسعه‌ای همچون چین و هند در اقتصاد دنیا بیشتر شود.

در سال ۲۰۰۹ میلادی مجموع اقتصاد این سه منطقه ذکر شده ۴/۴۹‌درصد از کل اقتصاد دنیا خواهد بود در حالی که در سال ۲۰۰۴ میلادی این کشورها ۶۴‌درصد از اقتصاد دنیا و در سال ۱۹۹۵ میلادی این کشورها ۶۰‌درصد از اقتصاد دنیا را تشکیل داده بودند. بحران اقتصادی دنیا موجب شد تا کشورهای برزیل، چین و هند در دنیا سهم بزرگ‌تری از اقتصاد را به‌دست آورند و با سرعت بیشتری رشد کنند. در سال‌های اخیر سهم بزرگی از ثروت در دنیا به کشورهای در حال توسعه منتقل شد و این کشورها در مسیر تبدیل شدن به بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان و موتور رشد اقتصاد با سرعت بیشتری گام بردارند.داگلاس مک ویلیامز یکی از پژوهشگران این مرکز مطالعاتی می‌گوید:«ما انتظار داشتیم قدرت اقتصادی دنیا که مدت‌ها در اختیار کشورهای غربی بود به کشورهای در حال توسعه چین و هند و برزیل منتقل شود. ما می‌دانستیم که این تغییر جهت‌گیری اقتصادی دنیا از کشورهای صنعتی به سمت کشورهای در حال توسعه اتفلاق می‌افتد ولی انتظار نداشتیم این اتفاق به این سرعت بیفتد.»مرکز مطالعات اقتصادی و توسعه پیش‌بینی می‌کند تا سال ۲۰۱۲ میلادی سهم اقتصاد کشورهای آمریکا و اروپا و کانادا به اقتصاد دنیا کمتر از ۴۵‌درصد خواهد بود و تا سال ۲۰۱۵ میلادی کمتر از ۵۰‌درصد باقی خواهد ماند. به دنبال ارائه این گزارش گوردون براون، نخست‌وزیر کشور انگلیس و باراک اوباما رییس‌جمهوری کشورآمریکا و هوجینتائو رییس‌جمهوری کشور چین اعلام کردند منابع مالی بیشتری در اختیار صندوق بین‌المللی پول قرار می‌دهند تا با کمک آنها به حمایت از اقتصاد کشورهای در حال توسعه و کشورهای بحران‌زده غربی بپردازد و مانع از کمتر شدن سهم کشورهای صنعتی در اقتصاد جهان شود.

اقتصاد چین در سال‌های اخیر با سرعت بسیار زیادی رشد کرده است و در سال ۲۰۰۷ میلادی این کشور توانست با پشت سر گذاشتن آلمان به سومین اقتصاد بزرگ دنیا تبدیل شود. در سپتامبر سال ۲۰۰۷ میلادی چین به عنوان بزرگ‌ترین سرمایه‌گذار خارجی در آمریکا معرفی شد و از ژاپن پیشی گرفت. طبق گزارش‌های موجود هم‌اکنون سهم ذخایر ارزی چهار کشور چین، هند، برزیل و روسیه به اندازه‌ای زیاد است که ۴۱‌درصد از کل ذخایر ارزی دنیا را تشکیل می‌دهد.

طبق پیش‌بینی مرکز مطالعات تجاری و اقتصادی که دفتر اصلی آن در لندن است، در سال ۲۰۰۹ میلادی تولید ناخالص داخلی دنیا با نرخ ۴/۱درصد کاهش می‌یابد که این اولین انقباض اقتصادی دنیا از سال ۱۹۴۶ میلادی تا کنون خواهد بود. انتظار می‌رود بازسازی اقتصاد چین از این رکود بحران بسیار سریع‌تر از دیکر کشورها باشد که دلیل آن هم زیرساخت‌های نسبتا قوی‌تر اقتصاد این کشور و تاثیر‌گذاری کمتر بحران اقتصادی غرب روی اقتصاد چین است.

پیش‌بینی‌ها حاکی از این مطلب است که در فاصله‌ای نه چندان دور چین می‌تواند از اقتصاد ژاپن نیز پیشی بگیرد و به دومین اقتصاد دنیا تبدیل شود. این مرکز با توجه به اهمیت بازار نفت روی اقتصاد دنیا پیش‌بینی می‌کند قیمت نفت در سطح کنونی باقی بماند و در یک سیر افزایشی بسیار کند تا سال ۲۰۱۲ میلادی هر بشکه نفت خام با قیمت ۸۰‌دلار آمریکا فروخته خواهد شد. کشورهای گروه هفت که صنعتی‌ترین اقتصادهای دنیا و بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان نفت هستند در سال ۲۰۰۸ میلادی اندکی بیشتر از عربستان سعودی نفت تولید کردند و تمام این نفت تولید شده در بازار داخلی آنها مصرف شد.