مونا مشهدی رجبی

سازمان کشورهای صادر‌کننده نفت پیش‌بینی کرد در سال ۲۰۰۹ میلادی تقاضای نفت در دنیا ۸/۱درصد کمتر از سال قبل باشد. بر طبق این برآورد تقاضای روزانه نفت در دنیا ۵۷/۱میلیون بشکه کمتر از سال قبل خواهد بود و به ۰۳/۸۴میلیون بشکه در هر روز می‌رسد. بنابراین تولید‌کنندگان نیز باید با هماهنگی با یکدیگر و بکارگیری برنامه‌ای واحد در مورد تولید در سال ۲۰۰۹ میلادی تصمیم‌گیری کنند.

سازمان کشورهای صادر‌کننده نفت پیش‌بینی می‌کند در سال ۲۰۰۹ میلادی ۴۶۲‌میلیارد دلار آمریکا از صادرات نفت درآمد کسب کند.

بر طبق گزارش ارائه شده توسط این سازمان در سال ۲۰۰۹ میلادی کشور عربستان سعودی بزرگ‌ترین دارنده ذخایر نفتی در اوپک ۲۹‌درصد از مجموع درآمد این سازمان را به خود اختصاص خواهد داد.

مجموع درآمد این کشور در سال ۲۰۰۹ میلادی برابر با ۲۸۵‌میلیارد دلار آمریکا خواهد بود. در سال ۲۰۰۸ میلادی این سازمان ۹۶۸‌میلیارد دلار از فروش نفت به‌دست آورد که در مقایسه با سال قبل از آن ۴۲‌درصد رشد داشت ولی پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۰۹ میلادی درآمد این سازمان نسبت به سال ۲۰۰۸ میلادی ۵۲‌درصد و نسبت به سال ۲۰۰۷ میلادی حدود ۱۲‌درصد تنزل داشته باشد. علی النعیمی وزیر نفت عربستان سعودی اعلام کرد که این کاهش تقاضا موقتی خواهد بود و تا چند ماه آینده تقاضا و قیمت نفت در دنیا رشد خواهد کرد. وی با اشاره به اینکه قیمت نفت در دنیا در ماه‌های آینده رشد می‌کند، گفت: «زمانی‌که تقاضای نفت در دنیا رشد کند قیمت این منبع استراتژیک انرژی از مرز ۷۵‌دلار آمریکا می‌گذرد.» وی در جلسه‌ای که با حضور وزرای انرژی کشورهای گروه هشت در رم و در آستانه اجلاس اوپک برگزار شده بود تاکید کرد: «قیمت نفت در آینده‌ای نه چندان دور به ۷۵‌دلار می‌رسد. قیمت ۷۰ تا ۸۰‌دلار برای نفت زمانی که زیرساخت‌های این صنعت بهبود یابد و تقاضا رشد کند قیمت مناسبی خواهد بود و ما تلاش می‌کنیم تا قیمت را در همین سطح ثابت نگهداریم.»

وی تاکید کرد برای رسیدن به این هدف باید کشورهای عضو اوپک در تولید خود تغییری ایجاد نکنند و در همین مسیر حرکت کنند. وزیر نفت عربستان سعودی اعلام کرد در جلسه‌ای که در روز ۲۸ ماه می‌سال ۲۰۰۹ میلادی در وین تشکیل خواهد شد پیشنهاد حفظ سطح تولید کنونی مطرح خواهد شد. عربستان سعودی بزرگ‌ترین تولید‌کننده اوپکی نفت و تاثیر‌گذارترین کشور در این سازمان است.

اوپک هم‌اکنون ۲۴.۸۴۵‌میلیون بشکه نفت در روز تولید می‌کند که ۴۰‌درصد از مجموع تولید جهان است. عربستان سعودی در ماه‌های گذشته روزانه ۹/۷میلیون بشکه نفت تولید کرد که ۱۰۰‌هزار بشکه در روز کمتر از میزان مورد توافق بود. علی النعیمی در مورد دلیل کمتر بودن تولید این کشور نسبت به میزان مورد توافق گفت: «این طرحی بود که ما برای ممانعت از کمتر شدن قیمت نفت از مرز ۵۰‌دلار انجام دادیم. محدود کردن میزان عرضه عاملی است که می‌تواند مانع از کاهش قیمت نفت در دنیا شود.» وی ادامه داد: «هم‌اکنون دنیا در حال تجربه عمیق‌ترین رکود اقتصادی طی ۶ دهه گذشته است و این رکود روی سطح تقاضای نفت و دیگر منابع انرژی در دنیا تاثیر گذاشته است. کاهش سطح تولید برای هماهنگ شدن با میزان تقاضا از گام‌هایی است که عربستان برای تعدیل بازار برداشت.»

تولید بیشتر از سقف تعیین شده

دوازده کشور عضو سازمان اوپک در ماه آوریل سال ۲۰۰۹ میلادی ۴۱۰‌هزار بشکه در روز بیشتر از سقف تعیین شده تولید کرده بود. این کار سبب شد تا قیمت نفت در بازارهای جهانی اندکی تنزل پیدا کند و در پاسخ به این مساله عربستان سعودی تولید خود را ۱۰۰‌هزار بشکه در روز کمتر کرد. کارشناسان بازار نفت در این مورد می‌گویند: «در ماه آوریل سال جاری میلادی اغلب کشورهای عضو اوپک بیشتر از میزان توافق شده یا به تعبیر بهتر سهمیه اعلام شده تولید کردند. این مساله در کنار تولید کشورهای غیر‌اوپکی موجب کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی شد.» این سازمان سطح تولید خود را نسبت به سپتامبر سال قبل ۲/۴میلیون بشکه در روز کمتر کرد. پیش‌بینی می‌شد در جلسه ۲۸ ماه مه ‌نیز تولید تنزل یابد ولی علی النعیمی وزیر نفت عربستان سعودی اعلام کرد ادامه روند کنونی در تولید بهترین گزینه برای بازار است و زمینه را برای اصلاح تدریجی قیمت‌ها فراهم می‌کند.

بر طبق گزارش‌های موجود اقتصاد دنیا در حال تجربه عمیق‌ترین رکود طی شش دهه اخیر است و اگر این روند ادامه پیدا کند نه تنها بازار نفت بلکه دیگر بازارهای جهانی نیز با کاهش تقاضا و قیمت روبه‌رو می‌شود.