گزارش آنکتاد از خاطره ای که دوباره تکرار شد
در این گزارش که با عنوان سال سخت اقتصاد جهانی منتشر شد، آمده است: «بحران مالی و اقتصادی سال‌های رکود بزرگ اقتصاد آمریکا قرار بود خاطره‌ای باشد که جهانیان از آن درس بگیرند ولی به نظر می‌رسد این خاطره دوباره زنده شد و هم‌اکنون اقتصاد جهان و بازارهای مالی شبیه‌ترین وضعیت به سال‌های رکود بزرگ اقتصاد را دارند.» این بحران از اواسط سال ۲۰۰۷ میلادی و با بحران وام‌های مسکن آغاز شد و در سال ۲۰۰۸ میلادی به اوج خود رسید . این بحران به اندازه‌ای بزرگ بود که استفاده مداوم آمریکا از ابزارهای پولی به خصوص تغییر نرخ بهره بانکی یا کنترل رکود و تورم در کنار حجم بالای نقدینگی در اغلب کشورهای در حال گذار جهان به خصوص چین و هند و کشورهای خاورمیانه نتوانست مشکل را حل یا حتی کمتر کند. در این سال زیرساخت‌های اقتصادی دنیا هر روز ضعیف‌تر و متزلزل‌تر شد و دنیا تجربه‌ای تازه و البته بسیار ناراحت‌کننده را تکرار کرد. در این ماه‌ها شمار زیادی از موسسات مالی و بانک‌های آمریکا و اروپا ورشکسته شدند و موسسات مالی باقی مانده بدون استفاده از مبادلات بین بانکی یا وام‌های بین بانکی، نمی‌توانستند کوچک‌ترین خدمتی را در اختیار مردم قرار دهند. ناتوانی نظام بانکی در ارائه خدمات موجب شد تا دیگر صنایع و مشاغل نیز نتوانند اعتبارات لازم را به دست آورند و آنها نیز در مسیر افول قرار بگیرند. در اکتبر سال ۲۰۰۸ میلادی بحران مالی دنیا وارد مرحله تازه‌ای شد. در این زمان ارزش بازار سهام در کشورهای صنعتی و در حال توسعه به سرعت کاهش یافت و رکوردی به یاد ماندنی را در جهان ثبت کرد. از اوایل اکتبر که بحران شدت بیشتری پیدا کرد استفاده از ابزارهای قدرتمند اقتصادی برای کنترل بحران شروع شد و نه تنها کشورهای توسعه یافته بلکه کشورهای در حال توسعه نیز از این ابزارها استفاده کردند. طرح مداخله دولت‌ها در اقتصاد عنوان شد و بازارهای مالی و پولی با شدت بیشتری نسبت به بحران‌های جهانی عکس‌العمل نشان دادند. مداخله دولت‌ها و استفاده از ابزارهای مختلف با این هدف انجام شد که بحران در سال ۲۰۰۸ میلادی به پایان برسد و اقتصاد دنیا سال آینده را با بحران آغاز نکند ولی متاسفانه این طور نشد. بر طبق گزارش اخیر سازمان ملل متحد نرخ رشد تولید ناخالص داخلی جهان در سال ۲۰۰۹ میلادی ۵/۱درصد کمتر از سال ۲۰۰۸ میلادی خواهد بود. انتظار می‌رود جهان در سال ۲۰۰۸ میلادی شاهد رشد ۵/۲درصدی تولید ناخالص داخلی باشد که کمتر از رشد اقتصادی دنیا در سال‌های پیش از آن است. سازمان ملل متحد در برآورد اخیر خود نرخ رشد اقتصادی جهان را در سال ۲۰۰۹ میلادی برابر با یک‌‌درصد اعلام کرده است. این مرکز برآوردی خوش‌بینانه نیز ارائه داد که بر طبق این برآورد در سال ۲۰۰۹ میلادی اقتصاد جهان با سرعت ۶/۱درصد رشد می‌کند. بر طبق برآورد بد بینانه سازمان ملل، اقتصاد جهان در سال مورد بررسی با سرعت ۴/۰درصد منفی رشد می‌کند یا به تعبیر بهتر با سرعت ۴/۰درصد کاهش می‌یابد. شایان ذکر است بر طبق آمارهای ارائه شده توسط سازمان ملل متحد اقتصاد جهان در سال ۲۰۰۷ میلادی با نرخ ۷/۳درصد، در سال ۲۰۰۶ میلادی با نرخ ۴درصد و در سال ۲۰۰۵ میلادی با نرخ ۵/۳درصد رشد کرد.سازمان ملل متحد پیش‌بینی می‌کند در سال ۲۰۰۹ میلادی بانک مرکزی اتحادیه اروپا نرخ بهره بانکی خود را برای چندمین بار طی یک سال اخیر کاهش دهد و آن را به ۲۵/۲درصد برساند . بانک مرکزی کشور ژاپن هم که در ماه‌های اخیر نرخ بهره خود را از ۳/۰درصد به ۱/۰درصد کاهش داد، در سال آینده میلادی نرخ بهره بانکی را به صفردرصد نزدیک می‌کند تا تجربه سال‌های گذشته را تکرار کند. این کشور در اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی و در رکود اقتصاد گذشته خود نرخ بهره بانکی را صفردرصد کرد تا به این ترتیب مردم را تشویق به دریافت وام و فعالیت اقتصادی کند. آمریکا نیز که در عرض یک سال گذشته بیشتر از پانزده بار نرخ بهره بانکی را کاهش داده است در سال آینده نیز اجرای این طرح را ادامه می‌دهد و پیش‌بینی‌ها از نزدیک شدن نرخ بهره بانکی آمریکا به صفردرصد در سال ۲۰۰۹ میلادی خبر می‌دهد. در مورد ارزش واحدهای پول در سال پیش رو، سازمان ملل متحد انتظار دارد ارزش یک یورو به ۲۰/۱دلار آمریکا برسد. این در حالی است که در نیمه اول سال ۲۰۰۸ میلادی هر یورو ارزشی برابر با ۶۰/۱دلار آمریکا داشت. سپس ارزش این پول در جهان نزول کرد و در سه ماه آخر سال به ۲۸/۱دلار رسید. پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۰۹ میلادی این کاهش ادامه پیدا کند و ارزش یورو تنزل پیدا کند. افزایش ارزش یورو سبب شد تا تولیدات کشورهای اروپایی در بازار جهانی گران‌تر شود و درآمد صادراتی آنها تنزل یابد. بر طبق گزارش‌ها در سه ماه آخر سال جاری هر دلار آمریکا ارزشی برابر با ۹۹ ین ژاپن داشت و انتظار می‌رود در سه ماه آخر سال ۲۰۰۹ میلادی یک دلار آمریکا ارزشی برابر با ۹۱ ین داشته باشد. سازمان ملل متحد در گزارش خود سه نوع برآورد مبنا، خوش‌بینانه و بدبینانه در مورد وضعیت اقتصاد جهان در سال ۲۰۰۹ میلادی ارائه داده است که خلاصه‌ای از آن را در جدول زیر می‌بینید.
ارسال نظر