آیا نظرسنجی‌ها پیشتازی اوباما را درست پیش‌بینی می‌کنند؟

شادی آذری

همه می‌دانند که نظرسنجی‌ها حاکی از پیشتازی باراک اوباما در رقابت‌های راه‌یابی به کاخ سفید است. اما این پیشتازی چقدر است؟ روز چهارشنبه گذشته یکی از نظرسنجی‌ها

(که توسط شبکه سی‌بی‌اس و نیویورک تایمز به طور مشترک انجام شد)، نشان داد که سناتور دموکرات، باراک اوباما از یک برتری۱۴درصدی نسبت به جان‌مک‌کین برخوردار است. در شرایطی که کمی بیشتر از دو هفته به پایان رقابت‌ها باقی است، جمهوری‌خواهان هرگز نخواهند توانست این مقدار از عقب‌ماندگی را جبران کنند، مگر منتظر معجزه باشند. اما نظرسنجی دیگری که در همان روز منتشر شده بود از پیشتازی تنها ۳درصدی اوباما نسبت به مک‌کین خبر می‌داد که آن هم کمتر از درصد خطای نظرسنجی بود.

همیشه نظرسنجی‌ها تلفیقی از هنر و علم را به نمایش می‌گذارند. حداقل یکی از آن نظرسنجی‌ها در آن هفته یا شاید هر دوی آنها باید غلط باشد. طی دوران رقابت‌های دور مقدماتی، به خصوص در جبهه دموکرات‌ها، بسیاری از نظرسنجی‌ها از هدف خود مبنی بر ارائه آمار صحیح مایل‌ها فاصله گرفتند. به عنوان مثال برخی از آنها پیش‌بینی کردند که اوباما در نیوهمپشایر به راحتی پیروز می‌شود، اما آنجا فقط هیلاری کلینتون خوش درخشید.

سال جاری آبستن چالش‌های غیرمعمول است و شاید بتوان تا حدود زیادی حضور اوباما را علت آن دانست. یک مشکل، تعداد رای‌دهندگان است. معمولا نظرسنج‌ها می‌دانند که جوانان کمتر علاقه به رای‌دهی دارند و سیاهان هم همین‌طور. اما اوبامای جوان و سیاهپوست توانسته است این هر دو گروه را در تعداد زیاد به میدان آورد، آنها را واداشته است حضورشان را به ثبت رسانند، در رقابت‌ها شرکت‌ کنند و طی رقابت‌های دور مقدماتی رای دهند. نظرسنج‌ها تلاش بسیار کردند تا این روند را حفظ کنند. به عنوان مثال در ایالت‌های سیاه‌نشین جنوبی انتظار می‌رفت اوباما به راحتی برنده شود. اما او تنها توانست آرای لازم را به دست آورد و به رای سرنوشت‌ساز نمایندگان دست یابد.

بسیاری از صاحبنظران هنوز معتقدند که رای‌دهندگان سفیدپوست به ماموران نظرسنجی می‌گویند به باراک اوباما رای می‌دهند، اما نژادپرستی آنها سری است و این مساله باعث می‌شود آنها به جای اوباما به مک‌کین رای دهند. چنین مرزبندی‌هایی در دور مقدماتی انتخابات دیده نشد اگر چه نظرسنجی‌ها چنین مرزبندی‌هایی را نشان می‌د‌ادند. به‌خصوص در اوهایو، خیلی بیش از آنچه نظرسنجی‌ها نشان می‌داد، اوباما دور مقدماتی را از دست داد.

به علاوه نظرسنج‌ها در برابر این پرسش گیج شده‌اند که چگونه می‌توان تعداد رای‌دهندگانی که فقط با گوشی‌های تلفن‌همراه خود رای می‌دهند، را به دست آورد. اغلب نظرسنجی‌ها توسط تلفن‌های خط ثابت انجام می‌شود. اما واقعیت این است که تعداد روزافزونی از آمریکایی‌ها فقط یک تلفن‌همراه دارند. این افراد کسانی هستند که معمولا سن کمتری دارند، به لحاظ آشنایی با فن‌آوری‌های روز در سطح بالاتری هستند و به اصطلاح شهرنشین هستند و به اوباما تمایل دارند. اگرچه نظرسنج‌ها سعی دارند این مساله را در الگوهای خود تصحیح کنند، اما غیرممکن است که بزرگی این مشکل مشخص شود چون عادت‌های استفاده از تلفن به سرعت در حال تغییر است. نظرسنجی‌های بیشتری از پاسخگوهای دارای تلفن‌همراه استفاده می‌کنند و این موضوع باعث می‌شود آرای بیشتری برای اوباما رقم بخورد. اما این بدان معنا نیست که در آن نظرسنجی‌ها ترکیب درستی از صاحبان تلفن به عنوان گروه نمونه انتخاب شده است.

عامل آخر عملکرد، تعداد رای‌دهندگان است. ممکن است یک نامزد در نظرسنجی‌ها رای کمی به دست آورد اما سازمانی با نفوذ را داشته باشد که موفق شود حامیان خود را در روز رای‌دهی به جایگاه‌های اخذ آرا بکشاند. جورج بوش به خاطر ماشین قدرتمندی که کمک کرد او در رقابت‌های تنگاتنگ ۲۰۰۴ پیروز شود، شهرت دارد. در آن زمان بسیاری از عوامل (از جمله وخامت اوضاع جنگ عراق) حاکی از پایین آمدن آرای او بود.

بررسی این عوامل در کنار همدیگر پیش‌بینی صحت جزئیات نظرسنجی‌ها را دشوارتر می‌سازد. این واقعیت که اوباما در دور مقدماتی براساس نظرسنجی‌ها کمتر رای می‌آورد اما در واقعیت رای بیشتری را به خود اختصاص داد، برای دموکرات‌ها امیدوارکننده است. اما چون مک‌کین در دور مقدماتی رقابتی نسبتا کوتاه‌مدت را پشت سر گذاشت، هیچ داده‌های قابل‌مقایسه‌ای برای او موجود نیست. اما برخی از اطلاعات کنونی می‌تواند در این زمینه راهنما باشد. یک مرکز نظرسنجی به نام ساروی یواس‌ای، رای‌دهندگان اولیه را در ایالت‌هایی که اجازه می‌دهند پیش از روز انتخابات رای‌دهی انجام شود، مورد بررسی قرار دادند. نتایج تاکنون نشان می‌دهد که در این ایالت‌ها اوباما نسبت به مک‌کین با اختلاف بیشتری از آنچه نظرسنجی‌ها نشان می‌دادند، پیشتاز است. به عنوان مثال در اوهایو، نظرسنجی‌ها به اوباما یک برتری تنها چند درصدی نسبت به مک‌کین می‌داد اما در میان آن افرادی که هم‌اکنون رای خود را داده‌اند، او از یک برتری ۱۸درصدی برخوردار است.

البته رای‌های اولیه لزوما راهنمای صحیح و دقیقی برای پیش‌بینی نتیجه نهایی نیست چون افرادی که تصمیم خود را گرفته‌اند زودتر رای می‌دهند اما رای‌دهندگان با اهمیتی وجود دارند که هنوز تصمیم خود را نگرفته‌اند. البته باز هم اوباما برای رضایت خاطر خود دلایلی دارد. رای‌دهندگان مسن نیز تمایل دارند زود رای خود را بدهند و البته انتظار می‌رفت، افراد مسن به جمهوری‌خواهان رای دهند.

ولی تاکنون اوباما از این نظر هم پیشتاز بوده است. اما مک‌کین هم می‌تواند کمی آرامش داشته باشد. چون اختلاف بین نامزدهای انتخاباتی معمولا با نزدیک شدن به روز انتخابات کاهش می‌یابد. او پیام‌های متقاعدکننده‌تری در زمینه اقتصاد و اختلافاتش با اوباما دریافت می‌کند و ترس از اقتصاد می‌تواند در انتخابات عاملی مهم محسوب شود؛ بنابراین بدترین اخبار نخواهد توانست به مک‌کین آسیب بیشتری برساند. اما او باید برای تغییر آرا کار کند و تنها به این امید ننشیند که نظرسنجی‌ها اشتباه باشند. اگر نظرسنجی‌ها به طور متوسط درست باشند، مک‌کین شکست خواهد خورد و اگر اشتباه باشند، چه از نظر تعداد رای‌دهندگان با تلفن همراه یا از نظر هر عامل قابل اندازه‌گیری دیگر، مک‌کین احتمالا با اختلاف آرای زیادی شکست می‌خورد.