پیشتازی اسلامگرایان در انتخابات مصر

عکس:‌ AFP در دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری مصر رخ می‌دهد

دوئل اسلام‌گرایان و سکولار‌ها

بر اساس شمارش آرای دور اول، احمد شفیق سکولار و محمد مورسی اسلام‌گرا به دور دوم انتخابات راه یافتند

احسان ابطحی

شمارش برخی حوزه‌های رای‌گیری در مصر نشان می‌دهد که نامزد اسلام‌گرای اخوان‌المسلمین و آخرین نخست‌وزیر دوران حکومت حسنی مبارک، به دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری مصر راه یافته‌اند.

به گزارش نیویورک‌تایمز، به نظر می‌رسد که فضای انتخابات مصر به شدت دو قطبی شده‌است و رقابت میان اسلام‌گرایان سنتی و نخبگان نظامی سکولار این کشور به شدت جریان دارد.

از اوایل صبح پنج‌شنبه - دومین روز انتخابات ریاست‌جمهوری مصر- تقریبا مشخص بود که شمار زیادی از آرا به سمت محمد مورسی، که یک مهندس و دانش‌آموخته ایالات‌متحده است، سرازیر شده‌است. او نامزد گروه اسلام‌گرای اخوان‌المسلمین است، گروهی که عمر آن به ۸۴ سال می‌رسد و الهام‌بخش اسلام سیاسی در سرتاسر جهان بوده‌است. این گروه همچنین اکثر کرسی‌های پارلمان مصر را در اختیار دارد.

اوایل دیروز صبح - جمعه- هم مشخص شد که احمد شفیق، ژنرال پیشین نیروی هوایی مصر که برای مدتی کوتاه به عنوان آخرین نخست‌وزیر حسنی مبارک انجام وظیفه می‌‌کرد، در جایگاه دوم قرار گرفته‌است.

شفیق که بسیار دیر به مبارزات انتخاباتی مصر پیوست وعده داده‌است که قدرتمندانه اعتراضات و بی‌قانونی‌ها را که پس از سقوط مبارک روندی فزاینده داشته‌است، سرکوب کند. او خود را فردی توصیف می‌کند که قادر به مقابله با اسلام‌گرایی است. در میان همه نامزد‌ها شفیق بیشتر از همه یاد‌آور دوران مبارک است و خود را سیاستمداری می‌داند که می‌تواند ضمن به دست آوردن حمایت‌های داخلی در برابر تهدید انقلاب دوم در مصر بایستد.

پیام شفیق درباره لزوم برقراری قانون و نظم به او کمک کرد تا بتواند علاوه بر مورسی با دو نامزد دیگر سرشناس در این انتخابات هم رقابت کند. یکی از این دو نامزد عمرو موسی، وزیر خارجه پیشین مصر در دوران حکومت مبارک بود که به مدت ۱۰ سال هم سمت دبیرکلی اتحادیه عرب را بر‌عهده داشت. موسی هم پیامی شبیه شفیق به رای‌دهندگان فرستاده بود با این تفاوت که پیام او اندکی ملایم‌تر بود. در هفته‌های پایانی منتهی به انتخابات به نظر می‌رسید که نامزد‌های طرفدار موسی اندکی به سمت احمد شفیق متمایل شده‌اند.

احمد سرحان، سخنگوی شفیق در همین‌باره گفت که رای‌دهندگان به شفیق تمایل پیدا کرده‌اند به این دلیل که او وعده داده‌است تا مصر را از «نیروهای سیاه» نجات دهد. اشاره سرحان به گروه اخوان المسلمین و دیگر گروه‌های اسلام‌گرا بود.

بنابر ادعای سرحان، شفیق قادر خواهد بود تا بار دیگر امنیت را به مصر بازگرداند. او ادامه داد: « انقلاب تمام شده‌است. یک سال و نیم از آن گذشته است.»

یکی دیگر از نامزد‌های انتخابات ریاست‌جمهوری مصر عبدالمنعم ابوالفتوح بود. او که پیشتر برای مدتی رهبری اخوان‌المسلمین را بر‌عهده داشت هم به عنوان یک اسلام‌گرا و هم به عنوان یک لیبرال به مبارزات انتخاباتی پرداخت. او که از اخوان المسلمین جدا شده به شدت از این گروه انتقاد و آن را صدای اسلام سیاسی توصیف کرده‌است.

ابوالفتوح در جریان مبارزات انتخاباتی خود تلاش کرد تا اتحادی غیرمحتمل میان جوانان اخوان‌المسلمین، اسلام‌گرایان به شدت محافظه‌کار یعنی همان سلفی‌ها و چپ‌گرایان و لیبرال‌های سکولار ایجاد کند.

بر اساس شمارش آرا ابوالفتوح در جایگاه سوم انتخابات قرار دارد. به نظر می‌رسد که در هفته‌های آخر منتهی به مبارزات انتخاباتی، هواداران سکولار ابوالفتوح، آرای خود را به سمت حمدین صباحی که یک سوسیالیست ناصریست به شمار می‌رود ریخته‌اند، صباحی هم در انتخابات با آرای اندکی در تعقیب ابوالفتوح است.

برخی از لیبرال‌ها و چپ‌گرایان چنین استدلال می‌کردند که در کشوری که ۷۵ درصد آرای پارلمانی در اختیار اخوان‌المسلمین و سلفی‌هاست، ابوالفتوح بهترین گزینه برای به چالش کشیدن قدرت مسلط اخوان‌المسلمین است. اما پس از آنکه ابوالفتوح از سوی سلفی‌ها به عنوان نامزد انتخاباتی مورد حمایت قرار گرفت، بسیاری از هنرمندان عالی‌رتبه و روشنفکران ترجیح دادند به صباحی رای دهند.

صباحی هم گزینه‌‌ای بود برای رای‌دهندگانی که هم مخالف اسلام‌گرایان بودند و هم مخالف دولت مبارک. او که پیشتر یک شاعر بوده اما به سیاست‌مداری پوپولیست و ناصریست تبدیل شده‌است پیشینه‌ای مرکب از مخالفت با رژیم مبارک، علاقه به هنر و حمایت از کارگران و کشاورزان دارد. او وعده داده‌است که مالیات سنگین از ثروتمندان اخذ کند، یارانه‌های بیشتر در اختیار فقرا قرار دهد، نقش دولت در اداره اقتصاد را افزایش دهد و به «روح» توافق مصر با اسرائیل که به توافق کمپ دیوید شهرت دارد، پایان دهد.

همزمان، بامداد دیروز لیبرال‌ها و چپ‌گرایان غمگینانه روند شمارش آرا را نظاره می‌کردند، جایی که مشخص شد ابوالفتوح و صباحی در مجموع بیش از شفیق و مورسی رای آورده‌اند اما با این همه هیچ‌کدام به دور دوم انتخابات راه نیافتند.

عکس: رویترز