حضور گسترده مصری‌ها در نخستین انتخابات پس از سقوط دیکتاتور

نمایش دموکراسی در آتش اعتراض

احتمال پیروزی اخوان المسلمین در انتخابات مصر بسیار زیاد است

احسان ابطحی

پس از سال‌ها بی‌تفاوتی سیاسی، مردم مصر دیروز در صف‌های طویل به پای صندوق‌های رای رفتند تا در نخستین انتخابات پس از سقوط حسنی مبارک، رییس‌جمهوری پیشین این کشور، شرکت کنند، رخدادی که تحولی بزرگ در تاریخ مردم مصر به شمار می‌رود و آنان امیدوارند که پس از سال‌ها دیکتاتوری به سوی فضایی دموکراتیک حرکت کنند.

به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، انتخابات دیروز مصر در شرایطی برگزار شد که سایه سنگین ناآرامی‌های اخیر بر آن افتاده‌بود. مردم مصر بسیار متفرق و به عبارتی دو قطبی شده‌اند و در مورد اینکه کشورشان به کدامین سو حرکت می‌کند، دچار ابهام هستند. این در شرایطی است که به مردم مصر وعده داده شده‌است که این انتخابات، عادلانه‌ترین و پاک‌ترین انتخابات تاریخ معاصر مصر خواهد بود.انتظار می‌رود که گروه اخوان‌مسلمین که بزرگ‌ترین و سازماندهی شده‌ترین گروه سیاسی در مصر به شمار می‌رود موفق شود نتایج بسیار خوبی در این انتخابات به دست آورد. موضوعی که به شدت مصری‌های لیبرال و سکولار را نگران کرده‌ است. آنها از این موضوع نگرانند که اخوان المسلمین در صورت پیروزی در انتخابات قصد اجرای قوانین اسلامی به روشی سختگیرانه را داشته باشد و قرائتی افراطی از اسلام را پیاده کند.روز یکشنبه، یک روز پیش از برگزاری انتخابات دیروز، مردم مصر در حیاط‌های مراکزی که صندوق‌های رای‌گیری در آن قرار داشت حاضر شده‌بودند تا به محض آغاز رای‌گیری در ساعت ۸:۰۰ صبح به وقت محلی به نامزد‌های مورد علاقه خود رای دهند، موضوعی که نشان‌دهنده مشارکت بالای مصری‌ها در انتخابات بود. بسیاری از مردم چنین گفتند که برای اولین بار است در انتخابات شرکت می‌کنند. این مساله نشان از اشتیاق بالای مردم برای مشارکت سیاسی دارد.

برای دهه‌های متمادی در مصر، مردم این کشور علاقه‌ای به شرکت در انتخابات نداشتند چون معمولا انتخابات به گونه‌ای برگزار می‌شد که نتیجه آن به نفع حسنی مبارک رقم می‌خورد و در آن تقلب می‌شد، چه از طریق جابه‌جایی آرا و چه از طریق دخالت پلیس در صندوق‌های رای‌گیری. مشارکت مردم در انتخابات پیشین اغلب تک‌رقمی بود.ایریس نوار که ۵۰ سال سن دارد و برای شرکت در انتخاباتی در حومه شهر قاهره به پای صندوق‌های رای آمده‌بود در همین‌باره گفت: «من به آزادی رای می‌دهم. ما در بند زندگی کردیم. اکنون آزادی و عدالت می‌خواهیم.»این در شرایطی است که اخوان‌ المسلمین با شبکه قدرتمند و فعالی در سرتاسر کشور وارد صحنه مبارزات شده‌اند و با وجود اینکه در دوران حکومت مبارک ممنوع‌الفعالیت بودند، سال‌ها تجربه فعالیت سیاسی دارند. چه از آنها خوشمان بیاید چه نیاید، مصری‌ها آنها را به خوبی می‌شناسند. همین موضوع آنها را به طور خودکار بالاتر از لیبرال‌ها، چپ‌گرا‌ها و احزاب سوسیالیست قرار می‌دهد که بیشتر آنها پس از سقوط حسنی مبارک در یازدهم فوریه - ۲۲ بهمن ۸۹- ایجاد شده‌اند و به همین دلیل ناشناخته‌تر از اخوان‌المسلمین هستند. از سوی دیگر این احزاب جدید طی ماه‌های اخیر دچار اختلافات درونی و مشکلات اساسی شده‌اند.اما پرسش مهمی که اکنون ایجاد شده این است که آیا انتخابات دیروز مصر پس از ماه‌های طوفانی در صحنه سیاسی این کشور می‌تواند مصر را در مسیر دموکراسی قرار دهد یا نه. انتخابات دیروز همچنین تحت تاثیر تظاهرات وسیع مردم مصر طی ۱۰ روز گذشته قرار گرفته بود که بسیاری آن را موج دوم انقلاب مصر یا انقلاب دوم این کشور توصیف می‌کنند. مردم مصر در این تظاهرات خواستار آن بودند تا شورای نظامی مصر قدرت را به دولتی غیر‌نظامی واگذار کند، شورایی که از زمان سقوط حسنی مبارک قدرت را در اختیار دارد. خشم فزآینده‌ای نسبت به شورای نظامی مصر وجود دارد که به ناکامی در انتقال قدرت و ادامه حکومت به سبک رژیم مبارک متهم شده‌است. شورای نظامی مصر که ریاست آن را فیلد مارشال طنطاوی بر عهده دارد همچنین متهم شده‌است که در ریشه‌کنی باقیمانده‌های رژیم پیشین ناکام مانده‌ است.

اخوان‌المسلمین تلاش می‌کند تا روی آرای مذهبیون تمرکز کند و با گروه‌های محافظه‌کار سلفی که از اسلام تفسیری به سبک اسلام عربستان سعودی دارند، رقابت خواهد کرد. در شرایطی که اخوان‌المسلمین ابراز علاقه کرده‌است که در صحنه سیاسی ایفای نقش کند و حتی برای مصالحه روی ایدئولوژی‌اش آمادگی نشان داده‌است، بسیاری از سلفی‌ها هیچ ابایی ندارند که بگویند اولویت اولشان قوانین اسلامی است و دموکراسی در جایگاه بعدی قرار دارد.برای کسانی که نمی‌خواهند به اخوان‌المسلمین یا گروه‌های اسلامگرای دیگر را‌ی دهند، جایگزین مشخصی وجود ندارد.

انتخابات مجلس سفلای مصر پایان ماه ژانویه به پایان می‌رسد. سپس انتخاباتی دیگر برای تعیین ۳۹۰ کرسی مجلس علیا برگزار خواهد شد که تا پایان ماه مارس به درازا خواهد انجامید.

نامزدهای اخوان المسلمین در سال ۲۰۰۵ میلادی به طور مستقل در انتخابات شرکت کردند به دلیل آنکه این گروه به طور رسمی اجازه فعالیت سیاسی نداشت. این جنبش در آن سال بهترین عملکرد خود را نشان داد و موفق شد ۲۰ درصد کرسی‌های مجلس را به دست آورد. رهبران اخوان المسلمین پیش‌بینی می‌کنند که در انتخابات اخیر موفق به کسب بین ۴۰ تا ۵۰ درصد آرا شوند.