خاورمیانه در مرحله تشدید تدریجی تنش

  «ایزابل کرشنر» در گزارش ۲۶اوت در نیویورک‌تایمز ادعا کرد، هم اسرائیل و هم حزب‌الله به نوعی پیروز این درگیری بودند: اسرائیل به‌دلیل حملات پیشگیرانه‌اش علیه برخی مقرهای حزب‌الله در جنوب لبنان و حزب‌الله به‌دلیل رگبار موشک‌ها و پهپادها به شمال اسرائیل. به نظر می‌رسد این حمله به نوعی «برآورد طرفین از میزان آمادگی یکدیگر» بود. با این حال، اندکی پس از این حمله متقابل، دو طرف به ادبیات «خویشتن‌دارانه» روی آوردند.

اگرچه حزب‌الله اعلام کرد که «مرحله اول» عملیات خود را برای انتقام ترور فواد شکر به پایان رسانده است، اما در عین حال، دفتر یوآو گالانت، وزیر جنگ اسرائیل اعلام کرد که با «لوید آستین» وزیر دفاع ایالات متحده صحبت کرده و «درباره اهمیت اجتناب از تشدید تنش در منطقه گفت‌وگو کرده‌اند». رهبر حزب‌الله لبنان شامگاه یکشنبه در یک سخنرانی گفت که مبارزان این گروه به پایگاه اطلاعاتی اسرائیل به نام «گلیلوت» در شمال تل‌آویو حمله کرده است. او گفت که اگر نتایج حمله به این پایگاه رضایت‌بخش باشد، رزمندگان این گروه به‌کار خود پایان خواهند داد. نصرالله افزود که اگر معلوم شود که این با ناکامی همراه شده است، حزب‌الله این حق را برای خود محفوظ می‌دارد که در تاریخ بعدی پاسخ دهد.

«ایهود یعری» عضو اسرائیلی در موسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک هشدار داد: «ممکن است نه یک مرحله بلکه مراحلی وجود داشته باشد. بنابراین ممکن است شاهد تشدید تدریجی تنش باشیم.» اگرچه اواخر صبح یکشنبه، ارتش اسرائیل اعلام کرد که به پرتابگرهای حزب‌الله در جنوب لبنان حمله کرده اما تخمین زده می‌شود که حزب‌الله ده‌ها هزار موشک علاوه بر موشک‌های پیشرفته‌تر و دقیق‌تر و نقطه‌زن را در اختیار داشته باشد. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در سخنانی که در آغاز جلسه دولت در بعدازظهر یکشنبه ارائه شد، اعلام کرد که رویدادهای صبح یکشنبه «پایان ماجرا» نیست. اگرچه تا زمان تشکیل آن جلسه، زندگی در اسرائیل تا حد زیادی به روال عادی بازگشته بود، اما سخنان نتانیاهو مبنی بر «عدم پایان ماجرا» نشان می‌دهد که اوضاع در نگاه او همچنان بحرانی است و احتمال وقوع حمله یا رویدادی دیگر وجود دارد.

یعری افزود: بر اساس ادعاهای منابع اسرائیلی تل‌آویو تصمیم گرفت از حمله حزب‌الله در روز یکشنبه جلوگیری کند؛ «اما از حد مشخصی فراتر نرود». او گفت اهدافی که اسرائیل هدف قرار داد، همگی کمتر از ۳۰مایلی در داخل لبنان بودند. اسرائیل گفت که ارتش این رژیم بر خنثی کردن تهدید علیه نیروهای اسرائیلی و غیرنظامیان از سوی زرادخانه موشک‌ها و پهپادهای حزب‌الله تمرکز داشت نه دارایی‌ها یا زیرساخت‌های گسترده‌تر آن. یعری افزود به نظر می‌رسد حزب‌الله هم به نوبه خود، «این را نشان می‌دهد که کار فعلا انجام شده است». وی گفت: «در عین حال رهبر حزب‌الله می‌گوید این اولین مرحله انتقام‌جویی بود و در صورت دریافت چراغ سبز از سوی ایرانی‌ها، این گزینه را باز می‌گذارند تا اقدامات بیشتری انجام دهند.»

رویدادهای روز یکشنبه فضای مذاکراتی در قاهره برای پیشبرد توافق آتش‌بس و آزادی گروگان‌ها را به بن‌بست کشاند. ایالات متحده به همراه میانجی‌گران قطری و مصری برای دستیابی به توافقی که به درگیری ۱۰ماهه بین اسرائیل و حماس پایان می‌دهد، رهبری مذاکرات را بر عهده دارد؛ به این امید که چنین توافقی بتواند به کاهش تنش‌ها در منطقه کمک کند. ماه‌هاست حزب‌الله و اسرائیل در راستای حمایت از غزه و حماس در تنش‌های مرزی درگیر شده‌اند. اما تبادل آتش میان طرفین در هفته‌های اخیر شدت یافته است؛ چیزی که بسیاری از تحلیلگران آن را جنگ فرسایشی توصیف می‌کنند. کارشناسان می‌گویند که جنگ همه‌جانبه بین اسرائیل و حزب‌الله برای هر دو طرف ویرانگر خواهد بود. موشک‌های حزب‌الله می‌توانند به بسیاری از نقاط اسرائیل برسند و بخش‌هایی از این کشور را برای هفته‌ها یا ماه‌ها فلج کنند.

به نوشته گزارشگر نیویورک‌تایمز، حزب‌الله با یک مانع مهم مواجه است: این گروه باید در هر حمله‌ای نه تنها خطر واکنش‌های منفی در داخل لبنان را مد نظر داشته باشد، بلکه باید آشفتگی‌های سیاسی و اقتصادی لبنان را هم بسنجد. در سوی دیگر، اسرائیل مدت‌هاست که برای جنگ با حزب‌الله لبنان آماده می‌شود. چنین به نظر می‌رسد که اسرائیل احتمالا نسبت به جبهه جنوبی خود بسیار آماده‌تر است و از حمله غافلگیرانه ۷اکتبر درس گرفته است. ده‌ها هزار نفر از ساکنان شهرها و روستاهای دو طرف مرز نزدیک به ۱۰ماه است که از خانه‌های خود آواره شده‌اند. نتانیاهو درباره حملات روز یکشنبه گفت: «این یک گام اضافی برای تغییر وضعیت در شمال و بازگرداندن امن ساکنانمان به خانه‌هایشان بود.» اما هیچ تاریخی برای بازگشت آنها مشخص نشده است.