رقابت جهانی برای جذب استعدادها

اغلب کشورهای مرفه، درحالی‌که از پذیرش گسترده نیروی کار فاقد مهارت و پناه‌جویان استقبال نمی‌کنند، بر جذب نخبگان و استعدادهای درخشان، خصوصا در حوزه‌های حیاتی مانند هوش مصنوعی تاکید می‌ورزند. آمریکا، چین و اغلب کشورهای اروپایی با آغوش باز از این افراد استقبال می‌کنند. با وجود اهمیت این موضوع، اولویت‌های دیگری اغلب مانع پیشرفت در این زمینه می‌شوند. تمرکز شدید چین بر امنیت، زندگی را برای خارجی‌هایی که در این کشور کار یا زندگی می‌کنند، دشوار کرده است. نگرانی‌های امنیتی به حدی است که پلیس به‌طور مداوم خارجی‌ها را تحت نظر دارد و حتی مشاورانی که توسط آنها استخدام می‌شوند، ممکن است به‌دلیل اشتراک‌گذاری اطلاعاتی که بعدا به‌عنوان اسرار دولتی طبقه‌بندی می‌شود، دستگیر شوند.

در بریتانیا، هراس از افزایش مهاجرت، دولت کارگر را بر آن داشته تا شرکت‌های فناوری را به کاهش استخدام مهندسان خارجی ترغیب کند. این تصمیم با این پندار نادرست اتخاذ شده است که محدود کردن ورود نیروی کار متخصص خارجی، به‌طور خودکار فرصت‌های شغلی در حوزه فناوری را برای شهروندان بریتانیایی فراهم خواهد آورد. حتی آمریکا، با همه فرصت‌های شغلی طلایی که ارائه می‌دهد، همچنان با چالش پیچیده‌ای در زمینه مهاجرت روبه‌رو است و سیستم مهاجرتی آن اغلب ناکارآمد و پیچیده توصیف می‌شود. کسب ویزای کاری برای کارگران ماهر به چالش بزرگ تبدیل شده است؛ به‌طوری‌که احتمال رد شدن درخواست‌ها تا ۷۵درصد می‌رسد.

موانع اداری همچون دیواری بلند بر سر راه این افراد قرار گرفته است. یک‌سال انتظار برای تکمیل مراحل اداری، چالش بزرگ است؛ به‌ویژه در دنیای فناوری که همه چیز با سرعت نور تغییر می‌کند. علاوه بر این، اگر نیروی کار ماهر بخواهد اقامت دائم بگیرد؛ با رقابت شدیدی روبه‌رو می‌شود، خصوصا اگر از کشوری با جمعیت زیاد آمده باشد. قانون عجیبی که سهم هر کشور از کارت‌های سبز را محدود کرده، شهروندان هندی را در انتظار طاقت‌فرسای ۱۳۴ساله برای دریافت اقامت دائم قرار داده است.  به گفته اکونومیست، با وجود اینکه ۷۳درصد از فارغ‌التحصیلان خارجی دانشگاه‌های آمریکایی، در نظرسنجی‌ها ابراز تمایل به ماندن در این کشور می‌کنند، اما واقعیت این است که تنها ۴۱درصد از آنها موفق به تحقق این رویا می‌شوند و بسیاری از آنها مجبور به ترک آمریکا می‌شوند.

در مقابل، دبی با رویکردی کاملا متفاوت، فرش قرمز را برای مهاجران پهن کرده است. با داشتن حداقل حقوق مشخص، می‌توان در عرض یک هفته ویزای کاری دریافت کرد و با بهره‌گیری از سیستم‌های پیشرفته دیجیتال، امور اداری مانند اخذ گواهینامه و افتتاح حساب بانکی در کمترین زمان ممکن انجام می‌شود. سیاست‌های مهاجرتی هوشمندانه و پذیرا، نقش مهمی در تبدیل دبی از یک بندر کوچک و بی‌اهمیت به یک مرکز تجاری جهانی ایفا کرد. این تحول شگفت‌انگیز، در کمتر از یک نسل به وقوع پیوست. دبی به ما نشان می‌دهد که یک دولت چگونه می‌تواند با ایجاد یک سیستم مهاجرتی روان و بی‌دردسر، افراد بااستعداد را به سوی خود جذب کند. موفقیت چشمگیر دبی، در مقایسه با سیستم‌های پیچیده و کاغذبازی‌های اداری در برخی کشورها مانند آمریکا، بسیار قابل توجه است.

بر اساس این مقاله، دموکراسی‌ها می‌توانند با سرعت و چابکی، سیستم مهاجرتی خود را متحول کنند، همان‌طور که پرتغال در مدت کمتر از یک دهه، از یک کشور نسبتا توسعه‌نیافته به قطب جذب استعدادهای دیجیتال تبدیل شد. سیستمی هوشمند برای جذب استعدادها، ‌باید بر دو اصل بنیادین استوار باشد. به جای آنکه دولت‌ها برای مشاغلی خاص مشوق تعیین کنند، بهتر است موانع پیش روی افراد را بردارند. همچنین، معیارهای پذیرش باید شفاف و واضح باشند و پیچیدگی‌های غیرضروری نداشته باشند. برای مثال، یک کشور می‌تواند افرادی را که درآمد بالایی دارند یا از دانشگاه‌های معتبر فارغ‌التحصیل شده‌اند، به راحتی پذیرش کند. این روش، سریع‌تر و منصفانه‌تر از آن است که تصمیم‌گیری را به دست بوروکراسی بسپاریم. ماموران مهاجرت صلاحیت لازم برای داوری درباره نوآوری‌های تجاری یا علمی را ندارند. اکونومیست بر این باور است که ناکارآمدی‌های داخلی مانع اصلی جذب استعدادهای سرگردان به کشورهای ثروتمند است. کشوری که نتواند محیطی مناسب برای جذب نخبگان فراهم کند، از قافله پیشرفت عقب خواهد ماند.