طاعون داعش به سرعت در حال ریشه‌دواندن در سوریه است
احیای خلافت در شام
«دنی مکی» در گزارش ۲۰آوریل در المانیتور نوشت، داعش با بهره‌گیری از بی‌ثباتی فزاینده در منطقه و رویارویی نظامی بی‌سابقه ایران و اسرائیل، به‌تدریج تاکتیک‌های «بزن در رویی» را به کار می‌گیرد تا تاثیرات ویرانگری داشته باشد. این گروه از تمرکز بین‌المللی بر تنش ایران و اسرائیل، درگیری‌های اوکراین و غزه سوءاستفاده می‌کند تا کنترل در «بادیه» یا صحرای سوریه را دوباره احیا کند. در بحبوحه جابه‌جایی نیروهای شبه نظامی در سوریه به‌دلیل حملات هوایی اسرائیل و آمریکا و عدم هماهنگی نیروهای دموکراتیک سوریه و دمشق، داعش توانسته بخش‌هایی از بزرگراه حیاتی که رقه و دیرالزور را جدا می‌سازد، تصرف کند. داعش سال‌هاست که تا حد زیادی در سوریه غیرفعال بوده است؛ از زمانی که این منطقه برای سرکوب این گروه در سال۲۰۱۷ متحد شد. حملات داعش بسیار اندک بود و این حملات با چندین تلاش هماهنگ در سراسر منطقه ادامه یافت که موفق به کاهش و درنهایت متوقف کردن عملیات این سازمان افراطی شد.
با این حال، سر و کله این گروه دوباره پیدا شده و اقداماتش در حال افزایش است. طی دوسال گذشته، این گروه ۴۵۵ حمله در عراق انجام داده است. در همین حال، دولت «نیروهای دموکراتیک سوریه» (SDF) در مناطق کردنشین سوریه مدعی است که از ژانویه۲۰۲۴ در هر ماه، ۴۰درصد افزایش در فعالیت داعش داشته است؛ افزایش قابل توجه برای گروهی که پیش‌تر شکست خورده بود. حداقل ۱۳۵حمله در سه ماه اول سال۲۰۲۴ تنها در منطقه «بادیه» رخ داده است؛ زیرا ماه مارس –خشن‌ترین ماه تاکنون- شاهد انجام حداقل ۶۹حمله توسط این گروه در سراسر استان‌های سوریه بود که منجر به کشته شدن ۸۴سرباز سوری و ۴۴غیرنظامی شد. یک منبع نظامی سوری در منطقه بادیه به المانیتور گفت که طاعون داعش به سرعت در حال ظهور است. این منبع افزود: «در ماه‌های گذشته صدها تلفات، از پرسنل نظامی در منطقه گرفته تا غیرنظامیان وجود داشته است. افراد از سوی داعش با خونسردی شکار و اعدام می‌شوند. این یک مشکل جدی است. کنترل کامل و حتی نظارت بر صحرا برای هیچ ارتشی ممکن نیست.»
بخش اعظم این مخمصه ناشی از صعب‌العبور بودن مناطقی است که داعش در آن استقرار یافته است. پیدا کردن نیروهای این گروه اغلب دشوار است و در سرزمین‌های نامناسب و ناهموار اقامت دارند. صحرا پناهگاه جغرافیایی مناسبی را برای داعش فراهم می‌کند تا در فضاهای وسیع پنهان شده و شبانه دست به حمله بزنند. ایمن تمیمی، کارشناس گروه‌های افراطی، در مصاحبه‌ای اختصاصی با المانیتور گفت: «داعش برای مدت طولانی تمایل داشت درباره آنچه در منطقه بادیه می‌گذرد، سکوت کند. آنها فعالیت‌های خود را اعلام نمی‌کردند و چراغ‌خاموش جلو می‌رفتند. با این حال، در اواخر سال گذشته و آغاز سال جاری، تاکنون، آنها آشکارا مدعی حملات بیشتر در مرکز و شرق و شمال شرق سوریه شده‌اند. به نظر می‌رسد فعالیت‌های داعش در حال گسترش است. به‌گونه‌ای‌که می‌توان از عنوان جاه‌طلبانه برای آن استفاده کرد.»
حضور این گروه در منطقه عظیم بادیه - که از دیرالزور در شمال شرق تا استان جنوبی سویدا امتداد دارد - به داعش اجازه داده تا در کوه‌های و تپه‌های شنی پنهان شود و دست به تقویت دوباره خود بزند. تمیمی افزود: «بادیه یک منطقه کم جمعیت است. بنابراین به داعش فضای مانور می‌دهد. تقسیم این قلمرو بین ارتش سوریه و نیروهای دموکراتیک سوریه مانع از هماهنگی می‌شود. این به داعش فضای مضاعفی می‌دهد. ایالات متحده نیز تنف را در اشغال دارد و این لزوما یک استراتژی ضد داعش نیست، بلکه بیشتر یک تاکتیک ضد ایرانی است.»
تنش‌های فزاینده در سوریه بین شبه نظامیان با ایالات متحده و تنش‌های منطقه بین بازیگران تاثیرگذار بر سوریه جنگ با داعش را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است. در شرق سوریه، گروه‌های قبیله‌ای عرب و نیروهای دموکراتیک سوریه در اطراف حومه دیرالزور درگیر هستند. در جنوب به سمت سویدا -این استان مرکز مخالفان ضد دمشق است- داعش فضای وسیعی برای عملیات (به دلیل وفاداری‌های سیاسی متفاوت و رقابت‌های فزاینده) در اختیار دارد. در ادلب تحت کنترل مخالفان در شمال غربی -جعبه پاندورا برای گروه‌های جهادی- بی‌ثباتی محسوس است و به داعش اجازه نفوذ و پیشرفت می‌دهد. اساسا هیچ‌جا امن نیست. این درگیری‌ها، تنش‌ها و آشفتگی‌ها به نفع داعش بوده است. تمیمی می‌گوید: «فلسفه داعش یک کارکرد دارد که آنها این را در نظر می‌گیرند: اگر نیروهای این گروه به حملات بی‌امان خود ادامه دهند، نیروهای سوری و SDF را فرسوده خواهند کرد و در نهایت قادر خواهند بود دستاوردهای بلندپروازانه‌تری کسب کنند و در نهایت باعث سقوط شوند.»
