جاه‌طلبی‌های ژئوپلیتیک چین و روسیه تداوم می‌یابد
ضیافت دوستان بزرگ در پکن
به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، این سفر در حالی انجام می‌شود که اخیرا پس از حمله حماس به اسرائیل در ماه جاری، اسرائیل شروع به حمله هوایی به غزه کرده و انتظار می‌رود که حمله زمینی نیز انجام دهد. سفر پوتین با یک آشوب در خاورمیانه همزمان شده است. حملات هوایی اسرائیل در غزه انجام شده است، روسیه و چین هر دو از محکوم کردن مستقیم حماس خودداری کرده‌اند و یک فاصله بین خود با رهبران غربی انداخته‌اند. در عوض، دو کشور خواستار پایان دادن به خشونت و احیای گفت‌وگوها درباره تشکیل کشور فلسطین شده‌اند. وزیر خارجه چین این هفته تاکید کرد که اسرائیل در اقدامات تلافی‌جویانه خود در غزه بیش از حد پیش رفته و نوع سخنانش شبیه مصر بود که این کشور نیز معتقد است اسرائیل از حد خود پیش رفته است. پوتین طی یک تماس تلفنی روز دوشنبه از بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل خواست تا «از یک فاجعه انسانی در نوار غزه جلوگیری کند.»
همسویی چین و روسیه بر سر درگیری اسرائیل و حماس منعکس‌کننده جاه‌طلبی‌های ژئوپلیتیک آنهاست. هر دو کشور سعی کرده‌اند خود را به‌عنوان رهبران کشورهای در حال توسعه معرفی کنند؛ تا حدی برای تقویت جایگاه خود در جهان نفت‌خیز عرب رویکردی مشابه در پیش گرفته‌اند. آنها همچنین روابط خود را بر سر منافع مشترک درخصوص فرسایش قدرت جهانی آمریکا تقویت کرده‌اند. سفر پوتین بر وابستگی مسکو به چین برای حمایت تاکید می‌کند؛ زیرا جنگ او در اوکراین که منجر به تحریم‌های بین‌المللی علیه روسیه شده است، به سمت بن‌بست می‌رود. شی مهم‌ترین شریک پوتین در صحنه جهانی است و پس از اینکه کشورهای تحت رهبری غرب روسیه را به‌دلیل حمله به اوکراین مجازات کردند، پوشش دیپلماتیک و راه نجات مالی برای رهبر روسیه فراهم کرده است.
پوتین روز سه‌شنبه وارد پکن شد تا در مجمع کمربند و جاده شرکت کند؛ نشستی درباره ابتکار سیاست خارجی با امضای شی که هدف از آن گسترش نفوذ چین در خارج از کشور از طریق پروژه‌های زیرساختی در کشورهای عضو است. این دومین سفر پوتین به خارج از روسیه از زمانی است که دادگاه کیفری بین‌المللی در ماه مارس حکم بازداشت وی را به ظن جنایات جنگی صادر کرد. پوتین هفته گذشته برای شرکت در نشست سران کشورهای شوروی سابق به قرقیزستان سفر کرد. ماه گذشته، او از گردهمایی کشورهای بریکس در آفریقای جنوبی و اجلاس گروه۲۰ در هند صرف‌نظر کرد. کرملین گفت که در چین، پوتین روز چهارشنبه به شی خواهد پیوست تا با هیات وزیران دیدار کند. این دو مرد همچنین امروز یک به یک با هم ملاقات خواهند کرد.
در میان اولویت‌های پوتین، خط لوله گاز «انرژی سیبری۲» است که مسیر گاز روسیه قرار بود به اروپا برود، اکنون به سمت چین بازمی‌گردد. مشخص نیست که پکن چقدر از این پروژه که مستلزم ساخت خط لوله از طریق مغولستان است، حمایت می‌کند. تکمیل یک توافق با درگیری بین اسرائیل و حماس که می‌تواند اثرات غیرقابل پیش‌بینی بر خاورمیانه داشته باشد و بر قیمت جهانی گاز طبیعی تاثیر بگذارد، پیچیده‌تر می‌شود. یان کین، تحلیلگر ارشد انرژی در گروه بورس لندن گفت: «ابهامات بسیار زیادی وجود دارد که اکنون نمی‌توان یک معامله قیمتی را رقم زد.» تجارت بین چین و روسیه در ۹ماه اول سال ۳۰درصد رشد داشته است و انتظار می‌رود کل تجارت در سال۲۰۲۳ رکورد ۱۹۰میلیارد دلاری سال گذشته را بشکند. بیش از یک‌سوم کل صادرات نفت روسیه در حال حاضر به چین می‌رود و منبع مهمی از بودجه جنگ را برای کرملین فراهم می‌کند.
به نظر می‌رسد که درگیری در حال تبدیل شدن به یک جنگ فرسایشی طولانی است، به‌طوری‌که کارشناسان نظامی می‌گویند که هر دو طرف با یک چشم‌انداز مبهم روبه‌رو هستند؛ به‌گونه‌ای‌که هیچ‌کدام از دو طرف قادر نیستند که ضربه اساسی را وارد آورند. برای چین، وضعیت موجود مطابق با منافع این کشور است. تثبیت خطوط مقدم در اوکراین به این معنی است که پکن نیازی به مداخله چشمگیر در طرف روسیه برای جلوگیری از شکست نظامی که می‌تواند سیطره پوتین بر قدرت را متزلزل کند، ندارد و جنگ طولانی و بی‌نتیجه روسیه را از نظر اقتصادی و دیپلماتیک به چین وابسته می‌کند و برای مقابله با پکن در مناطقی که منافع ژئوپلیتیک آنها با هم تداخل دارد، مانند آسیای مرکزی، حواس مسکو پرت می‌شود.
الکساندر گابویف، مدیر مرکز اوراسیا کارنگی روسیه گفت: «چین آماده نیست روسیه را قربانی کند.» چین به‌نوبه خود برای پر کردن شکاف شرکت‌های غربی در بازار مصرف روسیه وارد عمل شده است. برای مثال از هر دو خودرویی که امروزه در روسیه فروخته می‌شود، یکی از چین می‌آید. قبل از جنگ، فروش خودروهای چینی به روسیه ناچیز بود. گابویف گفت: «اگرچه چین شریک ارشد این روابط باقی می‌ماند، بهبود ناچیز اقتصاد چین پس از پاندمی تا حدودی موقعیت چانه‌زنی روسیه را از زمان آخرین دیدار این دو رهبر در مسکو در ماه مارس تقویت می‌کند.» شی و پوتین تنها چند هفته قبل از حمله مسکو، شراکت «بدون محدودیت» را اعلام کردند تا نشان دهند که در مخالفت با آنچه که آنها هژمونی ایالات متحده می‌نامند، همسو هستند.
درحالی‌که این همسویی همچنان پابرجاست، چین برای مدیریت روابط خود با شرکای تجاری مهم، مانند اتحادیه اروپا، مجبور است روابط خود با روسیه را محافظت‌شده پیش ببرد. چین سعی کرده خود را در قبال جنگ که وارد بیست و یکمین ماه خود شده است، بی‌طرف جلوه دهد. در اوایل سال جاری، پکن یک راه‌حل سیاسی پیشنهادی برای پایان دادن به درگیری‌ها صادر کرد، اگرچه این طرح توسط واشنگتن و برخی از متحدانش به‌دلیل حفاظت از منافع روسیه مورد انتقاد قرار گرفت.
