«پیمان ابراهیم» دیگر اولویت ریاض نیست
توافق عربستان و اسرائیل پر!
تعداد کشتهشدگان اسرائیلی بیش از ۹۰۰نفر بوده و در این میان دهها گروگان اسرائیلی هم بیسابقه بوده است. تسلط حماس بر گذرگاه مرزی ارِز که کلید عملیات بود، توسط خبرنگار المانیتور در غزه مشاهده شد. دامنه و پیچیدگی این حمله که اسرائیل را کاملا غافلگیر کرد، حتی پس از پایان جنگ، نخستوزیری بنیامین نتانیاهو را تحتالشعاع قرار خواهد داد. اینکه حماس (مخفف عربی جنبش مقاومت اسلامی) پنجاهمین سالگرد جنگ یوم کیپور را برای راهاندازی این عملیات انتخاب کرد، نمک بر زخم است. اگرچه حمله سال۱۹۷۳ توسط ارتشهای عربی نیز غافلگیرکننده بود و اطلاعات مربوط به آمادگی برای حمله کاملا درست بود، باز هم تلآویو فکر نمیکرد آنها این کار را انجام دهند؛ اما در ابتدا رو دست خورد. اینبار نیز تلآویو هیچ سرنخی نداشت.
بنکاسپیت از تلآویو گزارش میدهد که نتانیاهو اکنون با بزرگترین بحران زندگی سیاسی خود مواجه است. کاسپیت مینویسد: «تلافی اسرائیل علیه حماس با حضور گروگانهای اسرائیلی در تونلهای غزه و دیگر مکانهای این سازمان در نوار پرجمعیت، بسیار پیچیده خواهد شد.» نیروهای جهادی در کرانه باختری و حزبالله در امتداد مرز خود با لبنان مستقر شده و بهشدت با موشک مجهز شدهاند. محمد بنسلمان، حاکم دوفاکتوی عربستان سعودی برای سازش با اسرائیل، رهبری تشکیلات خودگردان فلسطین را مدنظر قرار داده و توجهی به غزه نداشته است. محمود عباس، رئیسجمهور فلسطین در حال از دست دادن جایگاه خود در برابر حماس و دیگر گروههای رادیکالتر در کرانه باختری است.
همانطور که احمد ملحم از کرانه باختری گزارش میدهد، فلسطینیها بهطور فزایندهای به رهبری او و چشمانداز یک توافق صلح دیگر اعتماد خود را از دست میدهند؛ زیرا احساس میکنند در توافقات آبراهام فلسطین جایی ندارند. حماس میخواست هر گونه راه نجاتی را برای تشکیلات خودگردان قطع کند و تسلط جنبشهای مقاومت و گروههای مسلح را که در حال به دست آوردن موقعیت بهتری هستند، دوباره تثبیت کند. اسماعیل هنیه، رئیس سیاسی حماس، عادیسازی اسرائیل و اعراب را هدف مستقیم قرار داد و گفت: «اسرائیل نمیتواند در برابر مقاومتها از خود محافظت کند، نمیتواند از شما محافظت کند. همه قراردادهای عادیسازی که با آن رژیم امضا کردهاید، نمیتوانند این تضاد را حل کنند.»
حزبالله نیز پیام مشابهی ارسال کرد و حمله حماس را پیامی برای ملتهای مسلمان و عرب و همچنین جامعه بینالمللی خواند؛ بهویژه آنهایی که برای عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی عجله دارند و اینکه تصریح کردند که آرمان فلسطین تا پیروزی و آزادی زنده است. وضعیت موجود در خاورمیانه متعادل نیست. همه چیز بهتر یا بدتر میشود؛ حتی زمانی که شما توجه نمیکنید. نتانیاهو سالهاست که از هرگونه تعامل جدی با تشکیلات خودگردان پرهیز کرده است، حتی گاهی اوقات ترجیح میدهد با حماس معامله کند. بدون هیچ روند صلح، عباس هیچ چیز زیادی برای ارائه به مردم خود نداشته است. حماس و دیگران جای خالی کرانه باختری را پر کردهاند. شرایط که هماینک بدتر شده است. شرکای ائتلاف راست افراطی نتانیاهو حتی نمیتوانند به فکر امتیاز دادن به فلسطینیان باشند. رایدهندگان آنها از ایدئولوژیکترین و خشنترینها در میان جنبش شهرکنشینان هستند.
بسیاری هرگز در ارتش خدمت نکردند. حماس عملیات خود را «طوفان الاقصی» نامید و حمله خود را به تحریکات اخیر افراطیون مذهبی اسرائیلی و شهرکنشینان در مسجدالاقصی که برای همه مسلمانان مقدس است، مرتبط دانست. بیبی موافقتنامههایش را با فلسطینیها به اجرا در نیاورده است؛ درحالیکه شهرکنشینان راست افراطی تا توانستند شهرکها و پاسگاههای غیرقانونی ساختند. اولین مورد از توافقنامه عقبه در فوریه۲۰۲۳ که توسط اسرائیل، اردن، مصر، تشکیلات خودگردان و ایالات متحده امضا شد، تایید مجدد تعهد اسرائیل و فلسطین به تمام توافقات قبلی است. این ما را به جایی که شروع کرده بودیم، برمیگرداند: توافق صلح عربستان و اسرائیل که حداقل در حال حاضر به نظر میرسد به دلیل جنگ اسرائیل و حماس بر باد شده است.