موهبت سیاسی برای اسد

اروپا هم از همین روش پیروی کرد.«رجا عبدالرحیم» در گزارش ۵مارس در نیویورک‌تایمز نوشت، زمین لرزه ۶فوریه یک موهبت سیاسی برای اسد بود؛ زیرا رهبران عرب که زمانی از او دوری می‌کردند پیام تسلیت می‌فرستادند و هواپیماها را برای کمک اعزام می‌کردند. اکنون، کاهش تحریم‌ها این نگرانی را ایجاد می‌کند که رئیس‌جمهور و حلقه نزدیکش می‌خواهند دستاوردهای مالی قابل‌توجهی را به‌دست آورند که می‌تواند برای تقویت پایگاه حمایتی خودشان استفاده شود. «اندرو تابلر»، کارشناس ارشد موسسه واشنگتن و مشاور سابق دفتر وزارت امور خارجه در امور خاور نزدیک گفت: «رژیم که از زمین‌لرزه برای دستیابی به دستاوردهای سیاسی استفاده می‌کند، می‌خواهد از آن برای بازسازی و تحکیم موقعیت خود استفاده کند.»

وی افزود: «این اجازه می‌دهد تا دولت سوریه معامله کند و تا زمانی که می‌گوید به امداد زلزله‌زدگان بیایید ظاهرا خوب است. این برای چنین رژیمی با این سابقه فوق‌العاده است.» پس از کاهش تحریم‌ها سه روز پس از زلزله، مخالفان سوری و مقامات سابق آمریکایی گفتند که هیچ مکانیزم نظارتی برای جلوگیری از سوءاستفاده دولت از محدودیت‌های بانکی کاهش‌یافته برای انتقال پول به داخل کشور ایجاد نشده است. آنها همچنین هشدار دادند که رژیم کمک‌های بشردوستانه مانند غذا و چادر را برای استفاده به نفع خود به قربانیان بلایای طبیعی ارسال خواهد کرد.

وزارت امور خارجه گفت که وزارت خزانه‌داری ابزارهایی برای جلوگیری از سوءاستفاده از لغو تحریم‌ها در اختیار دارد، اما توضیحی درباره آنها نداد. مخالفان سوری مانند محمد غانم، مشاور سیاسی و مدیر گروه حمایت از «شورای آمریکایی-سوری» مستقر در واشنگتن، در سال‌های اخیر با ناامیدی گفته‌اند که تمرکز بین‌المللی و سیاست ایالات متحده از تلاش برای برکناری اسد دور شده است. به گفته وی، در نتیجه، حفظ تحریم‌ها حتی بحرانی‌تر شده است. مخالفان دولت نیز نگرانی‌های گسترده‌تری دارند. یکی اینکه، لغو تحریم‌ها برای مدت طولانی‌تری تمدید می‌شود. مورد دیگر این است که این می‌تواند آغازی برای ادغام مجدد اسد در جامعه بین‌المللی باشد. مخالفان اسد می‌گویند که دولت اکنون می‌تواند در قالب کمک‌ به زلزله‌زدگان پول را به کشور وارد کند و در عوض، از آن برای بازسازی ساختمان‌های آسیب‌دیده در جنگ داخلی استفاده کند؛ تخریب‌هایی که عمدتا توسط دولت انجام شده است.

کارشناسان سوریه و مقامات سابق آمریکایی گفتند که با توجه به اینکه تحریم‌های غرب شامل معافیت‌هایی برای مجاز شمردن کمک‌های بشردوستانه شده بود، کاهش تحریم‌ها ضروری نیست. اما سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفت که کشورهای اروپایی و عربی و گروه‌های امدادی ابراز نگرانی کرده‌اند که ممکن است تحریم‌ها مانع از ارائه کمک‌های مرتبط با زلزله به سوریه شود. بسیاری از بانک‌ها به‌دلیل ترس از نقض تحریم‌ها از پردازش تراکنش‌های مالی با سوریه خودداری کرده‌اند، حتی اگر مشمول معافیت‌ها شوند. درحالی‌که این تحریم‌ها برای مجازات مقامات دولتی و نظامی است، اما در نهایت بر کل بخش‌های اقتصاد و بسیاری از مردم عادی سوریه که حدود ۹۰درصد از آنها زیر خط فقر زندگی می‌کنند، تاثیر می‌گذارد.

این زمین‌لرزه در شمال غرب سوریه حداقل ۶هزار نفر و در ترکیه بیش از ۴۵هزار کشته برجای گذاشت. به گفته سازمان ملل متحد، نزدیک به ۱۱میلیون نفر در سوریه تحت تاثیر قرار گرفته‌اند، از جمله حدود چهار میلیون نفر که قبلا برای نیازهای اولیه مانند غذا و آب سالم به کمک های بشردوستانه وابسته بودند. از زمان وقوع فاجعه، پول و کمک‌های بشردوستانه که در هواپیماها و کامیون‌ها به مناطق تحت کنترل دولت سوریه بارگیری شده بود، به این مناطق سرازیر شده است. این کشور در طول جنگ داخلی به تعدادی از مناطق تحت کنترل تقسیم شده است و دولت به‌طور معمول از رسیدن کمک‌ها به قلمرو مخالفان جلوگیری می‌کند.