پوتین به صراحت اعلام کرد از این معاهده که در فوریه۲۰۲۶ منقضی می‌شود، خارج نمی‌شود. البته ساعاتی پس از سخنرانی، وزارت خارجه روسیه اعلام کرد که این کشور قصدی برای استقرار سلاح‌های هسته‌ای راهبردی بیشتری ندارد؛ از آن نوع که می‌تواند در سراسر قاره‌ها پرواز کند. این کشور گفته است که قصد ندارد به فراتر از محدودیت‌های معاهده، که هر دو طرف را به ۱۵۵۰سلاح هسته‌ای تشویق می‌کند، قدم بردارد. این بیانیه، حداقل برای چند سال آینده، دورنمای از سرگیری مسابقه تسلیحاتی بین دو قدرت هسته‌ای بزرگ را کنار گذاشت. اما این احتمال وجود ندارد یا دست‌کم شانس آن کمتر شده است که روسیه و ایالات متحده، در بحبوحه جنگ تلخ در اوکراین و سرزنش‌های متقابل در مقیاسی که در دهه‌های گذشته دیده نشده است، بتوانند بر سر یک میز بنشینند و درخصوص یک معاهده جایگزین صحبت و توافق کنند.

سخنان پوتین بار دیگر روشن کرد که او زرادخانه هسته‌ای خود را عنصری کلیدی از قدرت می‌داند، در عین حال که تلاش می‌کند حق خود را برای تصرف یک کشور دیگر محفوط نیز نگه دارد. او همچنین در یک لحظه حساس توافق‌نامه استارت جدید را به حالت تعلیق درآورد. در بحبوحه جدال لفظی بین دو کشور، چین نیز تصریح کرده است که مصمم است زرادخانه‌ای به اندازه واشنگتن و مسکو بسازد. کره‌شمالی هم آخر هفته را صرف آزمایش موشک‌های بالستیک قاره‌پیما کرد. این وقایع نشان می‌دهد که جهان ممکن است در آستانه یک دوره جدید شکست هسته‌ای باشد.

به نظر می‌رسد که پوتین هم ضربه آخر را وارد کرد و قصد دارد کنترل تسلیحات را پس از سال‌ها بازرسی‌های تعلیق‌شده به‌دلیل همه‌گیری، به‌دلیل تشدید رویارویی با ایالات متحده و ناتو، تمام‌شده خطاب کند. اگر این نگرش برقرار باشد، هرکسی که پس از انقضای معاهده در مدت کمی بیش از ۱۰۰۰روز در دفتر بیضی شکلِ کاخ سفید بنشیند، ممکن است با دنیای جدیدی روبه‌رو شود که در نگاه اول شبیه به دنیای نیم قرن پیش به نظر می‌رسد، یعنی زمانی که مسابقه تسلیحاتی برگزار می‌شد؛ شرایطی که کشورها در آن می‌توانستند هر تعداد سلاح هسته‌ای را که می‌خواهند به‌کار گیرند.

۱۴ سال پس از آنکه باراک اوباما، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا، در یک سخنرانی در پراگ، از همه قدرت‌ها خواست تا به تلاش‌ها برای «جهانی بدون سلاح هسته‌ای» ادامه دهند، این موضوع به ما گوشزد می‌کند که محدودیت‌های ناچیز باقی‌مانده درباره سلاح‌های هسته‌ای در سراسر جهان چقدر شکننده بوده است. هرچند که باراک اوباما اذعان کرد که ممکن است آن روز را در طول عمر خود نبیند، اما در آن زمان به‌نظر می‌رسید که قدرت‌های جهان به سمت حرکت در کاهش زرادخانه‌های هسته‌ای خود هستند و دیگر کمتر به سلاح هسته‌ای به‌عنوان یک سلاح بازدارنده می‌نگرند. آن روزها، پیش‌بینی‌ها برای آینده جهان به‌گونه‌ای دیگر بود؛ اما به نظر می‌رسد حالا از آن سناریو دنیا فاصله گرفته و چندین قدم به بازگشت به دوران گذشته و جنگ تسلیحاتی باقی مانده است.

اخبار مرتبط