داووس منهای بزرگان
در نشست سال جاری بیش از ۲۷۰۰رهبر از ۱۳۰کشور جهان از جمله ۵۰رئیس کشور و دولت شرکت دارند. اجلاس امسال در شرایطی برگزار می‌شود که بسیاری از کشورها با مشکلات و بحران‌های داخلی اقتصادی درگیر هستند و برخی از رهبران اروپایی در این نشست شرکت نمی‌کنند. روسیه برای دومین سال متوالی در این اجلاس شرکت نمی‌کنند؛ چراکه سازمان‌دهندگان این رویداد در واکنش به حمله روسیه به اوکراین از نمایندگان این کشور برای حضور در مجمع اقتصاد جهانی دعوت نکرده‌اند. اوکراین نیز هیاتی از مقامات عالی‌رتبه را به این اجلاس اعزام خواهد کرد.
جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، برخلاف رئیس‌جمهور قبلی خود، در این اجلاس شرکت نمی‌کند و «جان کری» نماینده ویژه و «کاترین تای» نماینده تجاری دولت آمریکا در این اجلاس حضور خواهند یافت. اولاف شولتز، صدراعظم آلمان تنها رهبر گروه هفت است که امسال در مجمع شرکت خواهد کرد. رهبران اتحادیه اروپا، ناتو، فنلاند، یونان، اسپانیا، فیلیپین، آفریقای جنوبی و کره‌جنوبی در این رویداد شرکت خواهند داشت. روسای شرکت‌های بزرگ اقتصادی و مالی مانند «جی‌پی مورگان»، مدیران «وال‌استریت»، «گلدمن ساکس» و «مورگان استنلی» از حاضران در این نشست هستند. مدیران شرکت‌های بزرگ نفتی هم در این اجلاس حضور دارند. شرکت‌های مهم انرژی مانند «بی‌پی، شورون و آرامکو سعودی» از جمله شرکت‌کنندگان نشست امسال هستند.
اجلاس داووس با شرکت رهبران اقتصادی و سیاسی جهان، چهره‌های سرشناس و فعالان اجتماعی در برهه‌ای برگزار می‌شود که اقتصاد جهان به‌دلیل تورم و رکود بالا، بحران انرژی، اختلال در زنجیره عرضه ناشی از جنگ در اوکراین و بازگشت مجدد کرونا در چین، بار دیگر تحت فشار قرار گرفته است. این اجلاس مهم بین‌المللی همچنین در بحبوحه یکی از شدیدترین رکودهای اقتصادی در قرن جاری برگزار می‌شود. کریستالینا جورجیوا، رئیس صندوق بین‌المللی پول هشدار داده که ممکن است امسال، یک‌سوم اقتصاد جهانی دچار رکود شود.
«کلاوس شواب» بنیان‌گذار مجمع جهانی اقتصاد اعتقاد دارد بحران‌های اقتصادی، زیست محیطی، اجتماعی و ژئوپلیتیک در حال همگرایی و ترکیب شدن با یکدیگر هستند و آینده‌ای بسیار متنوع و نامطمئن را ایجاد کرده‌اند. نشست سالانه داووس باید اطمینان یابد که رهبران در اندیشه این بحران گرفتار نخواهند ماند. این اجلاس همزمان با بحران‌های متعدد که اختلافات بین کشورها را تعمیق و چشم‌انداز ژئوپلیتیک را تضعیف کرده است، برگزار می‌شود. به اعتقاد او برای آنکه آینده در دستانمان باشد، باید امروز بستری داشته باشیم که تمام عوامل ذی‌نفع جامعه جهانی - از جمله دولت‌ها، کسب‌وکارها، مردم عادی و جوانان- را دربرگیرد. در دیدگاه من، این گام نخست برای پاسخ به این چالش‌هاست. اما مهم‌تر از آن، این است که با رویکردی مثبت به سمت آینده برویم، رویکردی که نمایان‌گر خلاقیت و تیزهوشی انسانی است.»
مجمع اقتصاد جهانی امسال همچنین شاهد بالاترین مشارکت تجاری خواهد بود. موضوع نشست امسال «همکاری در جهان چندپاره» نام دارد. عنوانی که خبر از چالش پیش روی جهانی می‌دهد که امروز بیش از همیشه متحد نبودنش آشکار است. بحران‌های انرژی و مواد غذایی، تورم بالای جهانی، سرمایه‌گذاری در تکنولوژی‌های در حال ظهور و همچنین خطرات ژئوپولیتیک کنونی برای اقتصاد جهان و جنگ اوکراین و تبعات گسترده ناشی از آن، محور اصلی مذاکرات امسال را تشکیل دهد. بی‌تردید «جهانی شدن به کجا می‌رود؟» بزرگ‌ترین پرسشی است که اجلاس داووس بر آن تمرکز دارد تا پاسخی برایش پیدا کند؛ چراکه کووید-۱۹ و جنگ کنونی روسیه- اوکراین برخی از گروه‌ها و نهادها را متقاعد کرده که دوران کنونی جهان شدن رو به پایان است.
جنگ اوکراین و تحریم‌های غرب علیه روسیه به بحران انرژی بی‌سابقه‌ای منجر شده است. تورم در اقتصادهای پیشرفته مانند آمریکا و منطقه یورو به اوج خود رسیده است و تورم همچنان به‌طرز نگران‌کننده‌ای بالا است. این امر بانک‌های مرکزی را مجبور کرده در مسیر افزایش نرخ‌های بهره بانکی شدید باقی بمانند. این به‌معنای افزایش هزینه‌های وام در مواجهه با روند کند اقتصادی است. بحران بدهی‌ها در کشورهای در حال توسعه از جمله آفریقا، خطر بدتر شدن بدهی‌ها را در پی دارد. بانک جهانی هشدار داده است که بحران کنونی اقتصادی می‌تواند خطر فقر را در کشورهای زیرصحرا در آفریقا افزایش دهد. منطقه‌ای که هم‌اکنون ۶۰ درصد از جمعیت بسیار فقیر جهان را در خود جای داده است.
همزمان با گردهمایی نخبگان جهان در داووس سوئیس برای شرکت در مجمع اقتصاد جهانی، سوالاتی مطرح می‌شود که آیا آنها می‌توانند راه‌حل‌های موثری برای شکست‌های جهانی از جمله نابرابری، فقر، بحران‌های مواد غذایی و انرژی و تغییر اقلیم پیدا کنند یا خیر؟ با وجود جنگ روسیه و اوکراین اوضاع از قبل بدتر شده و این درگیری تاثیر منفی بر زنجیره تامین جهانی داشته و موانعی در مسیر صادرات مواد غذایی به وجود آورده و باعث بحران‌های سوخت و انرژی و همچنین کمبود مواد غذایی در سراسر جهان شده است. ثروتمندان جهان در حالی به داووس می‌آیند که سال۲۰۲۲ برای بسیاری از آنها سالی تلخ بود که در آن سهام بسیاری شرکت‌ها (و بیشتر شاخص‌های بورس) سقوط کرد و افزایش نرخ بهره در بسیاری کشورها باعث شده است نگرانی درباره رکود اقتصادی بیشتر شود.
مقامات سوئیس تدابیر امنیتی شدیدی را در سراسر شهر داووس اتخاذ کرده‌اند. آنها هزاران پرسنل امنیتی اضافی را از جمله در پست‌های بازرسی در مسیرهای ورودی شهر مستقر و رفت‌وآمد در برخی خیابان های مرکز شهر را محدود کرده‌اند. قرار است اعتراضاتی علیه شرکت‌های جهانی به‌دلیل نقش آنها در تخریب محیط زیست در محل برگزاری اجلاس صورت گیرد. مخالفان به نقش شرکت‌های بزرگ نفت در این نشست اعتراض می‌کنند و خواهان اقدام برای مقابله با بحران اقلیمی هستند. منتقدان داووس، آن را یک گردهمایی پر زرق و برق که درک درستی از واقعیت‌های موجود ندارد، می‌دانند.
