تجربه پاولسون و مشکل چینی آمریکا

گروه بین‌الملل- هنری پاولسون، وزیر خزانه‌داری آمریکا هفته پیش برای اولین بار در قامت وزیر دولت آمریکا به چین سفر کرد و این در حالی است که او پیش از این برای کسب و کار بارها به این کشور سفر کرده بود. تقریبا اکنون همه علاقه‌مندان به اقتصاد جهانی می‌دانند که سفر ناگهانی وزیر خزانه‌داری آمریکا به چین برای چه ماموریتی بوده است. اما این که تا چه حد این سفر موفقیت‌آمیز بوده و می‌تواند راه‌حل مشکلات تجاری چین و آمریکا باشد، موضوعی است که نتیجه آن بعدا مشخص خواهد شد. اما آنچه اکنون مسلم است این است که شخص هنری پاولسون خود بیش از هر آمریکایی دیگری علاقه دارد که این مشکل خاتمه یابد. از یک سو هنوز بسیاری از تحلیلگران و مطبوعات آمریکا و جهان، هنری پاولسون را زیر سایه جان اسنو، وزیر خزانه‌داری پیشین آمریکا می‌دانند و عقیده دارند که او هنوز نتوانسته بر جریان امور سوار شود. ایرادی که به این مساله دامن می‌زند این است که آنها می‌گویند هنوز پاولسون نتوانسته کاری انجام دهد که موفقیت دوره وزارت او به حساب آید. از طرف دیگر چالش چین و آمریکا بر سر نرخ یوان و عدم انعطاف آن در بازار ارز مشکلی است که از زمان وزیر قبلی بر روی میز خزانه‌دار آمریکا باقی‌مانده است و حل این مشکل به دست پاولسون می‌تواند تمامی ذهنیت‌های پیشین را در مورد او و جان اسنو تغییر دهد.

کسری تراز تجاری آمریکا در برابر چین پارسال برای اولین بار از مرز ۲۰۰میلیارد دلار گذشت و به ۲۰۲میلیارد دلار رسید و پیش‌بینی می‌شود در سال‌جاری نیز از ۲۱۰میلیارد دلار عبور کند. مقامات اقتصادی آمریکا و تجار این کشور عقیده دارند که دست کاری نرخ ارز توسط دولت چین باعث شده است تا سیل محصولات این کشور به دیگر کشورها سرازیر شود و در مقابل محصولات کشورهای دیگر به دلیل بهای تمام شده بالاتر نتوانند وارد چین شوند. اما تمامی تلاش‌های آمریکا برای رسیدن به آزادسازی نرخ یوان تاکنون تنها منجر به افزایش ۲درصد در مجموع سه بار افزایش نرخ برابری توسط بانک مرکزی چین شده است که به هیچ عنوان مطلوب نیست. یعنی اینکه تا اینجا باید آمریکا را مغلوب جنگ دلار و یوان بدانیم.

اکنون پاولسون قصد دارد برنده این بازی باشد. به همین دلیل پس از یک دوره سیاست تهدید که نهایتا هم نتیجه بخش نبود، اکنون قصد دارد با نرمش بیشتری با این مساله برخورد کند. برخی روزنامه‌های آمریکایی همچون نیویورک تایمز عقیده دارند که هنری پاولسون از همان ابتدا باید سیاست نرمش را در برابر چین اتخاذ می‌کرد و در واقع راه جان اسنو را ادامه می‌داد. اما پاولسون با سرسختی در برابر چین دو مشکل را ایجاد کرد. اول آنکه فرصت را برای گفت‌وگو و حل‌وفصل ماجرا از دست داد و اکنون در آستانه انتخابات کنگره آمریکا باید هرچه سریع‌تر آن را به پیش ببرد. از طرف دیگر رفتار غیردوستانه هنری پاولسون در برابر چین و تشویق ۷ کشور صنعتی برای فشار آوردن به چین باعث شد تا این کشور به موضوع تدافعی برود و به این ترتیب انجام کار به زمان نامعلومی بیفتد.

اما در این راه مشکلاتی وجود دارد که چین را ناگزیر از اتخاذ چنین سیاستی می‌کند. چین تنها با ایالات متحده ارتباط تجاری ندارد بلکه اتحادیه اروپا، برزیل، امارات متحده عربی و برخی کشورهای آمریکای لاتین هم از شرکای بزرگ تجاری چین به حساب می‌آید. تحلیلگران عقیده دارند در صورتی که این اتفاق رخ دهد و نرخ یوان در بازار ارز آزاد شود، آن‌وقت است که چین دیگر توان به جلو کشیدن اقتصاد ۵/۲تریلیون دلاری خود را نخواهد داشت. در این صورت با موجی از کارگران و صاحبان سرمایه در این کشور مواجه خوهیم شد که مشاغل خود را از دست داده‌اند. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان فریب اصلی بسیاری از کالاهای چینی تنها قیمت ارزان آنها نسبت به انواع مشابه در دیگر کشورها است و این قیمت ارزان نیز با همین دست‌کاری نرخ ارز و دیگر سیاست‌های حمایتی به وجود آمده است.

اما موارد دیگری هم وجود دارند که دست و پای هنری پاولسون را در جنگ یوان و دلار می‌بندد و اجازه نمی‌دهند که او با آزادی عمل کامل در این میدان عمل کند.

یکی از این موارد علاقه آمریکا به مشارکت بیشتر چین در گفت‌وگوهای تجارت آزاد موسوم به دور دوحه است. به نظر می‌رسد اکنون پس از ۵سال، جهان به این نتیجه رسیده که باید برای رسیدن به موفقیت در مذاکرات تجارت آزاد نقش پررنگ‌تری برای چین در نظر بگیرد. فشار بیش از حد آمریکا به چین می‌تواند چین را به سنگ‌‌اندازی در مسیر مذاکرات تجارت آزاد وادار کند.

بحث گسترش روابط چین و آمریکای لاتین یکی دیگر از موانعی است که پیش روی آمریکا قرار دارد. چین روز به روز دامنه حضور خود را در حیاط خلوت آمریکا گسترش می‌‌دهد و هر چند آمریکا تاکنون واکنشی به این مساله نشان نداده است اما عکس‌العمل‌های غیرمستقیمی همچون حمایت از تایوان نشان می‌دهد که از این مساله خشنود نیست.

بیش از ۱۰سال است که پاولسون با چین مراوده تجاری دارد و در این میان ۷۰بار به چین برای سرمایه‌گذاری سفر کرده است. باید دید این بار تجربه پاولسون می‌تواند بر مشکل چینی آمریکا پیروز شود.