سرگردانی نفت در چهار‌راه سیاست
دنیای اقتصاد، رهام وزیری- پاسخ ایران به بسته پیشنهادی اروپا طی روز چهارشنبه قیمت نفت‌خام را کاهش داد، اما این روند روزهای پنج‌شنبه و جمعه برعکس شد، برای افزایش قیمت نفت چندین عامل ذکر شده است. همان‌گونه که پیش‌بینی می‌شد، آمریکا به مخالفت با پاسخ ایران پرداخت و همین مساله دلیل اصلی افزایش قیمت نفت در روزهای پنج‌شنبه و جمعه بود. کاهش و افزایش قیمت نفت در پی پاسخ ایران و سپس موضع منفی آمریکا، بیش از هر چیز دیگر نقش تعیین‌کننده ایران را در بازارهای نفتی نشان داد. با این وجود ۱۵نفر از ۳۴تحلیلگر بلومبرگ، برای هفته پیش کاهش قیمت‌ها را پیش‌بینی کرده‌اند. اصلی‌ترین عامل موثر بر این نتیجه‌گیری‌ها، اعلام کشورهای واردکننده نفت مبنی بر عدم چشم‌پوشی از صادرات نفت ایران است. ژاپن در صدر کشورهایی است که خیلی زود وابستگی جهان به نفت ایران را اعلام کرد و گفت که این کشور نمی‌تواند از نفت ایران صرف‌نظر کند. براساس تحلیل پایگاه اینترنتی اویل پرایس، نظیر چنین وضعیتی برای دیگر کشورهای واردکننده نفت نیز وجود دارد و آنها هم مستقیم یا غیرمستقیم با اثرات صادرات نفت ایران درگیر هستند. هر گونه خدشه‌ای که به جریان صادرات نفت ایران وارد شود، می‌تواند بهای نفت را بیش از تصور گران کند و در این شرایط است که تمامی اقتصاد جهانی از این اتفاق ضربه خواهد خورد. دومین عاملی که دیروز بر بازارهای جهانی نفت‌خام تاثیر منفی گذاشت، فعالیت تروریستی جدید مخالفان دولت نیجریه بود. این شورش‌گران در تازه‌ترین موج فعالیت‌های تروریستی خود یک بار دیگر به تاسیسات نفتی نیجریه در دلتای رود نیجر حمله کردند و ۳کارگر شرکت نفت انی‌ایتالیا را ربودند. این آدم‌ربایی که پنجمین مورد از این دست کارها در سال ۲۰۰۶ است، باعث شد تا موجی از نگرانی در نزد کارگران و کارفرمایان نفتی نیجریه به وجود آید. به دلیل مخالفت آمریکا با پاسخ ایران، قیمت نفت افزایش یافت
یک تحلیلگر بازار نفت در این مورد به سی‌ان‌ان گفت: آنچه مهم است این است که افزایش ناآرامی‌ها در آفریقا در درجه اول اقتصاد این بخش را با تهدیدهای بیشتری روبه‌رو می‌کند. حمله به پایگاه‌های نفتی در نیجریه علاوه بر آنکه از بخشی از تولید نفت این کشور کم کرده است، باعث شده تا طی سال‌جاری هیچ‌گونه سرمایه‌گذاری جدیدی در صنعت نفت این کشور صورت نگیرد و این مساله در آینده به زیان نیجریه خواهد بود.
تقاضای جهانی طی سال آینده به بیش از روزانه ۸۴میلیارد دلار خواهد رسید و کاهش سرمایه‌گذاری سخت‌افزاری نیجریه را از این بازار محروم خواهد کرد. البته ممکن است نیجریه در آینده برای در دست گرفتن بخشی از این بازار به چاه‌ها و تاسیسات موجود خود فشار وارد کند که این مساله باز به زیان صنعت نفت آن تمام خواهد شد.
سومین عامل ذکر شده دیروز برای افزایش قیمت نفت، افزایش احتمال وقوع توفان در سواحل آمریکا است.
روز پنج‌شنبه یک توفان همراه با گردباد در ساعت ۱۱ صبح میامی آمریکا را درنوردید. اداره ملی هواشناسی آمریکا با اشاره به این توفان یادآور شد که ایالت تگزاس و خلیج‌مکزیک در بیشترین میزان تهدید از زمان شروع فصل توفان‌ها در ابتدای ماه ژوئن قرار دارند.
از خلیج پرودهو و بزرگ‌ترین میدان نفتی آلاسکا نیز اخبار چندان خوبی به گوش نمی‌رسد. فرانک مور کووسکی، فرماندار آلاسکا در گفت‌وگو با آسوشیتدپرس گفت: عملیات اجرایی مرمت ۲۶کیلومتر از خط لوله آلاسکا در حال انجام است، اما گرفتاری‌هایی مانند یخ و برف اجازه نمی‌دهد که زمان پایان کار به درستی برآورد شود.
شرکت‌های کونوکوفیلیپس و اکسون‌موبیل در حال طراحی و ساخت یک خط لوله جدید در کانادا هستند که این خط لوله بخشی از نفت آلاسکا را به کانادا می‌رساند.مجموعه این موارد باعث شد تا بهای نفت‌خام که روز چهارشنبه به ۰۵/۷۲دلار رسیده بود، یکبار دیگر در نیم‌روز معاملاتی جمعه به ۴۰/۷۳دلار برسد.
به دنبال نوسان شدید قیمت نفت در چند ماه اخیر، مرکز مطالعات جهانی انرژی در گزارش دوره‌ای خود از بازار جهانی نفت، اعلام کرد: رشد قیمت نفت طی سال‌های اخیر به تدریج در حال نشان دادن اثرات منفی خود بر اقتصادهای بزرگ‌جهان خصوصا آمریکا است.
مرکز مطالعات‌جهانی انرژی در گزارش خود آورده: عوامل بنیادین بازار نفت و نگرانی نسبت به بخش عرضه نفت، بازار نفت را ضعیف ساخته است و تا زمانی که ناآرامی و تنش سیاسی در نیجریه و عراق و فشار بر ایران ادامه پیدا کند، فشار بر بازار نفت نیز افزایش خواهد یافت.
براساس این گزارش، عرضه و تقاضای نفت در شرایط کنونی در سطح مطلوبی به سرمی‌برد و به سمت کاهش بهای نفت پیش می‌رود، اما نگرانی‌های ژئوپولتیک مانع کاهش بهای نفت طی شش‌ماه آینده خواهد شد و اثرات عوامل بنیادین بازار نفت را خنثی خواهد کرد.
هم‌اکنون اقتصاد آمریکا که موتور رشد اقتصاد جهانی است روند نزولی را طی می‌کند و افزایش نرخ‌های بهره در اقتصادهای بزرگ به منظور مهار تورم ناشی از رشد قیمت نفت، در حال کاستن از رشد اقتصاد جهانی است.
بنابراین، قیمت نفت در شرایط کنونی از سوی عوامل عرضه و تقاضای نفت و تنش‌های ژئوپولتیک به دو سوی مجزا کشیده می‌شود، اما قدرت تنش‌های سیاسی بیشتر است و بهای نفت همچنان افزایش می‌یابد.
رشد تقاضای نفت پس از رشد چشمگیر ۹/۳درصدی در سال ۲۰۰۴، پارسال به ۳/۱درصد کاهش یافت و انتظار می‌رود رشد آن بازهم کاهش یابد و به یک‌درصد برسد.
رشد تقاضای نفت هر چند که نسبت به پارسال کاهش یافته است، اما عمدتا از ناحیه بخش سوخت و حمل‌و‌نقل ایجاد شده است و سیستم پالایشگاهی جهان قادر به تامین رشد فزآینده تقاضا نیست.
ارسال نظر