ابرقرارداد تسلیحاتی فرانسه و امارات امضا شد

بازاریابی مکرون در منطقه همزمان با مذاکرات وین

دنیای‌اقتصاد : امارات متحده عربی و فرانسه قراردادی ۱۹ میلیارد دلاری امضا کردند که بر اساس آن امارات ۸۰ جنگنده رافائل و ۱۲ هلی‌کوپتر نظامی از فرانسه خریداری خواهد کرد. این قرارداد ۲۰/ ۱۹میلیارد دلاری (۱۷میلیارد یورویی) روز جمعه و هنگام سفر مکرون، رئیس جمهور فرانسه به امارات امضا شد. «جان آیریش» در گزارش ۳ دسامبر در رویترز در این رابطه نوشت که این قرارداد «بزرگ‌ترین قرارداد فروش تجهیزات جنگی آن‌سوی آب‌های فرانسه آن هم به یک کشور عربی در حاشیه خلیج فارس است.» مکرون در این سفر دو روزه علاوه بر امارات، دیداری هم از قطر و عربستان خواهد داشت. دفتر ریاست‌جمهوری فرانسه پس از امضای این قرارداد از سوی مکرون و شیخ‌محمد‌ بن‌زاید آل‌نهیان، ولیعهد امارات در بیانیه‌ای اعلام کرد: «این قرارداد تقویت‌کننده شراکت استراتژیک است که قوی‌تر از هر زمان دیگری است و به‌طور مستقیم به ثبات منطقه‌ای یاری می‌رساند.» توافق برای امضای این قرارداد در «اکسپوی ۲۰۲۰ در دبی» انجام گرفته بود.

دیدار مکرون از منطقه در زمانی است که دولت‌های عربی حاشیه خلیج‌فارس از نحوه نگرش آمریکا بر منطقه نگران هستند و تلاش دارند تا نیازهای تسلیحاتی خود را از دیگر متحدان کلیدی خود تامین کنند. رئیس‌جمهور فرانسه روابط خوبی را با ولیعهد امارات در زمینه جریان سرمایه‌گذاری متقابل میان دو کشور شکل داده است. گزارشگر رویترز به نقل از یک مقام فرانسوی که با روزنامه‌نگاران سخن می‌گفت، افزود: این قرارداد باعث ایجاد ۷ هزار شغل در فرانسه خواهد شد و ضامن زنجیره تامین قطعات هواپیمای «داسو رافائل» تا پایان ۲۰۳۱ خواهد شد. این مقام همچنین افزود که این قرارداد – که با قراردادهای دیگری در یونان، مصر و کرواسی همراه شده است- منجر به افزایش ماهانه تولید رافائل خواهد شد. سهام شرکت «داسو رافائل» ۹درصد افزایش یافت. الجزیره هم در گزارش ۳ دسامبر نوشت: رافائل مدل اف۴ که هم‌اکنون در حال ساخت و توسعه است، از سال ۲۰۲۷ تحویل خواهد شد. امارات با خرید جنگنده‌های رافائل به دنبال این است که از رقیب خود قطر پیشی بگیرد. قطر هم اکنون ۳۶ فروند از این جنگنده‌ها را در اختیار دارد. مذاکره برای خرید رافائل بیش از ۱۰ سال به طول انجامید و ابوظبی مذاکرات مربوط به تامین ۶۰ فروند جت رافائل را در سال ۲۰۱۱ رد کرد و آن را «غیررقابتی و غیرقابل اجرا» نامید. ابوظبی هواپیماهای جنگی میراژ ۲۰۰۰ ساخت فرانسه را در اختیار دارد. منابع دفاعی می‌گویند: رافائل جایگزین ناوگان میراژ ۲۰۰۰ خواهد شد؛ اما بعید است که جانشین F-۳۵ ساخت آمریکا شود؛ زیرا امارات همچنان امنیت خود را با دو تامین‌کننده اصلی یعنی فرانسه و ایالات متحده حفظ می‌کند. با این حال، این قرارداد می تواند به‌عنوان سیگنالی از بی‌صبری تلقی شود؛ زیرا کنگره ایالات متحده درباره تایید قرارداد F-۳۵ در بحبوحه نگرانی‌ها درباره روابط امارات متحده عربی با چین، از جمله رواج فناوری «۵G» هوآوی در این کشور تردید دارد. ابوظبی همچنین ۱۲ هلی‌کوپتر کاراکال را نیز سفارش داده است. این نام فرانسوی نسخه چندمنظوره هلیکوپترهای سوپر پومای H۲۲۵M است. فرانسه روابط عمیقی با امارات دارد و یکی از مهم‌ترین تامین‌کنندگان تسلیحاتی این کشور است؛ اما این کشور برای بازنگری در این قرارداد زیر فشار قرار دارد. دلیل آن هم نزاع جاری میان ائتلاف سعودی و حوثی‌ها در یمن است که موجب یکی از بدترین بحران‌های انسانی در جهان شده است. دیده‌بان حقوق بشر در بیانیه‌ای اعلام کرد: «با وجود اینکه امارات نقش مهمی در خشونت‌های رخ‌داده به رهبری ائتلاف سعودی در یمن دارد، اما فرانسه حاضر به لغو این قرارداد نیست و همچنان در اجرای آن پافشاری می‌ورزد.» این نهاد حقوق بشری همچنین افزود: «امارات در زمره پنجمین کشور بزرگ خریدار تسلیحات فرانسه در فاصله ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ بود. رئیس‌جمهور فرانسه باید تخلفات حقوق بشری را در این سه کشور گوشزد کند.»

نیروها و جنگنده‌های فرانسوی در پایگاه هوایی «الضفرا» مستقر هستند که یک پایگاه کلیدی خارج از ابوظبی است و از قضا محل استقرار نیروهای نظامی ایالات متحده هم هست. چند ماه پس از انتخاب مکرون در سال ۲۰۱۷، او به امارات سفر کرد تا موزه لوور را در این کشور افتتاح کند. این موزه با هزینه ۲/ ۱ میلیارد دلاری ساخته شد تا نام و هنر این موزه عظیم فرانسوی در جهان به اشتراک گذاشته شود. در ماه سپتامبر، مکرون میزبان ولیعهد امارات در «قلعه فونتن بلو» در خارج از پاریس بود. این قلعه در سال ۲۰۱۹ با کمک اهدایی ۱۰میلیون یورویی (۳/ ۱۱میلیون دلاری) امارات احیا شد. صندوق سرمایه‌گذاری «مبادله» در امارات وعده داد که ۹میلیارد دلار در فرانسه سرمایه‌گذاری کند؛ درحالی‌که مجوز شعبه «لوور» در امارات به مدت ۱۰ سال دیگر تا ۲۰۴۷ تمدید شد. آیریش، گزارشگر رویترز در بخش دیگری از گزارش خود نوشت «این قرارداد برای اقتصاد و ایجاد شغل در فرانسه بسیار مهم است.» مکرون در جمع خبرنگاران گفت: «آنچه برای زنان و مردان فرانسوی خوب باشد، مشتاقانه از آن حمایت خواهم کرد.» او این ادعا را که فروش تسلیحات فرانسوی موجب دامن زدن به آتش بحران در منطقه به ویژه یمن می‌شود، رد کرد. رئیس‌جمهور فرانسه افزود: «این تعهد فرانسه در منطقه، این همکاری فعال در مبارزه علیه تروریسم و مواضع روشنی که ما اتخاذ کردیم، به این معناست که ما روابطمان را با امارات بهبود بخشیده‌ایم.» او با اشاره به ایالات متحده افزود: «در زمانی که آنها سوالات زیادی از خودشان درباره شرکای تاریخی‌شان می‌پرسند... فکر می‌کنم این قرارداد موضع فرانسه را تقویت می‌کند.»

«باربارا سورک» و «جان گمبل» هم در گزارش ۳ دسامبر در آسوشیتدپرس از این قرارداد مهم با عنوان «مگادیل» یا «ابر قرارداد» نام بردند و نوشتند عقد این قرارداد، کمتر از یک ماه مانده تا ریاست دوره‌ای فرانسه در اتحادیه اروپا و پس از شوکی که استرالیا با لغو قرارداد ۶۶ میلیارد دلاری خرید زیردریایی به صنعت نظامی دفاعی فرانسه وارد کرد برای پاریس از اهمیت بالایی برخوردار است. به نوشته این گزارشگران، یکی از دلایل انعقاد این «ابر قرارداد» جلوگیری از نفوذ ایران در منطقه است. به نوشته این گزارشگران، کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و فرانسه درباره مساله ایران با هم اشتراک نظر دارند. «جلیل هارشائوی» یکی از اعضای ارشد ابتکار جهانی علیه جنایات سازمان‌یافته فراملی می‌گوید: «...این اولین بار است که یک شریک نزدیک ایالات متحده در جهان عرب بیشتر به فناوری فرانسوی متکی است تا فناوری آمریکایی.» گاردین هم در گزارشی به جنبه‌های حقوق بشری این قرارداد پرداخت و نوشت: گروه‌های حقوق بشری از دیدار مکرون با ولیعهد عربستان انتقاد کردند. این اولین دیدار چهره به چهره یک رهبر غربی با محمد بن‌سلمان پس از قتل جمال خاشقجی است. «آنگلیک کریسافیس» و «استفانی کریچگاسنر» در گزارش ۳ دسامبر در گاردین نوشتند از سال ۲۰۱۸ تا کنون سه‌سال می‌گذرد و رهبران کشورهای غربی از دیدار مستقیم و چهره به چهره با ولیعهد عربستان خودداری کرده بودند. بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا حتی از تماس تلفنی با بن‌سلمان احتراز می‌کرد. عدم دیدار و حتی تماس تلفنی بایدن برای جلوگیری از اعطای مشروعیت به ولیعهد سعودی بود؛ اما اقدام مکرون نشان می دهد که لااقل یک رهبر غربی هست که آماده برقراری دوباره روابط مستقیم با ولیعهد عربستان است. این در حالی است که کمتر از یک‌سال پیش نهادهای اطلاعاتی آمریکا اعلام کردند که به باور آنها ولیعهد عربستان در قتل خاشقجی دست داشته و قتل او را مورد تایید قرار داده است.

«آندره کالامارد» شهروند فرانسه که دبیرکل عفو بین‌الملل است، می‌گوید: «فرانسه هر نفع استراتژیکی که در عربستان داشته باشد، اما نمی‌تواند مشروعیت حاکمی را توجیه کند که روزنامه‌نگاران را می‌کشد، کنشگران را تهدید می‌کند، مدافعان و فعالان زن حقوق بشر را زندانی می‌کند، کنشگران یمنی را قتل عام می‌کند و جامعه بین‌المللی را فریب می‌دهد. مکرون خودش و کشورش را برای با همکاری با بن‌سلمان کوچک کرد.» پس از انتقاداتی که به مکرون وارد شد، دفتر ولیعهد عربستان در بیانیه‌ای اعلام کرد که عربستان «یک بازیگر کلیدی در منطقه است» و تاکید کرد که فرانسه «درخواست گفت‌وگو با این پادشاهی» را مطرح کرده است. کاخ الیزه هم در بیانیه‌ای گفت این دیدار در جده خواهد بود و هدف از آن نه «بازگرداندن شاهزاده به ریل» بلکه بخشی از استراتژی بلندمدت مکرون برای کمک به «ثبات» در منطقه است. بیانیه الیزه همچنین افزود که فرانسه «به مثابه قدرتی توازن‌سازدر تقویت گفت‌وگو» میان کشورها از مدیترانه تا خلیج فارس است. «بروس ریدل» تحلیلگر بروکینگز افزود این دیدار «مُهر تایید فرانسه برای محمد بن‌سلمان و جنگ او در یمن است.» او افزود: «هرگونه تلاش غرب برای نفی رفتار سعودی در یمن کنار گذاشته شده است. این خیانت فرانسه به یمنی‌هاست.» این تحلیلگر اشاره کرد که گزارش‌های سازمان ملل نشان می‌دهد که ۴۰۰هزار کودک یمنی در آستانه مرگ هستند.