مسابقه تسلیحاتی در صحرای غربی
الجزایر انگشت اتهام را بهسمت مراکش گرفته و ریاستجمهوری الجزایر در بیانیهای کوتاه گفته بود: «ترور شهروندان ما بدون مجازات نخواهد ماند و مقامات مربوطه تدابیر لازم برای تحقیق درباره مرگ این سه شهروند را اتخاذ خواهند کرد». اتحادیه عرب دو کشور را به آرامش فراخواند. وزیر خارجه الجزایر در موضع تندتری اعتقاد دارد مراکش پایش را از توطئه علیه این کشور فراتر گذاشته و با استخدام عناصر تروریستی درصدد هدف قرار دادن ثبات الجزایر از داخل این کشور است و حتی از اسرائیل درخواست کمک و طلب قدرت میکند. اقدامات اتخاذ شده توسط رباط «غیر قابل قبول و خطرناک» هستند.
ماه گذشته طرفین روابط دیپلماتیک خود را قطع کرده و الجزایر، حریم هوایی خود را بهروی هواپیماهای مراکش بست و در نهایت الجزایر هفت سکوی پرتاب موشک خود را در مرز با مراکش مستقر کرد. الجزایر همچنین از اول نوامبر و به دستور مستقیم رئیسجمهور، صادرات گاز خود از طریق مراکش به اسپانیا را با توجه به اقدامات خصمانه مراکش علیه الجزایر، توقف رابطه تجاری با طرف مراکشی و عدم تمدید قرارداد گازی متوقف کرد.این تنشها در ماههای گذشته بهدلیل اینکه الجزایر اتهامات مختلفی به مراکش وارد کرد، بیشتر شد.اتهاماتی که الجزایر مطرح کرده جاسوسی از مسوولانش و دستداشتن در آتشسوزی جنگلها است که منجر به قطع روابط طرفین شد و الجزایر حریم هوایی خود را بهروی هواپیماهای مراکش بست. مساله منطقه صحرایغربی دلیل اصلی بحران میان مراکش و الجزایر است. مراکش خواهان تشکیل دولت خودمختار تحت حاکمیت خود است و جبهه پولیساریو تحت حمایت الجزایر، خواستار برگزاری انتخابات جهت تعیین سرنوشت زیرنظر سازمان ملل است. الجزایر از جبهه مسلح پولیساریو که برای استقلال صحرایغربی از مراکش تلاش میکند، حمایت میکند؛ اما رباط، آنها را گروه شورشی میداند و مخالف خارج شدن صحرا از حاکمیت این کشور است. بهدنبال این حادثه، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل خواستار گفتوگو برای کاهش تنش میان دو طرف شد. گوترش این درخواست را از طریق کانالهای مختلف به دو طرف اعلام کرد. احمد ابوالغیط، دبیرکل اتحادیه عرب نیز طی بیانیهای در پاسخ به پیام وزیر خارجه الجزایر پیرامون کشته شدن سه الجزایری ابراز نگرانی کرد و طرفهای ذیربط را به خویشتنداری و پرهیز از درگیری فراخواند. مسابقه تسلیحاتی میان الجزایر و مراکش طی سالهای گذشته ادامه داشت. ۶۰ درصد خرید سلاح در قاره آفریقا توسط الجزایر و مراکش انجام میشود و مراکشیها اخیرا بهدنبال ساخت هواپیمای بدون سرنشین با همکاری شرکت اسرائیلیBlueBird Aero Systems هستند. بعضی از رسانههای بینالمللی نیز احتمال آغاز جنگ بین دو کشور را بعید ندانسته و مدعی میشوند اگر جنگی رخ دهد، شمال و جنوب دو کشور را دربرمیگیرد و درصورت بروز جنگ، مراکشیها از حمایت اسرائیل برای هدف قراردادن زیرساختهای نفتی و گازی الجزایر برخوردار خواهند بود. محمد ششم پادشاه مراکش موضع جدیدتری در خصوص لزوم بهرسمیت شناخته شدن حاکمیت کشورش بر صحرایغربی از سوی کشورهای دوست اتخاذ کرد که بهنظر میرسد منظور او اسپانیا و اتحادیه اروپا بوده است. بهاعتقاد پادشاه مراکش «آنهایی که مواضع مبهم یا دوپهلو اتخاذ میکنند باید بدانند مراکش هیچگونه کار اقتصادی یا فرهنگی که صحرایغربی را شامل نشود با آنها انجام نخواهد داد. ما حق داریم از شرکای خود انتظار داشته باشیم موضع جسورانهتر و شفافتری در خصوص تمامیت ارضی مراکش اتخاذ کند.»
ناصر بوریطه، وزیر خارجه مراکش در سخنانش در پارلمان تاکید کرد که کشورش قصد دارد مناقشه منطقهای ساختگی بر سر هویت مراکشی منطقه صحرا را بدون چانهزنی بر سر حقوق مشروع خود به شکل قطعی پایان دهد. هدف از سخنرانی اخیر پادشاه مراکش درباره صحرایغربی توجه جدی و مسوولانه نسبت به توقف قطعی درگیری منطقهای ساختگی بر سر هویت مراکشی منطقه صحرا است. هویت مراکشی منطقه صحرا یک واقعیت تثبیت شده و بیبازگشت است که با دستاوردهای قطعی سالهای اخیر مراکش در سطح بینالمللی نیز تایید شده و این به اقدام خارجی اعتباری بخشیده که همبستگی تمامی مراکشیها پشت سر پادشاه آن را تقویت میکند. اسپانیا نگران از این وضعیت تقابل دو همسایه جنوبی بیم دارد که «گروگان» تقابل بین دو کشور شود. حزب افراطی وکس اسپانیا اخیرا مدعی شده است مراکش یک خطر جدی برای اسپانیا است، اما دولت اسپانیا اصلا متوجه این مساله نیست. این حزب که از اعطای ملیت اسپانیایی به اتباع مراکشی بهشدت انتقاد میکند، خواستار اعمال سختگیری در اعطای ملیت به اتباع دیگر کشورها بهویژه مراکشیها است. به ادعای این حزب، مراکشیها خیلی راحت ملیت اسپانیایی میگیرند، اما وفاداریشان همچنان به مراکش است.
این حزب خبر از ارائه یک طرح در کنگره نمایندگان برای سخت کردن شرایط اعطای ملیت اسپانیایی به خارجیان بهویژه مراکشیها داد. پادشاه مراکش اخیرا تکرار کرده پرونده صحرا متعلق به مراکشیها است و حاکمیت این کشور بر صحرایغربی موضوع قابل بحثی نیست. باید مذاکرات درباره ایجاد راهکار مسالمتآمیز باشد. او یکبار دیگر از اقدام واشنگتن درباره بهرسمیت شناختن حاکمیت مراکش بر صحرایغربی استقبال و از تمام کشورهایی که حاکمیت آنها را بر مناطق جنوبی بهرسمیت شناختند، قدردانی کرد. جبهه پولیساریو در واکنش به این اظهارات مدعی شد: «اظهارات محمد ششم، پادشاه مراکش درباره صحرایغربی افترا و اوهام برای توجیه لجبازی و گستاخی اوست. مردم صحرا که با امضای توافق سال ۱۹۹۱ صلح دائم با مراکش را بعد از ۱۶ سال جنگ پذیرفتند تا زمانی که مراکش تجاوز و اشغال غیرقانونی خاک صحرا را پایان دهد، هرگز از مبارزه دست نمیکشند.» روابط بین الجزایر و مراکش از مدتها پیش شاهد تنش است، الجزایر از جبهه مسلح پولیساریو که برای استقلال صحرایغربی از مراکش تلاش میکند، حمایت میکند؛ اما رباط آن را گروهی شورشی میداند و مخالف خارجشدن صحرا از حاکمیت این کشور است. تنشها در ماههای گذشته نیز بهدلیل اینکه الجزایر «اتهامات مختلفی از جمله جاسوسی از مسوولانش و دست داشتن در آتشسوزی جنگلها» به مراکش وارد کرد، بیشتر شده است.