امیدهای تازه در مذاکرات تجارت آزاد
دنیای اقتصاد - رهام وزیری: با اعلام هفته گذشته پاسکال لامی مبنی‌بر شکست مذاکرات دور دوحه در ژنو، نگرانی‌ها نسبت به شکست کامل این مذاکرات ایجاد شد و با تعویق زمان نشست پایان جولای به اوج خود رسید.
اما سفر سوزان شواب، نمایده ویژه آمریکا و مذاکره کننده ارشد این کشور در گفت‌و‌گوهای تجارت آزاد به برزیل نشان داد که همچنان امیدهایی برای برون رفت از بن‌بست ۵ ساله وجود دارد.

شواب در دیدار سلسیوم آموریم، وزیر خارجه و نماینده برزیل در مذاکرات دور دوحه اظهار امیدواری کرد که دو طرف گفت‌و‌گوها یعنی کشورهای فقیر و ثروتمند، بتوانند به توافقی پایدار در مورد موضوع تعرفه‌ها دست پیدا کنند. هر چند مشروح مذاکرات نشست ریودوژانیرو فاش نشده است اما پیش‌بینی می‌شود این دو کشور به عنوان نمایندگان اعضای فقیر و ثروتمند سازمان تجارت جهانی توانسته‌ باشند به نتایج مثبت و قابل‌اجرایی دست پیدا کنند. چنانچه مذاکرات تا پایان ماه مه سال آینده به نتیجه نرسد، شرایط دشواری برای مذاکره‌کنندگان ایجاد خواهد شد.

در اجلاس ریودوژانیرو اعلام شد
امیدهای تازه در مذاکرات تجارت آزاد

گروه بین‌الملل - مذاکرات تجاری دور دوحه یا همان گفت‌و‌گوهای تجارت آزاد که قرار بود طی روزهای ۲۹ و ۳۰جولای در ژنو برگزار شود به تاخیر افتاد تا یک بار دیگر آینده این مذاکرات در ابهام قرار گیرد. اکنون این گمانه به صدر تحلیل‌ها آمده است که در صورت شکست گفت‌و‌گوهای تجاری دور دوحه آینده سازمان تجارت جهانی چه خواهد شد و آیا این سازمان همچنان خواهد توانست قدرت نفوذ خود را در میان اعضا حفظ کند؟

نمایندگی تجاری آمریکا و برزیل دیروز در برزیل گرد هم آمدند تا در فاصله توقف مذاکرات، یک بار دیگر راه‌های برون‌رفت از این بحران را بررسی کنند. برزیل و آمریکا اکنون نماد و رهبر دو طیف فقیر و ثروتمند در سازمان تجارت جهانی به حساب می‌آیند و هر تصمیمی که در نشست مشترک این دو کشور گرفته شود احتمالا آینده گفت‌و‌گوها را مشخص خواهد کرد.
سوزان شواب، نماینده تجاری و مذاکره‌‌کننده ارشد آمریکا در این گفت‌و‌گوها با بیان این موضوع که مذاکرات هنوز به طور کامل شکست نخورده است، گفت: ادامه گفت‌و‌گوها و موفقیت آن نیاز به همکاری همه طرف‌های درگیر دارد و این مساله باید به دور از یکجانبه‌گرایی بررسی شود.
شواب که در ریودوژانیرو به سر می‌برد گفت: آمریکا و برزیل به عنوان رهبران مذاکرات به دنبال راهی برای شروع مجدد این گفت‌و‌گوها در ماه آگوست (ماه جاری میلادی) هستند. وی افزود: ما در این دیدار راه‌های جدیدی را بررسی کردیم که امیدوار هستیم به تایید دیگر اعضای گروه شش برسد، زیرا برای شروع موفقیت‌آمیز مذاکرات تجارت آزاد به حمایت تمامی اعضا موثر نیاز است.
اگر چه سوزان شواب به راه‌کارهای جدید ارائه شده اشاره نکرد و آن را به جلسه بعدی در ژنو موکول کرد، اما تحلیلگران بر این عقیده‌اند که این موضوع شامل بازنگری در برخی تعرفه‌ها و یارانه‌ها خواهد بود. پیش از این، طرفین خواستار کاهش بیش از 50درصدی تعرفه‌ها و یارانه‌های بخش کشاورزی بودند که این موضوع اصلی‌ترین عامل مخالفت آمریکا با روند مذاکرات به حساب می‌آید.
در جریان مذاکرات ریودوژانیرو، سلسو آموریم، وزیر خارجه برزیل نیز در میان خبرنگاران حاضر شده و ضمن اعلام رضایت از گفت‌و‌گوها گفت: ما اعتقاد داریم که رسیدن به یک توافقنامه پایدار پس از ۵سال امکان‌پذیر است و تنها باید راه‌حل مناسب آن را یافت. رسیدن به موضع مشترک که در برگیرنده سود تمامی اعضا باشد نیازمند گفت‌و‌گوهایی فشرده و سخت است. اکنون کشورهای زیادی به تیم مذاکرات در سازمان تجارت جهانی چشم دوخته‌‌اند و منتظر اعلام نتایج آن هستند زیرا سرنوشت بسیاری از کشورهای فقیر در اختیار موفقیت این مذاکرات است.
اما اکنون یک خطر دیگر نیز مذاکرات دور دوحه را تهدید می‌کند. براساس رای سنای آمریکا چنانچه مذاکرات تجاری آمریکا تا شروع ماه مه سال 2007 میلادی به نتیجه نرسد، اختیارات سوزان شواب و تیم همراهش گرفته خواهد شد. به بیان دیگر پس از پایان این مهلت، دیگر کاخ سفید مسوول ادامه مذاکرات تجاری آمریکا نخواهد بود و سنا مجددا در این مورد تصمیم خواهد گرفت. پایگاه اینترنتی تایمز در تحلیلی با اشاره به تمایل دولت بوش برای موفقیت در این گفت‌وگوها نوشت: مذاکرات تجاری دور دوحه اکنون به یک شمشیر دولبه برای دولت بوش تبدیل شده است. از یک طرف موفقیت در این مذاکرات می‌‌تواند به تغییر چهره این دولت در میان کشورهای فقیر به خصوص در آفریقا و آمریکای لاتین کمک کند و از طرف دیگر کاهش تعرفه‌ها ممکن است نارضایتی از کابینه را به همراه داشته باشد که خودش را در انتخابات آینده نشان داده و گریبان‌گیر حزب جمهوریخواه شود. شرایط آمریکا و دولت بوش در منطقه آمریکای‌لاتین اکنون بدتر از هر زمان دیگری است. از یک سو اروپا و از طرف دیگر چین تمایل زیادی به برقراری ارتباط سیاسی و تجاری گسترده‌تر با کشورهای این منطقه دارند و این در حالی است که کشورهای فقیر منطقه آمریکای لاتین، آمریکا را مسوول از بین رفتن فرصت‌‌های مذاکرات دور دوحه و به دنبال آن از دست دادن میلیون‌ها دلار درآمد کشورشان می‌دانند. سفر سوزان شواب بیش از آنکه گامی برای حل‌وفصل مذاکرات دور دوحه باشد فرصتی برای احیا و ترمیم جایگاه آمریکا در مذاکرات در چشم مردم و دولت‌های آمریکای‌لاتین به حساب می‌آید.
اما به نظر می‌رسد مذاکرات طی ماه‌های آینده هم به سرانجام نرسد زیرا سوزان شواب در حاشیه نشست ریودوژانیرو اعلام کرد قصد دارد با چارلز راسلی از مسوولان سنا دیدار کرده و در مورد تمدید مهلت حضور کاخ‌سفید در مذاکرات با او گفت‌وگو کند.
از طرف دیگر دیروز اعلام شد بوش و بلر در مورد احیای مذاکرات به بن‌بست رسیده سازمان جهانی تجارت در چند هفته آینده امیدوار هستند.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس از سان‌فرانسیسکو، بلر همچنین اظهار داشته است: من مذاکرات سازمان جهانی تجارت را رها نمی‌کنم و ما موافقیم که باید تلاش نهایی را برای احیای این مذاکرات انجام دهیم و امیدوارم بتوانیم این اقدام را در چند هفته آینده به ثمر برسانیم.
پیش از اجلاس گروه هشت در روسیه، بلر از مذاکرات دور دوحه که در سال ۲۰۰۱میلادی آغاز شد، به عنوان تنها مورد مهم که باید مذاکراتی در خصوص آن صورت گیرد، نام برده بود. بلر تاکید کرد، اندکی نگران آفریقا است و مذاکرات تجاری دور دوحه بنا به دلایل اخلاقی برای این قاره و در حالت گسترده‌تر برای کل جهان از اهمیت برخوردار است. وی گفت: چگونه می‌توان تحمل کرد که میلیون‌ها نفر هر ساله در اثر قحطی، جنگ و بلایا کشته شوند؟ باید بسیار کوتاه فکر باشیم که این قاره را به حال خود رها کنیم و عده‌ای از فقر و بدبختی مردم آن به نفع خود سوء‌استفاده کنند. «پاسکال لامی» مدیرکل سازمان جهانی تجارت دوشنبه گذشته مذاکرات پنج ساله دور «دوحه» را به دلیل شکست شش قدرت تجاری جهان در رسیدن به توافقی در زمینه تعرفه و یارانه به حالت تعلیق درآورد، اما از اعضای سازمان جهانی تجارت خواسته است که پیشنهادهای خود را پس نگیرند.