پشت حملات هدفمند در افغانستان کیست؟
کاروان عبیده ؛ شاخه ترور طالبان
به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، با یک نگاه اجمالی به این قتل‌های هدفمند، باید گفت که رهبران جامعه و نیروهای امنیتی نگران هستند و ماه‌هاست که این موضوع آنها را درگیر خود کرده است. تکرار انفجارها و شلیک گلوله‌ها در سراسر افغانستان و کابل در واقع به کاهش سرمایه نسلی در این کشور می‌انجامد. وزارت داخله افغانستان تعداد دقیق ترورهای ثبت شده در افغانستان در سال گذشته را ارائه نمی‌دهد، اما نیویورک‌تایمز با استناد به مدارک دقیقی که به دستش رسیده است، کشته شدن حداقل ۱۳۶ غیرنظامی و ۱۶۸ نفر از نیروهای امنیتی را تایید می‌کند که باید گفت تقریبا بدتر از هر سال دیگر جنگی در این کشور به حساب می‌آید.
این حملات نشان می‌دهد که طالبان و دیگر گروه‌ها حملات هدفمند خود را دیگر متوجه افراد رده بالای حکومتی نمی‌کنند و با یک تغییر جهت‌دار افراد غیرنظامی را مورد هدف قرار می‌دهند و در هیچ‌کدام نیز حاضر به قبول مسوولیت نیستند. در میان این حملات می‌توان به قتل کارمندان دولت، خبرنگاران و اعضای رسانه‌ها، فعالان حقوق بشری، اعضای سابق و فعلی نیروهای امنیتی اشاره کرد.
کشتار هدفمند در افغانستان حالا این نگرانی‌ها را که آمریکا قرار است پس از دو دهه این کشور را ترک کند، بیشتر کرده است . این ترس وجود دارد که خروج آمریکا از افغانستان به هرج و مرج بیشتر منجر شود.
زمان‌بندی این نوع قتل‌ها موجب شده بیشتر مقامات به این نتیجه برسند که طالبان از این ترورها به‌عنوان مکمل حملات خود به مواضع امنیتی استفاده می‌کند تا با مستاصل کردن دولت بر سر میز مذاکره بتواند بیشترین امتیاز را بگیرد. اما برخی از مقامات بر این باورند که حداقل برخی از این قتل‌ها سرمنشاء دیگری دارند: جناح‌های سیاسی خارج از گروه طالبان شروع به استفاده از این هرج و مرج می‌کنند تا یادآور خاطرات تلخ گذشته باشند که این قتل‌ها با هدف تسویه‌حساب‌های سیاسی، منجر به یک جنگ تلخ داخلی شد.
این فصل جدید از ارعاب و خشونت نخستین‌بار پس از توافقنامه صلح بین طالبان و ایالات متحده در ۲۹ فوریه آغاز شد؛ مذاکراتی فشرده که ماه گذشته بین نمایندگان افغانستان و طالبان ادامه یافت. مرحله بعدی گفت‌وگوها قرار است از فردا سه‌شنبه آغاز شود و هدف این دور از مذاکرات ایجاد یک نقشه سیاسی برای دولت آینده این کشور است.
به نظر می‌رسد هدف از این قتل‌های فعلی ایجاد رعب و وحشت در جامعه افغانستان به منظور تسلیم شدن در برابر هر نوع خروج از این مذاکرات باشد: خواه خروجی آن یک توافق صلح باشد، خواه جنگ داخلی. بر اساس داده‌های نیویورک‌تایمز، در نیمه اول سال قتل‌های هدفمند بیشتر متوجه علمای دینی و غیرنظامیان در مناطق و ولایات دور افتاده بوده است. ردپای بعدی خون‌ریزی‌ها در شهرها دیده شد و این‌بار کشتار هدفمند متوجه قضات، دادستان‌ها، فعالان مدنی و روزنامه‌نگاران بود.
گاهی قربانیان تهدید می‌شدند که آنها را تحت فشار گذاشته‌اند تا دیگر کار نکنند. به گفته برخی دیگر اما قربانیان آنها هیچ اخطاری قبل از کشته شدن دریافت نکرده بودند. وزارت داخله افغانستان به رسانه‌ها و سازمان‌های خبری توصیه کرده است که کارمندان خود را مسلح یا بهتر محافظت کنند یا اینکه درهای ورودی ساختمان‌هایشان را ببندند. شرایط به‌گونه‌ای شده است که چندین روزنامه‌نگار از کشور خارج شده‌اند و انجمن‌های محلی روزنامه‌نگاران خواسته‌اند رسانه‌های دولتی را در اعتراض به ترور مدیر ایستگاه رادیویی در روز سال نوی میلادی در ولایت غور، مورد تحریم قرار دهند.
نرگس نوروزی فائزان، بیوه پامیز فائزان که دادستان نظامی این کشور بود و توسط مردان مسلح در روز ششم دسامبر کشته شد، می‌گوید: «وقتی او یک ماه پیش از کشته شدنش از تهدیدها به من گفت، بسیار نگران شدم اما او مرا آرام کرد و تصریح کرد که من به کسی آسیب نمی‌رسانم، چرا دیگران باید به من آسیب برسانند؟» او می‌افزاید: «من چهار ساله بودم که پدرم توسط مجاهدان شورشی کشته شد. او افسر ارتش بود و فکر می‌کرد؟ چون به هیچ‌کس آسیبی نخواهد رساند، پس خودش هدف قرار نخواهد گرفت. اما او نیز کشته شد.» نرگس فائزان ادامه می‌دهد: «من حالا ۳۰ ساله‌ام و یک نفر دیگر را در این شورش‌ها از دست داده‌ام.»
این قتل‌های هدفمند عمدتا به دو روش انجام شده است. اخیرا یک مقام اطلاعاتی دولتی به شرط فاش نشدن اسمش به نیویورک‌تایمز گفته است که عمدتا این قتل‌های هدفمند با اسلحه یا با بمب‌های دست‌ساز که به‌طور معمول با استفاده از مواد منفجره پلاستیکی و آهن‌رباهای قدرتمند ساخته و پرداخته می‌شود، صورت می‌گیرد. آهن‌ربا به مهاجم اجازه می‌دهد تا بمب را به‌راحتی و به‌سرعت به ماشین متصل کند.
عبدالقیوم، برادر دکتر نظیف ابراهیمی، رئیس بخش بهداشت زندان‌های دولتی می‌گوید که در روز ۲۲ دسامبر برادرش به همراه چهار نفر دیگر به همین شیوه بمب‌گذاری کشته شدند. او چند هفته پیش از کشته شدنش به خانم ابراهیمی هشدار داده بود که وضعیت محافظتی از او افتضاح است. عبدالقیوم گفت: «خواهرم به من گفت، برادر، من رئیس بخش دکترها هستم و مستقیما با بیماران در ارتباط نیستم. پس هیچ‌کس برای کشتن من تلاشی نخواهد کرد.» عبدالقیوم ادامه داد: «او زندگی خود را وقف کارش کرده بود و قول داده بود به مردم خدمت کند و من فکر می‌کنم او به وعده‌اش جامه عمل پوشاند.» در حالی که هیچ گروهی مسوولیت مرگ دکتر نظیفی را بر عهده نگرفت، اما مقامات افغانستانی و آمریکایی به این باور رسیده‌اند که طالبان یک شبکه تازه تاسیس کرده است تا این کشتارها را در سراسر کشور انجام دهد.
احمد ضیا سراج، رئیس اداره امنیت ملی افغانستان اخیرا به پارلمان گفته است که ۲۷۰ نفر از اعضای طالبان را دستگیر کرده‌اند که یک گروه ویژه به اسم کاروان عبیده را تشکیل داده بودند که به این کشتارها وصل هستند. برای طالبان هدف از این نوع قتل‌های وحشتناک مشخص است: کاهش اعتماد عمومی به دولت و گرفتن امتیاز از دولت در حین مذاکرات.
