بایدن به فکر عملیاتیسازی طرح مارشال ۴ میلیارد دلاری است
«حلال مشکلات» آمریکای لاتین میآید؟
«جوزف آر بایدن»، معاون سابق رئیسجمهور و نامزد فعلی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و رقیب ترامپ، اذعان کرده که این رویکردی «خلاف عادت» در دوران اوباما بود. بایدن در خاطرات خود با عنوان «به من قول بده، پدر» میگوید، این اگرچه مشکلی سخت بود اما مشکلی بود که ایالات متحده میتوانست از پس حل آن برآید. او در این کتاب نوشت:«از تمام نقاط بحران خیز در جهان، به این نتیجه رسیده ام که آمریکای مرکزی بهترین فرصت بود.»
«ارنستو لاندونو» در گزارش ۲۷ اکتبر در نیویورک تایمز در همین رابطه نوشت، بایدن بهعنوان عالی ترین مقام که از او با عنوان «حلال مشکلات» آمریکای لاتین نام برده میشود بار سفر میبست و هزاران مایل پرواز میکرد تا به این منطقه برسد و با رهبران آمریکای مرکزی روابطی برقرار سازد. او میکوشید کنگره را در سال ۲۰۱۵ مجاب سازد که بسته کمکی ۷۵۰ میلیارد دلاری را برای این منطقه تصویب و تایید کند. بایدن با استفاده از تجربه شخصی خود در این منطقه و تیم مشاوران سیاست خارجیاش درصدد طراحی برنامههایی برای این منطقه است که هم رویکرد نادیده انگاری ترامپ به این منطقه را عقیم بگذارد و هم تلاش کند ابتکارات دوران اوباما را احیا کند.
تمرکز ترامپ بر این منطقه بر مهار جریان مهاجران و مواد مخدر از طریق اقدامات سختگیرانه اجرای قانون و تهدیدهای اقتصادی در برابر همسایگان استوار بوده است. بر اساس یکی از بحث برانگیزترین سیاستهای ترامپ، والدین مهاجر و فرزندانشان در مرز جدا شدند و اکنون، طبق اسناد دادگاه، والدین ۵۴۵ کودک را نمیتوان یافت. بایدن و تیم کارشناسان او، که شامل مهاجرانی از آمریکای لاتین میشود، میگویند رویکرد جامع تری را در مورد مساله مهاجران و در مورد این منطقه اتخاذ خواهند کرد. آنها همچنین میگویند که به مساله فقر و خشونت در این منطقه هم خواهند پرداخت که ریشه مهاجرتها و بیثباتی هاست. آنها میگویند در برابر فساد در این منطقه میایستند و روی ایجاد شغل و بهبود وضعیت حکمرانی سرمایهگذاری خواهند کرد. بایدن در خاطرات خود نوشته که در منطقهای که احساس میکند ایالات متحده مدتها در آنجا «سیاست دیکته کردن قلدرمآبانه به کشورهای کوچک» را در پیش گرفته بود باید تغییراتی به وجود آید. چندین تن از مشاوران بایدن در مصاحبههای خود گفتهاند که «بایدنِ کاخ سفید» رویکرد متفاوت تری اتخاذ خواهد کرد. او به جای «تهدید» و «تحریم» به رویکرد «ترغیب» روی خواهد آورد.
«جیک سولیوان»، مشاور ارشد سیاست خارجی بایدن، میگوید:«معاون سابق رئیسجمهور اساسا باور دارد که ایالات متحده باید به شیوه احترام متقابل و حس مسوولیت مشترک رفتار کند.» بهعنوان نقطه آغاز، بایدن پیشنهاد بسته کمکی ۴ میلیارد دلاری برای آمریکای مرکزی را داده است تا به دلایل مهاجرتهای غیرقانونی پرداخته و به خنثی کردن «مسیر سوم» در سیاستهای آمریکا کمک کند. بنا به گفته مشاوران، «بایدنِ کاخ سفید» همچنین تلاش خواهد کرد تا منطقه را حول تعهد به مهار گرمایش در کره زمین متحد سازد؛ ضرورتی که دولت برزیل را بهعنوان یکی از مهمترین بازیگران در حوزه سیاست محیط زیستی به دشمنی برانگیزانده است.
مشاوران بایدن میگویند آنها به دنبال احیای کارزار ضد فسادی بودند که در سال ۲۰۱۴ زلزلهای سیاسی در سراسر منطقه را به دنبال آورد اما در سالهای اخیر متوقف شد. منتقدان میگویند تلاشهای دولت اوباما برای اینکه به مثابه دولتی مصالحهجو و عملگرا شناخته شود باعث شد تا اهرم فشار خود را از دست بدهد. خوان کروز- یک افسر باسابقه اطلاعاتی که از مه ۲۰۱۷ تا سپتامبر ۲۰۱۸ بهعنوان سیاستگذار برجسته در حوزه آمریکای لاتین در شورای امنیت ملی ترامپ فعالیت میکرد- میگوید انفعال دولت اوباما به چین اجازه داد تا شراکتهای تجاری، دیپلماتیک و نظامی را که تهدیدی استراتژیک برای ایالات متحده است در این منطقه توسعه دهد. این مقام سابق افزود: «چینیها در حال پیشی گرفتن از ما هستند.» به گفته مشاوران بایدن، در دولت وی، ایالات متحده بار دیگر دکترین مونرو را کنار خواهد گذاشت؛ سیاستی قرن نوزدهمی که طبق آن واشنگتن اظهار میکرد که قاره آمریکا حوزه نفوذ انحصاری این کشور است و تلاش قدرتهای دیگر برای ورود یا مداخله در این منطقه اقدامی خصمانه تلقی میشود. دولت ترامپ هنگامی که دکترین خود را در سال ۲۰۱۸ برای احیای فشار دیپلماتیک بر چین و کنار زدن تعدیهای دیپلماتیک و تجاری این کشور در منطقه لاتین مطرح کرد، بسیاری را در آمریکای لاتین به وحشت انداخت. به همین منظور، دولت ترامپ «رشد در قاره آمریکا» را آغاز کرد؛ ابتکاری برای انگیزه دادن به سرمایهگذاری از سوی ایالات متحده. اما این ابتکار تاکنون مورد توجه چندانی قرار نگرفته است و شامل هیچ گونه جریان مالی جدیدی نشده است.
«خوان گونزالز»، از مقامهای سابق دولت اوباما که به بایدن در امور آمریکای لاتین هم مشورت میدهد، میگوید دولت ترامپ کار چندانی در این منطقه انجام نداده است زیرا ترامپ این منطقه را عمدتا به مثابه «منبع مهاجران ناخواسته» و از چشمانداز بلوکهای سرسخت رأیدهنده لاتینتبار در فلوریدا مینگرد. گونزالز، که خود متولد کلمبیا و مقام سابق وزارت خارجه و کاخ سفید در ایالات متحده است که به شکل دادن به سیاست و طرحهای بایدن برای این منطقه کمک میکند، میافزاید:«دولت ترامپ هیچ سیاستی در قبال این منطقه ندارد. این یک استراتژی انتخاباتی در فلوریدای جنوبی است اما میراث وی چیزی جز اخراج و دیپورت کردن و چشم بستن بر فساد فراگیر نیست.» با این حال، «جان اولیوت»، سخنگوی شورای امنیت ملی، از سابقه ترامپ در آمریکای لاتین دفاع میکند. او میگوید:«پرزیدنت ترامپ با دیدار از چندین کشور منطقه و رهبران کارائیب و تداوم رهبری در حوزه مبارزه با مواد مخدر، توسعه حقوق بشر و خنثی کردن تاثیرات منفی کووید- ۱۹، تعهد تاریخی را به این منطقه نشان داده است.»
در سال ۲۰۱۹، ترامپ کمک به بسیاری از کشورهای آمریکای مرکزی را که بایدن به جریان انداخته بود متوقف کرد. بر اساس گزارش نیویورک تایمز، در عصر ترامپ، رهبران آن کشورها انگیزهای اندک برای تقویت، تایید و حمایت از وعدههای ضد فسادی داشتند که در دوره اوباما بنیان نهاده شده بود. گواتمالا که یک کارگروه ضد رشوه و فساد ایجاد کرده بود و در آن متخصصان بینالمللی حضور داشتند، در نهایت آن کارگروه را در سال ۲۰۱۸ تعطیل و منحل کرد و با هیچ واکنشی از سوی دولت ترامپ روبهرو نشد. ترامپ در سال ۲۰۱۹ علاقه زیادی به ونزوئلایی پیدا کرد که غرق فساد و بحران انسانی بود، فساد و بحرانی که این کشور سالها بود در آن غوطه میخورد. جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی، تلاش داشت رژیم مادورو را به زیر بکشد. او به دنبال تغییر رژیم بود. علاوه بر این، بولتون به دنبال تغییر رژیم در کوبا و نیکاراگوئه هم بود که وی آنها را «تروئیکای جباریت» مینامید. برخی مشاوران بایدن میگویند، وی تلاش دارد تا روابط را با مادورو برقرار سازد و او را با اعمال فشار به برگزاری انتخابات عادلانه متعهد سازد. مشاوران بایدن میگویند او به دنبال زمینههایی مشترک با کوباست و میکوشد برخی محدودیتهایی را که ترامپ بر این کشور وضع کرده از میان بردارد. در نهایت، گزارشگر نیویورک تایمز میافزاید، بایدن توجه بیشتری به آمریکای لاتین معطوف خواهد کرد و خواهد کوشید تا سیاست منعطفپذیرتر و متعادلتری را در این منطقه بهکار گرفته و به جریان اندازد.