رجب طیب اردوغان: برای هر سناریویی آماده‌ایم
تحرکات نظامی ترکیه در مرز یونان
روابط ترکیه و یونان دو کشور عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) طی هفته‌های اخیر به دلیل اختلاف بر سر حقوق دریایی و منابع انرژی در مدیترانه به پایین‌ترین سطح خود رسیده است و دو کشور در منطقه دست به مانورهای نظامی زده‌اند. هر دو کشور یکدیگر را متهم به دست‌درازی به مالکیت خود می‌کنند.
قبرس هم ترکیه را متهم می‌کند که حاکمیت این کشور بر آب‌های سرزمینی‌اش را نقض کرده است. همه طرف‌های درگیر نیروهای دریایی و هوایی خود را در نزدیک مناطق مورد مناقشه مستقر کرده‌اند. رجب طیب اردوغان گفته است: «آنها خواهند فهمید که ترکیه از قدرت سیاسی، اقتصادی و نظامی برخوردار است تا نقشه‌ها و طرح‌های گستاخانه‌ای را که به آن تحمیل می‌کنند، پاره کند.» رئیس‌جمهوری ترکیه تصریح کرد که کشورش برای «هر احتمال و نتیجه‌ای آماده» است.
دبیرکل ناتو، روز پنج‌شنبه اعلام کرد دولت‌های یونان و ترکیه با گفت‌وگوهای فنی با هدف پیشگیری از بروز حادثه همزمان با افزایش تنش نظامی بین دو کشور موافقت کرده‌اند، اما یونان بعدا اعلام کرد با چنین مذاکراتی موافقت نکرده است. ترکیه اتحادیه اروپا را متهم می‌کند که از مذاکره دوری می‌کند.
اعزام تانک‌ها به لب مرز؟
به‌دنبال این موضع‌گیری، ترکیه یونان را متهم کرد که از مذاکره روی‌گردان است. در همین حال رسانه‌های ترکیه می‌گویند، واحدهای زرهی ترکیه در حال حرکت به سمت مرز یونان هستند. روزنامه جمهوریت گفت که ۴۰ عراده تانک به لب مرز فرستاده است. این در حالی است که یک مقام نظامی ترکیه که خواسته نامش فاش نشود گفت اعزام این تانک‌ها به لب مرز ارتباطی به تنش‌ها با یونان ندارد.
استفانی دکر، خبرنگار الجزیره در استانبول گفت حرکت واحد نظامی یاد شده مربوط به نیروهای واکنش سریع در ارتباط با مسائل عراق و سوریه است.
دکر می‌افزاید: اگر این نیروها به سمت مرز یونان حرکت می‌کردند آنگاه می‌توانستیم بگوییم این یک ضرب شست نظامی نشان دادن به یونان است. با این حال رئیس‌جمهوری ترکیه گفته است که اگر حقوق مشروع آنها در نظر گرفته نشود، آنها در استفاده تمام عیار از نیروهای نظامی‌شان لحظه‌ای درنگ نخواهند کرد.
جان ساروپولوس، خبرنگار الجزیره در آتن یونان می‌گوید یونان نیز نگران درگیری نظامی در مرز باریکش با ترکیه نیست؛ جایی که ۱۳۰۰ عراده تانک این کشور به‌شکل آماده‌باش، پارک کرده‌اند. ساروپولوس می‌افزاید: به‌رغم تجهیزات سنگین نظامی در لب مرز، به نظر می‌آید این بخشی از نمایش تئاتر یونان و ترکیه است و یونان نیز نسبت به حمله نکردن ترکیه اطمینان خاطر دارد. با این حال آنچه آنها را کمی نگران می‌کند ساحل وسیع دریای اژه و اکنون بخش شرقی دریای مدیترانه است.
یونان پس از ۸ سال رکود اقتصادی و تحمیل اقتصاد ریاضتی از سوی اتحادیه اروپا، به شکل قابل توجهی بودجه نظامی خود را کاهش داده است. در حال حاضر تنها ۳ درصد از تولید ناخالص ملی این کشور به مسائل دفاعی تعلق گرفته است. ساروپولوس تصریح می‌کند: «یونان معمولا برای مسائل دفاعی خوب هزینه می‌کند. اما در حال حاضر آنها توان رقابت با ترکیه را که سه برابر آنها درخصوص مسائل نظامی هزینه می‌کند، ندارند.
در همین زمینه، ترکیه روز یکشنبه یک رزمایش دریایی مشترک با بخش ترک‌نشین قبرس در شرق مدیترانه آغاز خواهد کرد. وزارت دفاع ترکیه نام این رزمایش نظامی را «تندباد مدیترانه» اعلام کرده است که از روز گذشته ۶ سپتامبر آغاز شده و تا ۱۰ سپتامبر جاری در شمال قبرس ادامه خواهد داشت.
حوادث هفته‌های اخیر شدیدترین بحران در مناسبات ترکیه و یونان طی چند دهه اخیر است. از جنگ قبرس در اواسط دهه ۷۰ میلادی، دو کشور سه بار به مرز درگیری نزدیک شده‌اند که یک مورد آن اختلاف بر سر بهره‌برداری از منابع دریای اژه بود.
ترکیه در دهم اوت کشتی تحقیقاتی خود را به همراه یک ناو جنگی به آب‌های بین قبرس و جزایر کاستلوریزو و کرت فرستاد. اقامت این کشتی‌ها تاکنون سه‌بار تمدید شده است. این آب‌ها مورد اختلاف دو کشور قرار دارد. یونان نیز با برگزاری چند مانور نظامی با متحدان خود به اضافه امارات متحده عربی به این اقدام ترکیه واکنش نشان داد. آنکارا می‌گوید آتن به‌دنبال به‌دست آوردن سهم غیرمنصفانه‌ای از مواهب دریایی است.
مانور جنگنده‌های نظامی دو کشور ترکیه و یونان در دریای اژه و شرق مدیترانه در مدت اخیر چند برابر شده است. ماه گذشته هم دو ناو کوچک ترکیه‌ای و یونانی با هم برخورد کردند که ناو ترکیه‌ای اندکی آسیب دید اما خسارت جانی یا مصدومیتی در پی نداشت. اردوغان می‌گوید ما صادقانه صحبت می‌کنیم. وی تصریح می‌کند آنها فقط به‌دنبال یک قرارداد منصفانه و قابل قبول هستند.
تنش‌های اخیر بین دو کشور در چند دهه اخیر بی‌سابقه است. دو کشور پس از دهه ۱۹۷۰ در آستانه یک جنگ قرار گرفته‌اند. مانور نظامی ترکیه با قبرس در راستای افزایش تنش‌ها ارزیابی می‌شود.
با این حال وزیر خارجه یونان قرار است در نیویورک با آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، در مورد حوادث شرق مدیترانه و قبرس گفت‌وگو کند. به گفته دولت یونان، او نامه نخست‌وزیر این کشور در مورد اقدامات غیرقانونی ترکیه در شرق دریای مدیترانه را به دبیر کل سازمان ملل تسلیم می‌کند. همزمان مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه، ضمن متهم کردن یونان به دروغ‌گویی در مورد میانجی‌گری ناتو گفت، دبیرکل این سازمان با دولت‌های یونان و ترکیه گفت‌وگو کرده و هر دو کشور توافق کردند که قبل از اعلام خبر مذاکرات گفت‌وگوهای فنی را شروع کنند.
