اردوغان و پوتین تلفنی گفتوگو کردند
« لحظههای سخت»دو پرزیدنت
پیشروی نیروهای سوریه در این منطقه با قدرت بالای نیروی هوایی روسیه امکانپذیر شده است اما کشته شدن ۳۳ سرباز ترکیهای این نگرانی را بهوجود آورد که این تنش به تقابل نظامی بین مسکو و آنکارا تبدیل شود. تلفات ترکیه، یکی از بزرگترین تلفات این کشور از زمان مداخله مستقیم آنکارا در سوریه، از سال ۲۰۱۶ به حساب میآید. بنا به تصریح کرملین، روز جمعه اردوغان و پوتین تلفنی با یکدیگر گفتوگو کردند. کرملین گفت: «هر دو طرف تایید کردهاند که باید قدمهایی برای عادی کردن شرایط در شمال غرب سوریه برداشته شود.» در بیانیه کرملین آمده است: «هر دو طرف موافقت کردند تا با یکدیگر در این خصوص گفتوگو داشته باشند و احتمالا دیدارهای سطح بالایی در این زمینه صورت گیرد.» یکی از سخنگویان پوتین در این رابطه گفت که احتمالا این هفته یا هفته آینده بین رهبران دو کشور یک دیدار برگزار شود. این در حالی است که سخنگوی وزارت خارجه ترکیه گفت که ترکیه خواستار آتشبس پایدار و خروج نیروهای دولتی سوریه از منطقه است و ترکیه در این رابطه گفتوگوهای خود را با طرف روسی آغاز کرده است. ترکیه و روسیه در جبهه سوریه، اگرچه از طرفهای متضاد در مناقشه حمایت میکنند، اما سعی کردهاند روابط دیپلماتیک خود را حفظ کنند. ادلب اما در واقع آخرین سنگر نیروهای مورد حمایت ترکیه است و هماکنون ارتش سوریه در حال بازپسگیری منطقه است.
اوایل ماه جاری ارتش سوریه بزرگراه «ام ۵» که شش استان را به یکدیگر پیوند میدهد، بازپس گرفتند و اینگونه تسلط خود را بر حلب تثبیت کردند. این اقدام سوریه برای ترکیه بسیار گران آمد؛ چراکه این کشور ۱۲ پست نظامی در این منطقه مستقر کرده بود که برخی از آنها با توافق روسیه برپا شده بود. برخی از این پستها هماینک در تسلط ارتش سوریه قرار دارد. در این شرایط هولوسی آکار، وزیر دفاع ترکیه میگوید که ۲۰۰ هدف را در سوریه بمباران کردهاند. وزیر دفاع ترکیه مدعی است که در پی این حملات توانسته خساراتی به هلیکوپترها، تانکها و سایر تجهیزات ارتش سوریه وارد کند. این تنشها اما در شرایطی بالا گرفته است که به گفته نیویورکتایمز هرچند روسای جمهوری روسیه و ترکیه با یکدیگر، به منظور کاهش تنشها تلفنی گفتوگو کردند اما دو طرف- یکی عضو ناتو و دیگری بهعنوان قدرت هستهای- نتوانستهاند هنوز از آتش اختلافات بکاهند و افزایش تنشها نه فقط به خاطر مناقشه در سوریه، بلکه برای اثبات قدرت منطقهای بودن بالاتر رفته است. ترکیه قصد دارد تا از مرزهای خود محافظت به عمل آورد و روسیه نیز قصد دارد با قدرت نظامیاش از سوریه بهعنوان یکی از متحدانش دفاع به عمل آورد؛ درحالیکه هر دو طرف میگویند که خواهان کاهش تنشها هستند، اما هیچ تمایلی هم برای عقبنشینی نشان ندادهاند و این امر ترس از یک جنگ فراگیر را افزایش داده است. به نوشته نیویورکتایمز احساسی عمل کردن دو طرف در حال افزایش است و شرایط را در سوریه بسیار خطرناک کرده است. ایوان کونوالوف، تحلیلگر نظامی روسیه در مسکو میگوید از زمانی که آمریکا از بازی سوریه کنار کشیده است، رجب طیب اردوغان و ولادیمیر پوتین، هر یک سعی دارند که آینده سوریه را به دلخواه خود شکل دهند. به گفته این کارشناس روسیه و ترکیه به یک «نقطه بحرانی» رسیدهاند اما به هر حال روسیه مناسبات خود را در سوریه حفظ خواهد کرد.
روسیه و ترکیه یکبار پیش از این به این نقطه رسیده بودند اما آیا کرملین و شرقیترین عضو ناتو باز عقبنشینی خواهند کرد. پس از کشتار سربازان ترکیه در ادلب این یکی از ناخوشایندترین سوالات مطرح در حال حاضر است. در اینجا نیروهای ارتش سوریه، به کمک جنگندههای روسی در حال خرد کردن تنها باقیماندهها از یک شورش ضد دولتی هستند که ۹ سال پیش با حمایت غربیها آغاز شد. روسیه و ترکیه از نیروهای متضاد حمایت میکنند و کلا این دو کشور در مسائل مربوط به منطقه، در عین اینکه سعی کردهاند مناسبات خود را حفظ کنند، از جبهههای متضاد حمایت میکنند. چنین شرایطی را این دو در لیبی نیز دارا هستند. هر دو رهبر تقریبا از شخصیتهای یکسانی برخوردار هستند و میخواهند خود را «مرد لحظههای سخت» نشان دهند؛ ولی در ۹ سال جنگ سوریه محتاطانه با یکدیگر همکاری نیز داشتهاند.