بازی خطرناک واشنگتن در سوریه
در روزهای گذشته بار دیگر بحران در سوریه بالا گرفت و ضمن اینکه فعالیت گروه‌های معارض در ادلب فزونی یافت، صحنه‌های نبرد میان نیروهای نظامی ترکیه با نیروهای دولت سوریه نیز سرآغاز بحران جدیدی شد. این درحالی است که ترکیه قصد دارد در ماه اوت اجلاس سران را با اشتراک ایران و روسیه در استانبول برگزار کند و در مورد آخرین تحولات و تصمیم‌گیری‌ها در راستای اهداف مذاکرات آستانه ارزیابی لازم را به‌عمل آورده و به نتایج مفیدی برسد. به‌طوری که ابراهیم کالین، سخنگوی ریاست‌جمهوری ترکیه در تاریخ ۴ ژوئیه اعلام کرد نشست سه‌جانبه بین ایران، ترکیه و روسیه با هدف بحث در مورد درگیری‌های سوریه برگزار خواهد شد. این نشست عمدتا در مورد حوادث اخیر در ادلب و وضعیت امنیت عمومی، پروسه انتقال مهاجران که ترکیه هنوز میزبانی سه میلیون مهاجر سوری را بر دوش می‌کشد، کمیسیون مربوط به تدوین قانون‌اساسی و یافتن راه‌های حل‌وفصل مناقشات خواهد بود.
ترکیه ضمن اینکه درخصوص بحران سوریه با هم پیمانان ایرانی و روسی خود در رایزنی نزدیک است، در همین حال با مقامات اروپایی به‌ویژه آلمانی و فرانسوی نیز پیوسته در‌حال مذاکره است. موضوع سوریه برای ترکیه به یک معضل بزرگ تبدیل شده است که حتی بنا به اخبار رسانه‌های خبری بین‌المللی، این موضوع در نشست سران گروه ۲۰ در اوزاکا نیز از سوی اردوغان با سایر رهبران به بحث گذاشته شده است.
در همین حال ترکیه ضمن تمرکز بر حل بحران در سوریه با رخداد جدیدی در اواخر هفته گذشته مواجه شده است. به‌طوری‌که ایالات‌متحده با حمایت از شاخه کردهای سوری و لزوم تجهیز آنها در مبارزه علیه گروه‌های افراطی، بار دیگر بر ترکیه فشار وارد کرد. پیرو این قضیه سازمان ملل متحد نیز پیمانی را با نماینده نیروهای دموکراتیک سوریه که شاخه سیاسی گروه تروریستی «پ‌ک‌ک/ پ‌ی‌د» است،منعقد کرد. براساس تفاهم‌نامه استفاده از کودکان در جنگ باید متوقف شود. گرچه ماهیت این تفاهم‌نامه انسانی و بشر دوستانه جلوه می‌کند، ولی امضای تفاهم‌نامه با گروهی که در زمره معارضان غیرقانونی است و از نظر ترکیه جزو گروه‌های تروریستی محسوب می‌شود، بسی غیرقابل قبول است. البته دفتر نمایندگی ترکیه در دفتر ژنو سازمان ملل با ارائه اعتراض کتبی به مدیر کل دفتر ژنو، اعتراض رسمی خود را به مقامات سوئیس نیز اعلام کرده و جالب اینکه، دفتر گیر پترسون، نماینده سازمان ملل در امور سوریه نیز از این موضوع اظهار بی‌اطلاعی کرده است. حساسیت ترکیه نه به دلیل امضای تفاهم‌نامه که به جهت امضای تفاهم‌نامه توسط فردی به نام فرهاد عبدی شاهین است که او عضو گروه کردهای شورشی بوده و نام وی در فهرست قرمز اینترپل قرار دارد. پذیرش وی به‌عنوان طرف مقابل از سوی نهاد سازمان ملل و دادن شخصیت حقوقی به وی به نوعی دهن کجی به حل بحران سوریه و تلاش‌های ترکیه در این زمینه است.
در چنین شرایطی روزنامه واشنگتن پست نیز در شماره روز پنج‌شنبه گذشته خود با انتشار مقاله‌ای از جمیل باییک که اکنون جای عبداله اوجالان را گرفته و به‌عنوان سرکرده سازمان تروریستی و تجزیه‌طلب پ‌ک‌ک محسوب می‌شود، موجب حساسیت و واکنش جدی ترکیه نسبت به واشنگتن شد. گفتنی است که سازمان یاد شده از سوی آمریکا نیز به‌عنوان گروه تروریستی شناخته می‌شود و درج مقاله‌ای از رهبران این سازمان در روزنامه رسمی که مورد حمایت کاخ سفید است،جای بسیار تامل و تفکر دارد و چنین رویکردی بسیار پر معناست.
انتشار مقاله‌ای از سرکرده گروه تروریستی پ‌ک‌ک در روزنامه رسمی واشنگتن پست کاملا با ادعاهای آمریکا مغایرت و تناقض داشته و رفتار دوگانه واشنگتن را در برابر ترکیه نشان می‌دهد. همچنین هفته گذشته جنگنده‌های اسرائیلی با استفاده از حریم لبنان دست به حمله علیه مواضع نیروهای سوریه در نزدیکی حمص و دمشق زدند که به ناچار سیستم پدافند هوایی سوریه با پرتاب موشک‌های اس-۲۰۰ سعی در ساقط کردن جنگنده‌های اسرائیلی داشت. اما یکی از همین موشک‌ها در بخش شمالی ترک‌نشین قبرس سقوط کرد که طی ارزیابی به عمل آمده مشخص شد که اسرائیل با سوء‌استفاده از فقدان پشتیبانی حریم هوایی بخش شمالی قبرس از سوی ترکیه و با توجه به عدم رسمیت شناخته شدن آن منطقه از نظر سیاسی، اسرائیل توانسته به راحتی وارد حریم هوایی قبرس شود و بدون اینکه تبعات آن را جدی بگیرد، جان و مال مردم ترک قبرس را تحت مخاطره قرار دهد. به‌رغم وجود مستندات لازم در این قضیه هنوز از سوی آمریکا واکنش جدی دیده نشده و سکوت نیروهای خارجی موجود در قبرس نیز نشان از نادیده‌انگاری آنها دارد. تحلیل رخدادهای اخیر نشان می‌دهد که سوریه هنوز برای واشنگتن بازی پایان یافته‌ای نیست. به‌نظر می‌رسد واشنگتن هنوز مترصد فرصتی است که در سایه کسب نتیجه از فشار اقتصادی علیه ایران و دور شدن ایران از سوریه بار دیگر شرایط را به نفع خود و اسرائیل در خاورمیانه تغییر دهد. اما اصرار ترکیه در استفاده از موشک‌های اس۴۰۰ و راه‌اندازی آنها به‌عنوان مکانیزم حفظ حریم دفاعی خود آن هم در شرایطی که روسیه را در کنار دارد، کاری بس عاقلانه و در راستای هدف بر هم خوردن سیاست تک تازانه آمریکا و به نفع سایر بازیگران ضدامپریالیستی و ضدصهیونیستی است. خرد سیاسی بر آن می‌دارد که طرف‌های موجود در نشست استانبول که در ماه اوت میان سران ایران- ترکیه- روسیه منعقد خواهد شد، بر سر اهداف طولانی‌مدت در رقم زدن توان قدرت راهبردی مشترک به نتایج مفیدی برسند. همگرایی سه کشور مذکور به خوبی خواهد توانست شیطنت‌های آمریکا را در منطقه کم‌اثر سازد.
ارسال نظر