لحظه‌های حساس برای لینکلن عراق

«مارگارت کاکر» و «فالح حسن»، گزارشگران نیویورک‌تایمز در گزارش ۳۰ ژانویه ۲۰۱۸ خود می‌نویسند: «عراق هم‌اکنون با بحران دیگری روبه‌رو است: فرقه‌گرایی خشونت‌بار میان اهل سنت و شیعیان و فساد بی‌پایان دولتی و سرخوردگی‌های اقتصادی در میان هزاران شهروند بی‌خانمان که در نبرد با داعش همه‌چیز خود را باخته‌اند.» آنها معتقدند اکنون «زمانی حیاتی» برای عراق است زیرا به انتخاباتی نزدیک می‌شود که می‌تواند رقابت‌ها را سخت‌تر کند. انتخابات آینده عراق می‌تواند میزان نفوذ بازیگران منطقه‌ای را شکل داده و نیز احتمال تجدید حیات داعش را موجب شود.  دو هفته پیش و قبل از پایان نام‌نویسی برای انتخابات ۱۲ می، نخست‌وزیر عراق از رهبران گروه‌های شبه‌نظامی برای تشکیل یک ائتلاف بزرگ حمایت کرد. او به این وسیله امیدوار است تا چهره‌ای میانه‌رو و معتدل از خود برجا بگذارد تا بتواند پایگاه خود را فراتر از شیعیان برده و دیگر اجتماعات عراقی را هم شامل شود.

«کاکر- حسن» بر این باورند که اگرچه شیعیان اکثریت را تشکیل می‌دهند اما احزاب سیاسی رقیب از دل آنها شکل گرفته است. از بعد سقوط صدام حسین در سال ۲۰۰۳، ائتلاف شیعیان همواره بر عراق حاکم بوده است. به دنبال انتقادات درگرفته، ظرف ۲۴ ساعت العبادی نظر خود را پس گرفت و رهبران گروه‌های شبه‌نظامی از این ائتلاف خارج شدند. «رعنا منصور» تحلیلگر عراقی در «چتم‌هاوس» می‌گوید: «عبادی روی مو راه می‌رود. او در میان بسیاری از عراقی‌ها محبوب است اما دشمنان جدی هم دارد؛ سیاست در عراق یعنی تقسیم قدرت.» عبادی در سال ۲۰۱۴ به قدرت رسید، اندکی پس از آنکه داعش یک‌سوم عراق را اشغال کرده بود و ده‌ها هزار نفر از هموطنانش اسیر و برده شده بودند. بسیاری فجایع عراق را به مالکی، سلف عبادی، نسبت می‌دهند که پیش از اینکه به‌خاطر ائتلاف شیعیان حامی العبادی مجبور به ترک قدرت شود ۸ سال بر عراق حکومت کرد. اگرچه عبادی باید رهبری «حزب الدعوه اسلامی» را در دست بگیرد اما فعلا به‌دلایلی رهبری حزب هنوز در دست مالکی است. جالب اینجا است که مالکی مانع استفاده العبادی از منابع حزبی در رقابت‌های انتخاباتی شده است. چنین بود که العبادی مبادرت به تاسیس حزب خاص خود کرد: «ائتلاف پیروز»؛ حزبی که با بیرون کردن رهبران شبه‌نظامی از آن مبادرت به جذب بسیاری از چهره‌های فرقه‌ای از اقصی نقاط کشور کرد. تحلیلگران می‌گویند: العبادی برای کسب پیروزی نیازمند ائتلاف با یکی از سه جناح شیعه است.

گزارشگران نیویورک‌تایمز بر این باورند که مقتدای صدر هم یکی از گروه‌هایی است که می‌تواند بر فضای سیاسی- انتخاباتی عراق تاثیرگذار باشد. «کاکر- حسن» می‌نویسند او پیش‌تر حامی برخی طرف‌های منطقه‌ای بود اما اکنون رویکردی «عرب‌گرایانه»، «ملی‌گرایانه» و مخالف با برخی طرف‌های منطقه‌ای اتخاذ کرده است. او هم ائتلاف خود را دارد که اصطلاحا «بینا فرقه‌ای» نام گرفته است؛ یعنی ائتلافی که شامل برخی رهبران اهل‌سنت هم هست. نیویورک‌تایمز بر این باور است که مذاکراتی میان صدر و العبادی برای ائتلاف با هم انجام گرفته است. اینکه این مذاکرات به نتیجه برسد یا نه بستگی به نگاه آنها به برخی بازیگران منطقه‌ای و میزان بازیگری این بازیگران دارد. به هر روی تحلیلگران عراقی معتقدند یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی که عبادی با آن مواجه است بحث مبارزه با فساد است. حیدر العبادی، نخست‌وزیر عراق با اشاره به آغاز عملیات مبارزه با فساد در این کشور، تاکید کرد: «این عملیات ظرف چند روز پایان نخواهد یافت.» العبادی با اشاره به همکاری‌ وسیعی که میان عراق و اینترپل برای بازداشت چهره‌های تحت تعقیب وجود دارد، گفت: «ما گام‌های بزرگی را در مسیر مبارزه با فساد برداشته‌ایم و باید مسیر برای دولت بعدی فراهم شود تا دولت آتی نیز بتواند در قالب ساختار جامع دولتی به مسوولیت خود در مبارزه با فساد عمل کند.»