ماندلای چینی

دنیای اقتصاد: نشریه اکونومیست برای شماره این هفته خود دو سرمقاله منتشر کرد که یکی مخصوص آفریقا و دیگری ویژه سایر نقاط جهان است. در سرمقاله بین‌المللی خود، اکونومیست به مرگ لیو شیائوبو، سرشناس‌ترین مخالف دولت چین پرداخته و نوشته است که مرگ وی حاوی یک پیام برای چین و همچنین برای غرب بود. نام او که در روز ۱۳ژوئیه (روز پنج‌شنبه) چشم از جهان فروبست، برای جهان غرب چندان شناخته شده نیست اما برای آنهایی که در چین خواهان دموکراسی بودند، مقاومت او در برابر تلاش‌های ظالمانه حزب کمونیست در جهت پیشگیری از تاثیرگذاری وی، موجب شد تا نام لیو هنوز هم بدرخشد.

وقار، آرامش و استمرار وی در مطالبه آزادی برای مردم چین، او را در کنار آندره ساخاروف و نلسون ماندلا به یکی از بزرگترین مخالفان اخلاق‌مدار در جهان تبدیل کرده است. او هم به مانند آنها یک زندانی اخلاق‌مدار بود که برنده جایزه صلح نوبل هم شد. لیو بر اثر سرطان کبد جان باخت و تحمل این بیماری توسط او، خانواده‌ و دوستانش همزمان بود با شرایط بد زندگی او. لیو که یک متفکر و نویسنده دانشگاهی کارشناس ادبیات و فلسفه بود، هشت سال بود که دوره محکومیت ۱۱ ساله خود را به اتهام براندازی طی می‌کرد. او که جرمش نوشتن یک عریضه برای دموکراسی بود حتی روی تخت بیمارستان هم به‌عنوان یک زندانی نگهداری می‌شد. دولت با درخواست خانواده و دوستانش برای مداوای وی در خارج از کشور مخالفت کرد. حزب کمونیست چین می‌خواست جهان، او و خواسته‌هایش را فراموش کند. اکونومیست با اشاره به سکوت غرب در قبال رفتار دولت چین با لیو نوشت: یک اصل مهم در خطر قرار گرفته است. طی سال‌های اخیر، این بحث در چین مطرح شد که آیا ارزش‌ها، جهانی هستند یا مختص فرهنگ‌ها. سکوت غرب نیز به این معنا بود که با شی‌جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین موافق است؛ ارزش‌ها، فراگیر نیستند و بنابراین غرب حقی برای اظهارنظر در مسائل چین ندارد. این پیام نه‌تنها انگیزه لیبرال‌ها را در چین فرومی‌نشاند، بلکه موجب می‌شود که غرب ارزش‌ها را در سطح جهان و در نهایت در داخل به خطر اندازد.