«واشنگتنپست» نقش مهرههای جدید سیاسی در آمریکا و عربستان را تحلیل کرد
حکومت «۳۰سالهها»
دنیای اقتصاد: گاه میتوان در دو دنیای کاملا متفاوت، نقاط اشتراک فراوانی یافت. بهعنوان مثال میتوان به ارتباط حکومت پادشاهی و دینی عربستان و نظام دموکراسی و سکولار آمریکا اشاره کرد، کشورهایی که در آنها تمام اختیارات و تصمیمگیریهای یک پادشاه و یک رئیسجمهوری به دو جوان حدودا سی ساله متکی است. هفته گذشته سلمان بنعبدالعزیز آلسعود - پادشاه عربستان - پسرش را بهعنوان ولیعهد جدید خود معرفی کرد، اتفاقی که محمد بنسلمان ۳۱ ساله را بهعنوان پادشاه آینده عربستان بر مسند قدرت خواهد نشاند.
دنیای اقتصاد: گاه میتوان در دو دنیای کاملا متفاوت، نقاط اشتراک فراوانی یافت. بهعنوان مثال میتوان به ارتباط حکومت پادشاهی و دینی عربستان و نظام دموکراسی و سکولار آمریکا اشاره کرد، کشورهایی که در آنها تمام اختیارات و تصمیمگیریهای یک پادشاه و یک رئیسجمهوری به دو جوان حدودا سی ساله متکی است.هفته گذشته سلمان بنعبدالعزیز آلسعود - پادشاه عربستان - پسرش را بهعنوان ولیعهد جدید خود معرفی کرد، اتفاقی که محمد بنسلمان ۳۱ ساله را بهعنوان پادشاه آینده عربستان بر مسند قدرت خواهد نشاند.
از طرفی، وابستگی رئیسجمهوری جدید آمریکا به داماد ۳۶سالهاش بر کسی پوشیده نیست. به عقیده صاحبنظران، جرد کوشنر - داماد ترامپ - از عوامل اصلی موفقیت ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری و شکلدهی سیاستهای ترامپ در دولت آمریکا بوده است. هفته گذشته جرد کوشنر سفری به خاورمیانه داشت و با مقامات اسرائیلی و فلسطینی دیدار کرد. این ملاقاتها در راستای از سرگیری مذاکرات صلح که تاکنون متوقف شده بود صورت گرفت. بر این اساس به منظور اینکه کوشنر بتواند اهداف خود را در مسیر مذاکرات صلح رژیم صهیونیستی و فلسطین جلو برد، به حمایت یا حداقل سکوت همتای عربستانی خود نیاز دارد، سمتی که اکنون افسار آن در اختیار محمد بنسلمان سیویک ساله است. در این داستان، هر دو شاهزاده - داماد دونالد ترامپ و محمد بنسلمان وارث جدید تاج و تخت عربستان - قدرت فراوانی دراختیار دارند و اعتماد به آنها تا جایی پیش رفته است که مسوولیتها و وظایف گسترده دولتی به آنها داده شده است، بدون اینکه این افراد تجربهای در وظایف دولتی داشته باشند.
هر دوی این افراد به عموم مردم کشورشان بهعنوان مشاورانی معرفی شدهاند که انرژی جوانی و ایدههای نو را به نظام بوروکراسی ناکارآمد با زیرساختهای کهنه آوردهاند. برای ترامپ ۷۱ ساله و سلمان ۸۱ ساله قمار و مخاطرهای از این بالاتر وجود نخواهد داشت؛ این افراد قصد دارند اصلاحات گستردهای را در بخشهای مختلف کشورشان ایجاد کنند، اتفاقی که ممکن است چندان برای عموم مردم خوشایند نباشد. از زمانی که ترامپ سکان هدایت دولت آمریکا را بهدست گرفته، کوشنر و محمد بنسلمان روابط خود را توسعه دادهاند.به گفته مقامات دولتی آمریکا، در ماه مه و در سفر اخیری که ترامپ به ریاض داشت، این دو فرد چند گفتوگوی تلفنی و ضیافت شام چند ساعته با یکدیگر داشتند. در ماه مارس نیز در سفری که محمد بنسلمان به واشنگتن داشت، ترامپ و کوشنر او را برای صرف ناهار به کاخ سفید دعوت کردند. در این ملاقات خودشیرینیهای شاهزاده عربستانی باعث تعریف و تمجید دونالد ترامپ از او و دولت عربستان شد.
از طرفی سفر محمد بنسلمان زمینه لازم را برای سفر ماه بعد دونالد ترامپ به عربستان سعودی فراهم کرد، سفری که اولین مسافرت ریاستجمهوری دونالد ترامپ بود و او را به تنها رئیسجمهوری آمریکا تبدیل کرد که اولین سفر دوران ریاستجمهوریاش به کشوری مسلمان بوده است. همچنین در سفری که ترامپ به ریاض داشت بین او و پادشاه عربستان قرارداد تسلیحاتی ۱۱۰ میلیارد دلاری امضا شد، قراردادی که به ادعای مقامات رسمی دولت آمریکا، کوشنر بانی اصلی این مذاکرات بوده است. پیش از این دولت اوباما به بهانه جنگی که سعودیها در یمن به راه انداختهاند، از انعقاد چنین قراردادی طفره میرفت. جرد کوشنر در طول رقابتهای انتخاباتی ۲۰۱۶ آمریکا بهعنوان مشاور ارشد ترامپ منصوب شد. بر این اساس، او اصلیترین فرد در تحلیلهای دادهای ستادهای انتخاباتی ترامپ و آموزگار شیوههای سخنرانی به ترامپ بود. در واقع کوشنر آخرین فردی بود که دونالد ترامپ پیش از تصمیمات مهم با او مشورت میکرد. همچنین پیش از اینکه کوشنر بهعنوان مشاور انتخاباتی دونالد ترامپ مطرح شود، مسوولیت اداره املاک و فعالیتهای ساختوساز خانوادگی ترامپ را برعهده داشت. با گذشت تنها چند ماه از به پادشاهی رسیدن شاه سلمان در ژانویه ۲۰۱۵، محمد بنسلمان بهعنوان وزیر دفاع عربستان معرفی شد، رویدادی که به هر چه نزدیکتر شدن این شاهزاده جوان به پادشاهی کمک کرد و شاهزادگان باتجربهتر و جاافتادهتر را به حاشیه راند.
تنها دو ماه بعد محمد بنسلمان نیروهای سعودی را در جنگ یمن رهبری کرد و به چهرهای تبدیل شد که هدایت جنگی را برعهده داشت که به روایت رسانههای سعودی علیه شیعیان به رهبری ایران با هدف سلطه بر منطقه به راه افتاده بود. این جنگ تب ملیگرایی شاه و پسرش را بالا برد. تصویری که سعودیها از درگیری یمن ترسیم کردند، نزاعی بود علیه تروریسم و امنیت مرزها، تصویری که با سیاستهای دولت جدید آمریکا همخوانی داشت. ترامپ رویکردی سرسختانه در برابر «تروریسم افراطیها» اتخاذ کرده و این عبارتی است که او مرتبا برای آن بهکار میبرد. او از کشیدن دیوار مرزی در مرز جنوبی آمریکا سخن میگوید. در ماه گذشته، ترامپ تصدیق کرد که تنها در صورتی در جنگ علیه تروریسم پیروز خواهد شد که با عربستان سعودی و همه دیگر کشورهای مسلمان مشارکت کند. این همان جایی است که پای کوشنر و محمد بنسلمان به میان میآید.وظایف روزافزون کوشنر بهعنوان مشاور کاخ سفید او را در قالب فردی معرفی کرده است که برای ارتباط با کشورهای مختلف از چین گرفته تا مکزیک، توسعه ایده اصلاح زیرساختهای قضایی و نظارت بر دفتر جدید ابداعات منصوب شده است. حالا یک وظیفه جدید هم به همه اینها اضافه شده است: تلاش برای میانجیگری صلح خاورمیانه، هدفی که تا حدود زیادی به حمایت سعودیها نیاز دارد.
کارنامه محمد بنسلمان شامل نظارت بر دفاع و امنیت کشور و تغییر اقتصاد حکومت پادشاهی عربستان به اقتصادی با وابستگی کمتر به منابع درآمدهای نفتی است. خیز او به سمت قدرت پس از سفرش به واشنگتن و دیدارش با ترامپ در ماه مارس روی داد. این دیدار کمک کرد تا روابط دو کشور پس از سالها تیرگی در دوران ریاستجمهوری باراک اوباما بهخاطر برجام، دوباره احیا شود. عربستان سعودی هم همچون دولت ترامپ بهشدت منتقد برجام است. حالا انتظار میرود کوشنر و محمد بنسلمان سیاستهای سرسختانهتری در برابر ایران اتخاذ کنند چون دولت آمریکا و پادشاهی عربستان هر دو ایران را تهدیدی برای ثبات منطقه میدانند. آمریکا همچنین نقش فعالانهای در فشار آوردن به قطر برای آنچه توقف تامین مالی تروریسم خواندهاند، داشته است. دیوید وینبرگ، یک کارشناس مسائل عربستان از «مرکز دفاع از دموکراسیها» میگوید: «با توجه به نزدیکی روابط کوشنر با رهبران جوان سعودی و اماراتی، وی میتواند بهعنوان یک کانال موثر برای آنها در رابطه با ترامپ و موضوع قطر ایفای نقش کند.» گرچه روابط نزدیک خانوادگی در سیاست آمریکا چندان غیرعادی نیست، اما ترامپ حلقه نزدیکان خود را بسیار تنگ کرده است، حلقهای که بهشدت تحتتاثیر کوشنر و همسرش ایوانکا، دختر ترامپ است. خاورمیانه هم با پدیده انتصاب خویشاوندان بیگانه نیست و اغلب کشورهای حوزه خلیجفارس بهصورت موروثی اداره میشوند و نظام حکومتی اردن و مراکش هم هنوز پادشاهی هستند.
ارسال نظر