شورش محافظه‌کاران علیه «ترزا می»

دنیای اقتصاد: در ساعات نخست بامداد دیروز یک خودروی ون به جمعیتی مسلمان که از مسجدی در منطقه شمال شرق لندن خارج شده بودند، حمله کرد و تعدادی را زیر گرفت. گفته می‌شود یک نفر کشته و ۱۰ نفر مجروح شده‌اند. شهردار لندن این اتفاق را یک «حمله تروریستی وحشتناک» توصیف کرد؛ اما منتقدان «ترزا می» می‌گویند بحران‌های امنیتی در لندن ریشه در برنامه‌های ضعیف «می» در برقراری امنیت دارد. به همین دلیل برخی زمزمه‌ها در میان برخی اعضای میانی حزب محافظه‌کار مبنی‌بر کنار زدن «می» به‌دلیل بی‌کفایتی سیاسی شنیده می‌شود.

در ساعات نخست بامداد روز گذشته یک خودروی ون به جمعیتی مسلمان که از مسجدی در منطقه شمال شرق لندن خارج شده بودند، حمله کرد و تعدادی را زیر گرفت. گفته می‌شود یک نفر کشته و ۱۰ نفر مجروح شده‌اند. شهردار لندن این اتفاق را یک «حمله تروریستی وحشتناک» توصیف کرد. به گزارش نیویورک‌تایمز، این ون زمانی به سوی جمعیت رفت که آنها در حال خارج شدن از مسجد پس از نماز صبحگاهی بودند. پلیس لندن می‌گوید این اقدام به‌عنوان یک حمله احتمالی تروریستی در دست تحقیق است. راننده این ون که یک مرد ۴۸ ساله بود در حالی که قصد داشت فرار کند از سوی عابران دستگیر شد. نیویورک‌تایمز می‌نویسد ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا نیز اعلام کرد که خواستار تشکیل جلسه اضطراری کابینه شده است. این حمله در خیابان هفت خواهران (Seven Sisters Road) در خارج از مسجد «فینزبوری پارک» و نزدیک «مرکز رفاهی مسلمانان» رخ داد و پلیس به سرعت در این مکان حضور یافت. شورای مسلمانان بریتانیا و برخی دیگر از سازمان‌های مدنی اسلامی نسبت به این حادثه واکنش نشان داده و با بازماندگان و مصدومان ابراز همدردی کردند.

«علی» یکی از شاهدان که نخواست نام خانوادگی خود را فاش کند به نیویورک‌تایمز گفت: «وقتی این ون چپ کرد به‌سوی آن رفتیم و دیدیم در داخل این خودرو فردی وجود دارد که از سرش خون می‌ریزد. او می‌توانست صحبت کند.» علی می‌گوید به‌نظر می‌رسد که راننده این ون عمدا عابران را زیر گرفت. او می‌گوید: «این اقدام عمدی بود زیرا وقتی به چپ پیچید ناگهان سرعت خود را زیاد کرد.» شاهدان می‌گویند پلیس ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بعد رسید. آنها می‌گویند مردم راننده ون را دستگیر کرده و منتظر پلیس بودند.

سابقه‌ مسجد «فینزبوری پارک»

مسجد «فینزبوری پارک» در سال ۱۹۹۴ افتتاح و به مرکز تجمع شبه نظامیان اسلامگرا تبدیل شد. از جمله به پاتوق «زکریا موسوی» تبدیل شده بود. به گزارش نیویورک، او یک فرانسوی بود که متهم شده بود در حملات ۱۱ سپتامبر به آمریکا نقش داشته است. این مسجد همچنین پاتوق «ریچارد.سی. رید» هم بود که تلاش داشت یک هواپیمای مسافری آمریکایی را در اواخر ۲۰۰۱ با مواد انفجاری که در کفش خود جاسازی کرده بود، ساقط کند. در سال ۲۰۱۵، «مصطفی کامل مصطفی» امام سابق این مسجد به دادگاهی در منهتن به دلیل اتهامات مربوط به ۱۱ سپتامبر حکم حبس ابد دریافت کرد. در ژانویه ۲۰۰۳ این مسجد مورد حمله نیروهای پلیس قرار گرفت و در فوریه ۲۰۰۵ بازسازی شد. به گفته وب‌سایت این مسجد «هیات مدیره جدید با تیم مدیریتی جدید، امامان جدید و نام‌هایی جدید» بازسازی شد. این مسجد ۱۸۰۰ نمازگزار دارد و مسجدی مهم در شمال لندن است.

در چند ماه اخیر بریتانیا شاهد چند حمله تروریستی بوده است. در ۲۲ مارس، یک کرد ۵۲ ساله خودروی خود را به سوی عابران در پل وست مینستر کوبید و چند نفر مجروح شدند. او سپس با چاقو به افسر پلیس حمله و او را کشت و در نهایت از سوی ماموران پلیس هدف قرار گرفته و کشته شد. در سوم ژوئن، ۳ مرد خودروی خود را به‌سوی عابران در «لاندن بریج» کوبیدند و موجب کشته شدن ۸ نفر شدند اما باز از سوی پلیس هدف گرفته و کشته شدند. حمله جدیدی هم در منچستر رخ داد. گویی جغد شوم ناامنی این بار سایه‌های خود را بر فراز لندن گسترانده است. اگر سال ۲۰۱۶ سال فرانسوی‌ها بود و حادثه باتاکلان نماد حملات تروریستی بود اما سال ۲۰۱۷ سال بریتانیایی‌ها است که تاکنون ۴ حمله تروریستی در آنجا رخ داده است (منچستر، لاندن بریج، وست مینستر) و آخرین مورد مسجد فینزبوری در لندن.

آیا باز هم دست داعش در کار است؟

اصولا حملاتی در چنین مقیاس و سطحی خواه ناخواه انگشت اتهام را به‌سوی داعش نشانه می‌رود. این گروه هم از خدا خواسته این حملات را به نام خود جا زده تا به این وسیله اقتدار و ابهت خود را به رخ بکشد. پاتریک کاکبرن در تحلیلی برای ایندیپندنت می‌نویسد: حملاتی از این دست از روش‌های عملیاتی داعش نشان دارد. این حملات ممکن است یا براساس دستورالعملی از قبل هماهنگ شده با فلان هسته یا سلول داعشی در بریتانیا انجام گرفته باشد یا فرد به‌صورت خودجوش دست به چنین حملاتی می‌زند. کاکبرن معتقد است هسته‌های داعش به احتمال زیاد از دستگاه مرکزی داعش دستور گرفته‌اند. او می‌گوید داعش نیروهای عملیاتی خود را به حال خود رها کرده تا آنها در موقع مقتضی شخصا اقدام به تصمیم‌گیری کنند. کاکبرن معتقد است که حملات داعش در مکان‌های شناخته شده و نمادین انجام می‌گیرد تا هم حداکثر تبلیغ و بهره‌برداری را از آن انجام دهد و هم بیشترین ترس و وحشت را در میان بیشترین افراد بگستراند. او می‌نویسد اگرچه آن عامل داعشی در این حملات دیر یا زود می‌میرد یا دستگیر می‌شود اما آشکارا تعهد مذهبی خود به هدفی را که دارد، نشان می‌دهد. آنها در عمل نشان می‌دهند که حاضرند به خاطر تصمیمی که به آن اعتقاد دارند هم جان خود را از دست بدهند و هم جان‌های دیگری را بگیرند.

کاکبرن بر این باور است که این حملات با عقب‌نشینی‌ها و شکست‌های داعش در عراق و سوریه مرتبط است. نیروهای داعشی موصل را تقریبا از دست داده‌اند؛ نیروهای سوری از گروه‌ها و جناح‌های مختلف رقه را در محاصره گرفته‌اند و داعش خود را شکست خورده می‌بیند. داعش حملات تروریستی را به شکلی سادیسمی و برای جلب توجه انجام می‌دهد تا این برداشت را خنثی سازد که این گروه در حال ضعف یا عقب نشینی است. او معتقد است داعش با این حملات می‌خواهد پیام دهد که با وجود از دست دادن سرزمین همچنان پابرجا است و آماده انجام حملات به صلیبیونی است که پایگاه‌های این گروه را در عراق و سوریه نابود کرده‌اند. با نشستن این گروه بر صدر اخبار عملا دستگاه تبلیغاتی این گروه دست به کار می‌شود تا جان تازه‌ای به کالبد گرگ‌های تنها بدمد. کاکبرن معتقد است که داعش ممکن است فاز جدیدی از برنامه‌های تبلیغاتی خود را شروع کند: فیلم گرفتن از قتل‌عام‌ها، گردن زدن روزنامه‌نگاران یا گروگان‌ها، زنده سوزاندن اسرا و اقداماتی از این دست. داعش با شکست در میدان جنگ به فاز عملیات انتحاری در عراق، سوریه و سایر نقاط دنیا روی آورده است تا خسارات بیشتری به غیرنظامیان وارد آورد و هزینه مقابله با خود را بالا ببرد.

کاکبرن می‌نویسد این دیدگاه مطرح شده که رسانه‌های غربی اکنون در زمینی بازی می‌کنند که داعش برای آنها چیده است: پوشش گسترده جنایات و فجایع این گروه. اما پنهان کردن اخبار هم کاری واقع‌بینانه نیست چون مردم تشنه خبر هستند. هدف داعش وارد آوردن بیشترین خسارت به غیرنظامیان است. سلاح داعش «تعصب» است زیرا این ابزار باعث می‌شود از هزینه‌های نظامی این گروه کاسته شود.

بسیاری از نیروهای آموزش ندیده داعش که وارد عراق و سوریه شده‌اند و عربی را با فصاحت صحبت نمی‌کنند و مهارت‌های زیادی ندارند در عملیات انتحاری به‌کار گرفته می‌شوند. تاکنون ۶۰۰ نفر از آنها در هفته پیشروی نیروهای عراقی در موصل خود را با عملیات انتحاری به هوا فرستادند. کاکبرن معتقد است اکنون ۲۳ هزار سلفی- جهادی مظنون در بریتانیا حضور دارند که رصد تمام آنها کاری دشوار است. تاکنون کمتر از ۱۰ نفر از آنها در حملات چند ماه اخیر در بریتانیا وارد فاز عملیاتی شده‌اند.

«می» در آستانه سقوط؟

وقوع چند حمله در چند ماه اخیر در لندن نگاه‌ها را به سوی «ترزا می» برده است. برخی معتقدند او باید سیاست‌های مهاجرتی خود را مورد بازنگری قرار دهد. به گزارش ایندیپندنت، منتقدان ترزا می ‌می‌گویند بحران‌های امنیتی در لندن ریشه در برنامه‌های ضعیف «می» در برقراری امنیت دارد. منتقدان «می» بر این باورند که تاکنون چهار حمله تروریستی در دوران «می» در بریتانیا رخ داده و همین کافی است تا سیاست‌های امنیتی و مهاجرتی او زیر سوال برود. ازسوی دیگر، دولت محافظه‌کار تلاش داشت تا با برگزاری انتخابات زودهنگام دست برتر را در مذاکرات برگزیت داشته باشد اما شکست وی عملا فرآیند خروج از اتحادیه را دشوارتر کرده و دست بریتانیا را در برابر رقبا در وضعیت «بازنده» قرار داد. روزنامه‌های بریتانیایی به‌ویژه ایندیپندنت از خروج «سخت» و «نرم» از اتحادیه اروپا سخن می‌گویند. برخی زمزمه‌ها در میان برخی اعضای میانی حزب محافظه‌کار مبنی بر کنار زدن «می» شنیده می‌شود. آنها معتقدند سیاست‌های «می» در زمینه‌های مهاجرت، امنیت و برگزیت برای این کشور بسیار زیانبار بوده و انتخابات اخیر هم ضربه بزرگی به اعتبار حزب محافظه‌کار وارد آورد. برخی مخالفان که اکنون صدایشان در اقلیت است از بی کفایتی سیاسی خانم نخست‌وزیر سخن به‌میان می‌آورند و می‌گویند وقوع ۴ حمله در پایتخت بریتانیا کافی است تا نشان دهد نخست‌وزیر دستور کار روشنی برای برخورد با افراط‌گرایی ندارد. به همین دلیل، صداهایی شنیده می‌شود دال بر احتمال کنار زدن «می» اما هنوز این صداها در میان مقام‌های بالای حزبی و نخبگان تصمیم‌گیر به صدایی غالب تبدیل نشده است.