دنیای اقتصاد: «مطلق القحطانی»، مشاور ارشد امور ضدتروریسم وزیر امور خارجه قطر اعلام کرد که اقدام دولت‌های عربی در محاصره قطر «سیاست سلطه و کنترل» است. او که فرستاده ویژه وزیر خارجه قطر است، گفت: تصمیم همسایگان قطر به قطع رابطه و بدتر کردن اوضاع مفید نخواهد بود. او در مصاحبه با الجزیره می‌گوید: «ما کمیته ملی ضدتروریسم و ضدتامین مالی ترور داریم. ما برنامه اقدام پیشگیرانه داریم اما مهم‌تر از همه، سخت تلاش می‌کنیم تا با ریشه‌های تروریسم برخورد کنیم.» از آنجا که یکی از اتهامات قطر میزبانی گروه طالبان است، القحطانی به الجزیره می‌گوید دوحه به درخواست واشنگتن برای تسهیل گفت‌وگوها میزبان جنبش طالبان بود. او در پاسخ به اظهارات اخیر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا که از دوحه خواسته بود به حمایت‌های مالی از تروریسم پایان دهد و نیز اتهام مطرح شده از سوی امارات علیه قطر مبنی بر حمایت از گروه‌های تروریستی از جمله استقبال از جنبش طالبان افغانستان به شبکه الجزیره گفت: «نمی‌خواهم درباره سخنان ترامپ چیزی بگویم؛ اما به روابط و تفاهم موجود میان نهادهای دو کشور در کنار مشارکت برجسته‌شان اشاره می‌کنم.» القحطانی افزود: «ما گفت‌وگو میان آمریکا، طالبان و دولت افغانستان را تسهیل می‌کنیم؛ زیرا این از جمله اهداف سیاست خارجی ما است: تسهیل در گفت‌وگو، میانجی‌گری و برقراری صلح.»

این مسوول قطری درباره لیست تروریستی ارائه شده از سوی چهار کشور عربی که شامل برخی شخصیت‌ها و جمعیت‌های خیریه قطری و حمایت آنها از تروریسم می‌شود،‌ گفت لیست مذکور «گمراه‌کننده» و «بی‌اعتبار» است. او افزود: «بیشتر نام‌ها در این لیست اصلا در دوحه نیستند. آنها در دوحه زندگی نمی‌کنند و هرگز هم در دوحه نبوده‌اند.» الجزیره می‌نویسد سخنان القحطانی یکی از معدود سخنان و مواضع اتخاذ شده از سوی دوحه طی این بحران بود. موضع دیگر از سوی وزیر خارجه این کشور بود که گفته بود «قطر تسلیم فشارهای سیاسی نمی‌شود.» این فرستاده ویژه وزیر خارجه قطر افزود: «اقدامات و تلاش‌های قطر برای مبارزه با تروریسم در دو بخش متمرکز هستند،‌ یکی تکیه به دیپلماسی پیشگیری و تلاش برای حل اختلافات و دوم میانجی‌گری برای حل اختلافات و تشویق به گفت‌وگو و سازش. علاوه بر این قطر تلاش بسیاری برای مبارزه با مساله بیکاری انجام می‌دهد، زیرا بر این باور است که یکی از دلایل اصلی که اشخاص را به خشونت و سپس به اقدامات تروریستی ترغیب می‌کند،‌ همین مساله بیکاری و نبود فرصت‌های شغلی است.» القحطانی افزود:‌ «تلاش‌های قطر برای مبارزه با تروریسم بر حمایت از فرصت‌های شغلی در ۱۶ کشور و به صورت مشخص در منطقه خاورمیانه متمرکز است و این کشور فرصت‌های شغلی برای نزدیک به ۴۰۰ هزار دختر و پسر جوان در کشورهای عربی فراهم کرده و امیدوار است تا سال ۲۰۲۱ میلادی ۷/ ۲ میلیون فرصت شغلی دیگر نیز فراهم کند.» این فرستاده همچنین در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرد: «قطر با همکاری ۴۲ کشور در سراسر جهان، تلاش‌های بسیار بزرگی در زمینه حمایت از حق آموزش و تحصیل برای همه انجام داده است و با توجه به اینکه حدود پنج میلیون کودک از رفتن به مدرسه بازمانده‌اند، قطر امیدوار است که بتواند طرح فراهم کردن امکان تحصیل برای هفت میلیون کودک را در آینده‌ای نزدیک محقق سازد.»

پا در میانی کشورهای غربی

پس از وقوع بحران کشورهای مختلفی پیشنهاد وساطت یا میانجی‌گری برای حل بحران را داده‌اند. مقام‌های قطری ابتدا به دامان ترامپ درغلتیدند که با تو دهنی او مواجه شدند که دولت قطر را به حمایت سطح بالا از تروریسم متهم کرد. سپس به آغوش روس‌ها رفتند و به مغازله با کرملین‌نشینان پرداختند. اما اکنون خبر می‌رسد وزیر خارجه قطر به انگلیس و فرانسه رفته تا آنها را نیز در جریان این بحران قرار دهد و خواستار پادرمیانی آنها شود. به گزارش خبرگزاری آناتولی، محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی، وزیر خارجه قطر در سفر دیروز خود به انگلیس و فرانسه نشست‌های مهمی را با بوریس جانسون، وزیر خارجه انگلیس در لندن و ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه در پاریس برگزار کرد تا آنها را در جریان آخرین تحولات درخصوص پرونده دوحه بگذارد. این سفر یک هفته بعد از سفر محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی به بلژیک، آلمان و روسیه و دیدارهایش با همتایان خود در این کشورها صورت می‌گیرد. از سوی دیگر، رئیس‌جمهور مصر برای دیدار با مقامات آلمانی و بحث درباره پرونده قطر و سایر تحولات منطقه به آلمان رفته است. عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر روز یکشنبه سفر خود به آلمان را آغاز و دیروز با آنگلا مرکل، صدراعظم این کشور دیدار کرد. این دیدار در حاشیه نشست امروز مرکل با رهبران کشورهای آفریقایی برای کمک به کاهش فقر و مهار بحران مهاجرت صورت گرفت. السیسی در این دیدار توضیح کاملی درباره دلایل قطع روابط برخی کشورهای عربی از جمله مصر با قطر به اتهام حمایت از تروریسم داد.

برخی گزارش‌ها حاکی از این است که برلین منافع اقتصادی مشترکی با دوحه دارد و جریان‌های سیاسی اسلام‌گرایی در این کشور وجود دارد که در صورت موضع منفی آلمان در قبال دوحه این جریان‌ها می‌توانند امنیت ملی این کشور و اروپا را به خطر اندازند. آلمان خود را برای یک پروژه «مارشال آلمانی-آفریقایی» در سایه تمایل به افزایش سرمایه‌گذاری‌ها آماده می‌کند و مصر نقش مهمی در این راستا دارد. مصر از کشورهای اروپایی می‌خواهد تا از موضع عربی درباره مقابله با کشورهای حامی تروریسم حمایت کنند.

مواضع ضدونقیض اعراب در مورد بحران قطر

وزیر مشاور در امور خارجه امارات از سیاست قطر در مورد «محاصره» خواندن «تحریم»های اعمال شده از سوی اعراب انتقاد کرد. به گزارش رای الیوم، انور قرقاش، وزیر مشاور در امور خارجه امارات، در توییتر نوشت: «قطر درحالی از صفت محاصره استفاده می‌کند که بنادر و فرودگاه‌های این کشور باز هستند. تلاش دوحه برای استفاده از لفظ محاصره به جای تحریم نشان می‌دهد که قطر می‌خواهد از بحران فرار کرده و آن را به سمت و سوی دیگری بکشاند.» وی گفت: «فرار از بحران با تکرار کردن واژه‌های محاصره و حقوق بشر هیچ‌گاه نمی‌تواند بر حمایت دوحه از تروریسم و تندروی سرپوش بگذارد. خشم برادران ما و تدابیر مهم‌شان بعد از صبر طولانی در برابر توطئه‌ای صورت گرفته که به آنها ضرر رسانده است. اگر بحث از مظلومیت باشد، این حق برادران ماست نه حق دوحه.» با این حال، با وجود اینکه کشورهای آفریقایی چاد، موریتانی، نیجریه، سنگال و برخی دولت‌های دیگر به تاسی از ریاض روابط خود را با قطر قطع کرده‌اند؛ اما دولت‌های مراکش و گینه پیشنهاد میانجی‌گری و گفت‌وگوی آرام میان دوحه و کشورهای عربی برای حل بحران موجود را دادند. به گزارش خبرگزاری رویترز، وزارت خارجه و همکاری بین‌المللی مراکش اعلام کرد که این کشور طی روزهای اخیر با نگرانی وخامت روابط بین عربستان، امارات، بحرین، مصر و دیگر کشورهای عربی از یکسو و قطر از سوی دیگر را پیگیری می‌کند. در این بیانیه همچنین آمده است: «از زمان آغاز این بحران محمد ششم، پادشاه مراکش تماس‌های گسترده‌ای با کشورهای دیگر برقرار کرده است.» براساس این بیانیه، پادشاه ششم همه طرف‌ها را به «افزایش خردمندی و حکمت برای آرام‌سازی اوضاع و گذر از این بحران از طریق اصلاح دلایل این بحران و براساس روح همکاری که سالیان دراز بر شورای همکاری خلیج‌فارس حاکم است»، فراخواند. در این بیانیه همچنین آمده است،‌ مراکش که به‌رغم بعد جغرافیایی، روابط ویژه‌ای با کشورهای حاشیه خلیج‌فارس دارد، احساس می‌کند به این بحران ارتباط دارد. از سوی دیگر، آلفا کنده، رئیس‌جمهور گینه پیامی به عربستان فرستاد و برای میانجی‌گری در بحران قطر اعلام آمادگی کرد. کنده پیش‌تر در زمینه کمک به حل بحران‌های منطقه‌ای به‌ویژه در قانع کردن یحیی جامع، رئیس‌جمهوری گامبیا پس از شکستش در انتخابات برای خروج از این کشور و رفتن به تبعیدگاه موفقیت‌هایی کسب کرد. کنده در پیامش به ملک سلمان بن‌عبدالعزیز، پادشاه عربستان گفت: «من به‌عنوان رئیس دوره‌ای اتحادیه آفریقا و رئیس‌جمهور کشور مسلمان و عضو موسس سازمان همکاری اسلامی با حسن‌نیت آمادگی خود را برای دستیابی به راه‌حل صلح‌آمیز و سریع برای این بحران بی‌دلیل بین برادران عرب اعلام می‌کنم.»