تغییر بازی به سود لیبرال‌ها

دنیای اقتصاد، شادی آذری: نشریه اکونومیست در اقدامی کم سابقه برای شماره این هفته خود سه سرمقاله در نظر گرفته است. طرح روی جلد و سرمقاله نسخه ویژه آسیا به تحولات مربوط به کره‌شمالی اختصاص یافته است. سرمقاله نسخه ویژه اتحادیه اروپا اما انتخابات پیش روی فرانسه را مورد تحلیل قرار داده است. آنچه در اینجا می‌خوانید سرمقاله نسخه ویژه اروپا است که انتخابات زودهنگام انگلستان و تاثیر آن بر برگزیت را مورد تحلیل قرار داده است. اکونومیست نوشت: رفراندومی که سال گذشته در مورد عضویت بریتانیا در اتحادیه اروپا برگزار شد، رویدادی بود که قرار بود به یک پرسش بزرگ سیاسی یکبار و برای همیشه پاسخ دهد اما به شدت موجب از هم گسیختگی شد.

نخست این اتفاق برای دولت دیوید کامرون روی داد. او پیش‌بینی کرده بود ماندن در اتحادیه اروپا رای خواهد آورد. پس از آن درخواست‌هایی جدید برای جدایی اسکاتلند و ایرلند شمالی از بریتانیا را در پی داشت این دو بخش از بریتانیا با جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا (برگزیت) مخالف بودند. حالا «ترزا می» که تازه تابستان گذشته به ساختمان شماره ۱۰ خیابان «داونینگ استریت»، خانه و محل کار رسمی نخست‌وزیر بریتانیا، وارد شده، خواستار انتخابات زودهنگام برای ۸ ژوئن شده است. او پیش از این تاکید کرده بود که چنین دوره‌ای می‌تواند به «بی‌ثباتی» بیشتر منجر شود. حالا بریتانیایی‌ها طی دو سال اخیر با سومین رای‌گیری در سطح ملی مواجه می‌شوند.

«می» می‌گوید این انتخابات برای حمایت برگزیت در برابر احزاب موذی مخالف برگزیت که قصد خارج کردن آن از مسیرش را دارند، ضروری است. این حرف بی‌معنا است چون گر چه اغلب اعضای پارلمان طرفدار ماندن در اتحادیه اروپا بودند، اما از روی وظیفه از نتیجه رفراندوم در پارلمان حمایت کردند. بی‌شک نکته مهم‌تر در محاسبات نخست‌وزیر، نظرسنجی‌هاست که نشان می‌دهند حزب محافظه‌کار او بیش از ۲۰ درصد از حزب اپوزیسیون موسوم به حزب کار، جلو است. حزب کار انگلیس به‌خاطر رهبر غیرموثرش، جرمی کوربین، فلج شده است. پیش‌بینی انتخابات به‌طور ذاتی بسیار دشوار است و این انتخابات از سوی رای‌دهندگان به مثابه نظرسنجی در مورد همه چیز از راه‌آهن گرفته تا خدمات درمانی تلقی خواهد شد. اما با توجه به ناکارآمدی کوربین و اینکه هنوز طعم برگزیت در اقتصاد بریتانیا معلوم نشده است، «می» این شانس را دارد که اکثریت شکننده خود در مجلس عوام را از ۱۷ نفر شاید به بیش از ۱۰۰ نفر هم افزایش دهد.

برای ۴۸ درصد از رای‌دهندگان که به مانند نشریه اکونومیست مخالف برگزیت بوده‌اند، این خبری است نامبارک. هدف «می» یک خروج «دشوار» از اتحادیه اروپاست که بریتانیا را از بازار پول واحد اروپا خارج می‌سازد و او خواهد توانست مهاجرت را مهارکند، اقدامی که آسیب‌های بیشتری وارد خواهد ساخت. در ظاهر به نظر می‌رسد این انتخابات دست او را باز خواهد کرد. در حقیقت اما این انتخابات فرصتی را برای آن دسته از افرادی فراهم می‌آورد که به یک بریتانیای بازتر و لیبرال‌تر باور دارند. افزایش اکثریت برای «می» این امکان را فراهم می‌کند که به توافقات حساس با اتحادیه اروپا حمله کند و انتخابات همچنین این شانس را می‌دهد که لیبرال‌های همه طیف‌ها در مجادلاتی که چند سال آینده روی خواهند داد، از صدای بلندتری برخوردار شوند. حاصل همه اینها برگزیتی خواهد بود که آسیب‌های کمتری برجای خواهد گذاشت.

ژوئن، ماه «می»

درخواست انتخابات زودهنگام از سوی نخست‌وزیری که طی ۹ ماه نخست‌وزیری‌اش چندین بار مسیرهای دوربرگردان را طی کرده، اقدامی ناگهانی بود. ماه گذشته بود که سخنگوی رسمی او تاکید کرده بود:‌ «قرار نیست یک انتخابات سراسری برگزار شود.» اما این یک عملکرد معکوس است که می‌تواند به معنای کمتر طی شدن مسیرهای دوربرگردان در آینده باشد. اگر نظرسنجی‌ها درست باشند، او از تعداد کافی نمایندگان پارلمان برخوردار خواهد شد تا راه‌حل‌های نه چندان محبوب اما ضروری برای مشکلاتی همچون کمبود مسکن و بحران بودجه در امور اجتماعی را در پیش گیرد. با دستورات درست و حمایت‌های پارلمان، نخست‌وزیر این شانس را خواهد داشت که عنوان «ترزا شاید» را که اوایل سال بر او نهاده‌اند، از بین ببرد. گر چه «می» گهگاهی تهدید کرده است که بریتانیا را بدون توافق از اتحادیه اروپا خارج خواهد کرد و گفته است که «نبود توافق بهتر از توافق بد است» اما به تازگی پذیرفته است که لازم است برای بعد از برگزیت به این دوره گذار نظم بخشیده شود.

این انتخابات همچنین برای او زمان می‌خرد. اگر او در سال جاری رای بیاورد، نیازی نخواهد داشت که تا سال ۲۰۲۲ یعنی سه سال پس از خروج رسمی بریتانیا از اتحادیه اروپا دوباره با انتخاباتی روبه‌رو شود. اجتناب از استرس‌های یک رقابت قریب‌الوقوع در داخل می‌تواند او را در برابر فشارهای حزب خودش و جناح راست که مدام بر توافق با اتحادیه اروپا تاکید می‌کنند، تقویت کند. از زمان رفراندوم برگزیت تاکنون، آن دسته از افرادی که طرفدار اجرای یک برگزیت نرم و آرام بودند، به‌عنوان افراد غیردموکراتیک تلقی شدند. همه اینها اما با اخبار انتخابات تغییر خواهد کرد. کسب‌وکارها، گروه‌های لابیگر و البته شهروندان عادی این شانس را پیدا خواهند کرد که طی رقابت‌های انتخاباتی و پس از آن طی ماه‌های طولانی مذاکرات، به یک برگزیت نرم و آرام دست یابند. جنگ بر سر برگزیت در تابستان گذشته درگرفت. جنگ بر سر چگونگی انجام برگزیت هنوز راه زیادی تا پایان خود در پیش دارد.