دنیای اقتصاد: خاورمیانه در انتظار رئیس‌جمهوری آینده آمریکا است. به نظر می‌رسد او به دنبال تغییر رادیکال توازن قدرت باشد. ظاهرا حضور ترامپ نوید دورانی از ابهام و شاید بحران‌های جدید در این نقطه بحران خیز از جهان باشد که در محاصره جنگ‌های متعدد است. به گزارش واشنگتن‌پست او در کوران رقابت‌های انتخاباتی سخنان مبهم و البته متناقضی بر زبان آورد. تحلیلگران هنوز نمی‌دانند او چگونه می‌خواهد این سیاست‌های ضد و نقیض در این منطقه پر‌آشوب جهان را به اجرا در‌آورد. تحلیل سخنان و مواضع ترامپ و سخنانی که مشاوران او با رسانه‌ها در میان گذاشته‌اند نشان می‌دهد رئیس‌جمهوری منتخب به دنبال تغییر در نظم موجود در خاورمیانه - به نفع روسیه، مخالفت با ایران و به نفع اعراب و ترکیه- باشد.

برخی از اهداف اعلامی اش آنقدر از سیاست‌های دولت اوباما متفاوت است که یا کنار گذاشته شدند یا محقق نشدند زیرا اجرای آنها بسیار دشوار تصور می‌شد. برخی از این سیاست‌ها عبارتند از تلاش ناکام برای همکاری با روسیه علیه گروه‌های تروریستی در سوریه و این انتظار که دولت‌های عربی باید مسوولیت بیشتر و هزینه‌های بیشتری برای امنیت منطقه‌ای بر عهده بگیرند. برخی دیگر از سیاست‌های او انحرافی اساسی تلقی می‌شود مانند تهدید در مورد کنار گذاشتن توافق هسته‌ای با ایران؛ توافقی که دستاورد مهم سیاست خارجی اوباما تصور می‌شود. از جمله سیاست‌های انحرافی او تهدید به قطع حمایت از شورشیان سوری و اتحاد با دولت اسد است.

حمله رعدآسا به قلمرو شورشیان سوری در روز سه‌شنبه از سوی ناوگان جدید روسیه در شرق مدیترانه محکی است از آنچه ممکن است در پیش رو باشد. این حمله چند ساعت پس از آن بود که ترامپ برای اولین بار با ولادیمیر پوتین به‌صورت تلفنی صحبت کرد و مذاکراتی در مورد روابط دو کشور انجام گرفت؛ از جمله بر سر بحران در سوریه صحبت‌هایی شد که احتمالا دست پوتین را برای تار و مار کردن شورشیان ضد اسد باز خواهد گذاشت. با این حال، مصالحه در مورد مواضع دیگر دشوار است مانند وعده‌های ترامپ برای مبارزه بیشتر با «دولت اسلامی» در حالی که وعده داده بود آمریکا از ماجراجویی در آن سوی دریاها دست برخواهد داشت. آیا ترامپ انزواطلب خواهد بود و غرایز ریسک گریزی اوباما را ادامه خواهد داد، یا یک مداخله‌گر است که در مسیر جورج بوش گام بر می‌دارد؛ فردی که جنگ جهانی اش علیه تروریسم آمریکا را وارد جنگ‌های عراق و افغانستان کرد.

تئودور کاراسیک، مشاور ارشد در اندیشکده «بررسی‌های دولت‌های عربی» مستقر در واشنگتن که آینده منطقه را با مشاوران ترامپ به بحث گذاشته، می‌گوید:«او ترکیبی از هر دو خواهد بود اما در عین حال متفاوت از آنها است.» او می‌گوید اولویت اصلی ترامپ مبارزه با داعش خواهد بود در حالی که امنیت سایر نقاط منطقه را با روسیه و دولت‌های عربی تقسیم و اصطلاحا «برون سپاری» می‌کند. کاراسیک می‌گوید:«پتانسیل برای هرج و مرج هست. اما ایده کنونی وارد آوردن تلنگری به ترتیبات مربوط به دولت- ملت‌ها در منطقه است تا تحرک بیشتری به خرج داده و خودشان امنیت خودشان را بر عهده گیرند.» او می‌گوید کلماتی مانند «میانه رو» و «دموکراسی» از ادبیات دولت ترامپ در آینده در قبال خاورمیانه حذف خواهد شد: «ما اکنون درگیر سیاست واقعی هستیم.»

برای بیشتر مردان قدرتمند منطقه که با دولت اوباما رابطه داشتند این خبر خوبی است. اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه و عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهوری مصر، از انتخاب ترامپ به وجد آمده‌اند و آن را فرصتی برای بازتنظیم روابط پر آشوب‌شان با واشنگتن می‌نگرند. عربستان سعودی و دولت‌های عربی حاشیه خلیج‌فارس- با وجود نگرانی‌هایی که در ابتدا نسبت به دیدگاه‌های ترامپ مطرح می‌کردند- بسیار خوشحالند که یک جمهوری‌خواه به کاخ سفید بازگشته است. تحلیلگران می‌گویند اعراب امیدوارند که ترامپ رویکرد سخت‌تری نسبت به اوباما در قبال ایران داشته باشد.

عبدالله الشمری، دیپلمات سابق سعودی، می‌گوید: «بی‌تردید، انتظار داریم که ترامپ بدتر از اوباما باشد.» او می‌گوید بسیاری از اعضای خاندان سلطنت «از نتیجه، خوشحالند. ما به لحاظ روحی به جمهوری‌خواهان نزدیک‌تریم.» «بسام ابو عبدالله»، استاد دانشگاه دمشق که حامی اسد است، می‌گوید دولت اسد از انتخاب ترامپ خوشحال است زیرا او وعده داده که دست یاری به روسیه علیه داعش و شورشیان سوری خواهد داد. انتظار دمشق این است که واشنگتن حمایت از شورشیان سوری را قطع خواهد کرد، در بمباران شورشی‌ها با روسیه متحد خواهد شد و شاید روابط دیپلماتیک با اسد را از سر گیرد. ابو عبدالله می‌گوید:«بی تردید این خبر خوبی برای سوریه است، این یعنی آمریکا به دنبال تغییر رژیم برنخواهد آمد.»

ابو عبدالله می‌گوید حتی شورشیان سوری که بازندگان بزرگ به نظر می‌رسند، با طیف مختلفی از ایده‌ها و نظرات به دنبال تسکین خود هستند. ابوعبدالله با اپوزیسیون سوری در واشنگتن کار کرده و با مشاوران ترامپ هم دیدار کرده است. چشم انداز همکاری با روسیه مورد نفرت بسیاری از جمهوری‌خواهان است. برخی مانند جان مک کین هرگونه تلاش برای بازتنظیم (RESET) در رابطه با روسیه را «هزینه‌های غیرقابل پذیرش برای ملتی بزرگ» قلمداد می‌کنند. اگرچه ترامپ شورشیان سوری را با عنوان «بدترین آدم ها» تحقیر کرده است اما اپوزیسیون سوری امید دارد که او را با دیدگاه دولت فعلی همگام سازد که اپوزیسیون میانه روی سوری می‌تواند نفوذ افراط‌گرایان را در مناطقی که اسد قدرتی در آنجا ندارد محدود سازد.

برخی کارشناسان می‌گویند:«جنگ با تروریسم برای ترامپ بسیار اهمیت دارد. این احساس وجود دارد که سیاست خارجی او چندان متفاوت از اوباما نخواهد بود. او یک مداخله‌گر است. او خیلی شبیه به اوباماست اما به شکلی متفاوت. اوباما فلسفه خود را دارد اما ترامپ بیزینس من است و به‌دنبال جاهایی است که بتواند از صرف پول احتراز جوید.» اجرای تمام این اهداف و برآورده کردن تمام این انتظارات بدون برانگیختن درگیری دیگر و بدون درگیر کردن آمریکا در رقابت‌های منطقه‌ای، چالشی بزرگ برای ترامپ خواهد بود.

از سوی دیگر ایران در جنگ با تروریسم در کنار اسد قرار دارد. روسیه نیز در کنار دمشق قرار گرفته است و از طریق آسمان به نیروهایی مانند حزب‌الله که در سوریه می‌جنگند، کمک می‌کند. این موضوع را آندرو تابلر از موسسه واشنگتن می‌گوید. وی اما سوال می‌کند: ترامپ چگونه می‌خواهد از نفوذ ایران در سوریه کم کند و در عین حال با روسیه هم همکاری کند. او بر این باور است که ترامپ در اینجا هم دچار تناقض شده است و در بیانیه‌اش موردی ندیده که بتواند این مساله را حل کند. همزمان ترکیه نیز انتظار دارد تا موضوع کردها را که در دوران اوباما دردسرساز شده بود، حل و فصل کند. اوباما کردها را مهم‌ترین نیروی زمینی برای مقابله با داعش می‌داند؛ اما ترکیه مایل نیست کردها در مرز ترکیه با سوریه مستقر شوند. این مورد اخیر نیز یکی از چالش‌های اساسی برای ترامپ به حساب می‌آید.