سونامی روسیه در اروپا

دنیای اقتصاد: اوضاع به کام روس‌ها در حال تغییر است. از یک‌سو، یکه تازی روس‌ها در سوریه باعث شد اوباما آچمز شود و پرونده سوریه را به دولت بعدی بسپارد تا باز هم دست برتر خود را به طرف غربی نشان دهند. از سوی دیگر، در اروپای شرقی دوستان مسکو یکی پس از دیگری می‌رویند و نتیجه انتخابات را از آن خود می‌کنند. مولداوی و بلغارستان دو کشوری هستند که در انتخابات اخیر خود شاهد پیروزی نامزدهای طرفدار مسکو بودند.

به‌دنبال پیروزی رومن رادف، کاندیدای حزب اپوزیسیون سوسیالیست در انتخابات ریاست‌جمهوری بلغارستان و کناره‌گیری بویکو بوریسوف از نخست‌وزیری، بلغارستان با آینده بلاتکلیف و نامعلومی مواجه است. به خبرگزاری فرانسه، منتقدان می‌ترسند که این پیروزی غیرمنتظره بلغارستان را که مدت‌ها میان مسکو و بروکسل در تحرک بوده به سمت مدار روسیه هدایت کند؛ گرایشی که در بحبوحه افزایش اروپاهراسی در سراسر شرق و مرکز اروپا مشاهده می‌شود. بویکو بورسوف، نخست‌وزیر بلغارستان گفت: «این نتایج کاملا نشان می‌دهد ائتلاف حاکم دیگر اکثریت را در اختیار ندارد. من از تمام کسانی که از ما حمایت کردند عذر می‌خواهم. من فکر می‌کردم که کار درست را انجام می‌دهم.»

این اطلاعیه کمی پس از آن منتشر شد که نتایج دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری بلغارستان نشان داد، رومن رادف، فرمانده سابق نیروی هوایی و تازه کار سیاسی نزدیک به ۶۰ درصد آراء را کسب کرده است. تتسکا تاچیوا، رئیس سابق پارلمان و کاندیدای معرفی شده از سوی بوریسو تنها ۳۵ درصد آراء را به‌دست آورد که به گفته تحلیل‌گران یک شکست فاجعه‌بار است. رادف، عصر یکشنبه در تلویزیون ملی گفت: «این پیروزی برای تمام مردم بلغارستان است. دموکراسی، نگرانی و ترس امروز را شکست داد.» پروان سیمونف، مدیر پایگاه نظرسنجی گالوپ گفت: «نتایج این انتخابات بیانگر یک اعتراض کامل است.»

به‌رغم اصلاحات وعده داده شده فساد و فقر همچنان در بلغارستان موج می‌زند در حالی که خشم عمومی نیز نسبت به هزاران مهاجری که وارد بلغارستان شده‌اند، افزایش یافته است. نقش رئیس‌جمهور بلغارستان عمدتا تشریفاتی است اما رئیس‌جمهور چهره‌ای محترم و فرمانده کل نیروهای مسلح محسوب می‌شود. انتظار می‌رود رادف ۲۲ ژانویه سال آینده میلادی برای یک دوره پنج‌ساله سوگند یاد کند. نخستین اقدام وی احتمالا اعلام انتخابات زودهنگام در بهار سال آتی است چرا که بوریسوف اعلام کرده یک دولت موقت تشکیل نخواهد داد. اگرچه حزب راست میانه GERB همچنان نیروی سیاسی اصلی بلغارستان است اما نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند این حزب دیگر قادر به کسب اکثریت قاطع نیست. حمایت شفاف وی از لغو تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه روسیه به‌خاطر مساله اوکراین و بیانیه‌های دو پهلویش درباره اتحادیه اروپا و ناتو تحلیلگران را برآن داشت تا گمان کنند وی به‌دنبال روابط نزدیک‌تر با مسکو است.

رادف در سخنرانی پیروزی خود بار دیگر حمایتش را از لغو این تحریم‌ها بازگو کرد و دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور تازه منتخب آمریکا را که به‌دنبال مذاکرات بیشتر با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه است، تحسین کرد. وی گفت: «این اقدام امید کاهش خطر رویارویی به ویژه در سوریه را می‌دهد.» پیروزی رادف، بیانگر یک تغییر مسیر است چرا که «روزن پلونلیو»، رئیس‌جمهور کنونی بلغارستان منتقد جدی مسکو است. پلونلیو هشدار داد: «روسیه با تامین مالی ناسیونالیست‌های افراطی ضداتحادیه اروپا در کشورهای حوزه بالتیک از جمله بلغارستان به‌دنبال بی‌ثبات کردن اروپا است.» انتخاب رادف و وفاداری‌اش به روسیه ضربه‌ای به متحدان غرب اروپای بلغارستان است و در نفوذ رو به رشد مسکو در جنوب شرق اروپا تاکید دارد. رادف گفت: «من بلغارستان را در ناتو حفظ خواهم کرد اما حامی اروپا بودن به معنای ضدروسیه بودن نیست.»

از سوی دیگر، ایگور دادون، کاندیدای حامی روسیه در انتخابات ریاست‌جمهوری مولداوی نیز پیروزی خود در این انتخابات را اعلام کرد و افزود که این امر مسیر نزدیک شدن این جمهوری سابق شوروی به روسیه را هموار خواهد کرد. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، ایگور دادون، کاندیدایی است که وعده روابط نزدیک‌تر با مسکو را داده و بلافاصله بعد از اتمام رای‌گیری در انتخابات روز یکشنبه اظهارنظرهایی به زبان روسی ایراد کرد. براساس آمار مربوط به شمارش بیش از ۹۸ درصد آراء او توانسته بالغ بر ۵۴ درصد رای به‌دست آورد و رقیب غرب‌گرای او یعنی مایا ساندو که یک مقام سابق بانک جهانی بوده و دستور کار ضدفساد را داشت، حدود ۴۶ درصد رای داشته است. دادون بعد از اعلام این نتایج از رقیبش ساندو به دلیل یک رقابت دشوار اما خوب تشکر کرده و گفت، قرار است رئیس‌جمهور همه مولداویایی‌ها شود.

دادون در زمان تبلیغات انتخاباتی تلاش داشت تا از خشم مردم از فساد در دولت حامی اروپای قبلی که در سال ۲۰۰۹ به قدرت رسید به‌ویژه بر سر مساله گم شدن حدود یک میلیارد دلار از بانک‌های مولداوی استفاده کند. با اعلام نتایج دادون از مردم مولداوی خواست تا همچنان آرام باشند. وی تاکید کرد: «ما نیاز به بی‌ثباتی و رویارویی که برخی در تلاش برای تحریک آن هستند نداریم. ما همه در یک کشور زندگی می‌کنیم که نامش مولداوی است. رئیس‌جمهور بعدی باید تعادل را برقرار کند.» ساندو که وزیر سابق آموزش مولداوی بوده و رهبر حزب اقدام و همبستگی است وعده داده بود این کشور در اتحادیه اروپا آینده‌ای موفق‌تر داشته باشد. او نیاز به حضور بالای رای دهندگان در انتخابات به منظور افزایش شانس پیروزی خود داشت اما نهایتا اعلام شد که سطح حضور رای‌دهندگان در این انتخابات ۳/ ۵۳ درصد بوده که چهار درصد بیشتر از دور اول انتخابات بوده است که البته این نتیجه به ضرر ساندو تمام شد. او خواهان استعفای مقامات سازمان‌دهنده انتخابات شده و انتقاد کرد که انتخابات خیلی بد برگزار شده است.

شرق اروپا، نقطه ثقل مسکو

به نظر می‌رسد اروپای شرقی به نقطه ثقل تمرکز مسکو و تقابل ژئوپلیتیک با غرب تبدیل شده است. مجموعه‌ای از نقشه‌ها- که ابتدا در جولای ۲۰۱۲ از سوی Express Gazeta چاپ مسکو منتشر شد، درست پیش از آغاز بحران در اوکراین- در سال ۲۰۱۵ دوباره منتشر شد و به نظر می‌رسید این نقشه‌ها طرح‌های نهایی مسکو در اوکراین و خارج نزدیک روسیه را نشان می‌دهد. «اکسپرس گازتا» معتقد است «متخصصان ژئوپلیتیک گمنام» این نقشه را براساس اطلاعات «اوپن سورس» از موسسات تحقیقاتی و آثار استراتژیست‌هایی مانند الوین تافلر، زبیگنیو برژینسکی و ساموئل هانتینگتون طراحی کرده‌اند. براساس این نقشه، ظاهرا برخی در روسیه امیدوارند تا سال ۲۰۳۵ اروپا از هم بپاشد. این نقشه، رویای روسیه‌ای است که از جایگاه کوچک خود در جهان سرخورده شده و از همسایگان اروپایی خود با به اجرا در آوردن توهمات ژئوپلیتیک به زور اطاعت و رضایت می‌طلبد.

یک اتحادیه اروپای نامتحد و از هم‌گسیخته (که نقطه آغاز این از هم گسیختگی، اروپای شرقی خواهد بود) روسیه را قادر می‌سازد تا کنترل مناطق روسی‌نشین را از دولت‌های بالتیک به زور غصب کند. استونی منطقه ناروا را از دست می‌دهد، لتونی منطقه دونیسک را از دست می‌دهد و مسکو هم بلاروس را در قالب منطقه‌ای روسی در می‌آورد. همچون لهستان، اوکراین هم به دلیل گناه غربگرایی خود مجازات می‌شود: نه تنها روسیه شرق و جنوب این کشور را به خود ضمیمه می‌کند بلکه غرب اوکراین هم به‌عنوان «گالیسیای مستقل» از آن جدا می‌شود (که می‌تواند بخش شرقی لهستان را از آن خود کند). رومانی هم برای جبران از دست دادن و واگذار کردن ترانسیلوانیا به مجارستان، مولدوا را می‌گیرد، به جز بخشی که به روسیه تعلق می‌گیرد. به نظر می‌رسد کرملین‌نشینان اکنون شرایط را برای تحقق رویاهای دور و دراز خود مناسب دیده‌اند. آمریکا سرگرم پس لرزه‌های پس از انتخابات است، اروپا درگیر بحران مهاجران و کاهش رشد اقتصادی است. این روسیه است که اکنون می‌تازد و با استقرار نیروهای رزمی، موشک‌ها و جنگنده‌های خود در مرزهای خود با کشورهای شرقی هر از گاهی به مانور هوایی می‌پردازد. اکنون اروپا بسیج شده تا مانع دست‌اندازی‌های مسکو شود. به نوشته روزنامه تلگراف، نیروهای نظامی انگلیسی به همراه نیروهای آلمانی و آمریکایی برنامه‌هایی برای استقرار در ناحیه بالتیک و شرق و جنوب اروپا دارند تا برای هر برخورد احتمالی با نیروهای روسی در آینده آماده باشند.