بازگشت به خاورمیانه - ۱۵ آبان ۹۵

جیمز اف. جفری/ دیپلمات آمریکایی
مایکل آیزنشتات/ محقق نظامی
ترجمه: محمدحسین باقی

در بخش قبل در مورد فعالیت اطلاعاتی آمریکا گفته شد که ایالات‌متحده «روش نبرد» دارد اما «روش جنگ» ندارد. فعالیت‌های اطلاعاتی، تلاشی قاطع از سوی بسیاری از دشمنان منطقه‌ای آمریکا است. برای مثال داعش، القاعده، طالبان افغانستان و برخی کشورهای دشمن آمریکا تلاش‌های پیوسته‌ای برای تضعیف تصویر، اعتبار و جایگاه دشمنانشان به خرج می‌دهند و فعالیت‌های نظامی‌شان اغلب برای دستیابی به حداکثر مزیت اطلاعاتی- روانی انجام می‌گیرد تا جایگاه خود را افزایش دهند. شکاف میان کلام و عمل در سیاست آمریکا (نمونه‌اش پشتیبانی اندک برای شورشیان سوری که به‌دنبال حذف اسد بودند، تعهد به «نابودی» داعش با عملیات نظامی آن هم با منابع ناکافی و وعده تحقق نیافته برای عقب‌نشاندن ایران از فعالیت‌های منطقه‌ای‌اش) شاید بزرگ‌ترین چالش اطلاعاتی باشد که آمریکا در خاورمیانه با آن مواجه است.

یک روش نامتقارن برای خنثی کردن جذابیت داعش ممکن است موفقیت‌آمیز باشد. ادعاهای کلامی و دینی داعش - و گروه‌هایی مانند آن- هر چه باشد اما در وهله اول به حفظ قدرت و دستیابی به موفقیت این دنیایی بها می‌دهد. از آنجا که بیشتر جذابیت داعش از هاله شکست‌ناپذیری نظامی‌اش و وجود پروژه سیاسی آرمانی‌اش - خلافت- ریشه می‌گیرد، شکست ارتش داعش و متلاشی کردن «دولت اسلامی» برای تضعیف جذابیت این گروه، بی‌اعتبار کردن ایدئولوژی‌اش و اهریمنی جلوه دادن «برند»ش حیاتی است. شکست داعش هاله شکست‌ناپذیری نظامی‌اش را از میان خواهد برد و «پایان» خلافت، آرمان «اسلامی»ای که تظاهر به نمایندگی‌اش می‌کرد، فرصت‌های ماجراجویی‌اش برای تسلط بر دیگران، کسب غنایم جنگی و کسب بردگان جنسی را رقم خواهد زد؛ چیزهایی که باعث شده بسیاری از آن استقبال کنند. در واقع، تاثیرات غیرمهلک عملیات نظامی ائتلاف می‌تواند تاثیری قاطع بر جذابیت داعش، توانایی آمریکا برای شکل دادن به عملیاتی گسترده‌تر علیه این گروه تروریست با در کنار هم قرار دادن متحدان، تحت‌الشعاع قرار دادن دستاوردهای ایران و روسیه علیه داعش و الهام بخشیدن به شورش‌های ضدداعش در مناطقی داشته باشد که آن را اکنون در کنترل دارد. افزون بر این، داعش این تصور را ایجاد کرده که هنوز «برقرار بوده و در حال گسترش است»؛ حتی زمانی که در عراق و سوریه فعالیت هایش کند شده اما زیرشاخه‌هایی جدید در نیجریه، صحرای سینا، لیبی و افغانستان یافته و دستوراتی برای انجام عملیات خارجی صادر کرده یا الهام‌بخش چنین عملیاتی است. مقابله با این برداشت به احتمال زیاد دشوار است.