ورود عراقی‌ها به موصل

دنیای اقتصاد: با نزدیک شدن به وقت سحر، نیروهای عراقی از استحکامات و موانع ایجاد شده داعش عبور کردند و وارد موصل شدند. «یووان مک کردی»، گزارشگر سی‌ان‌ان می‌افزاید: نیروهای عراقی روستاهایی که محل استقرار نیروهای داعش است را در محاصره گرفته و از «چند جهت در حال فشردن گلوی شبه‌نظامیان داعش هستند.»

ژنرال معان السعادی، فرمانده نیروهای ویژه برای مبارزه با تروریسم می‌گوید: نیروها از شمال و جنوب و شرق در حال نزدیک شدن به روستای محاصره شده‌ «گوگجلی» هستند. او می‌افزاید: یگان‌های زرهی عراق و جنگنده‌های ائتلاف در حال کوبیدن مواضع داعش در این منطقه هستند. گزارشگر سی‌ان‌ان که این گزارش را به‌صورت میدانی تهیه کرده و شاهد عملیات بوده می‌افزاید: «در حومه روستای گوگجلی دود عظیمی به چشم می‌خورد. داعش با آتش بازی به عمد دود غلیظ راه می‌اندازد تا به این وسیله پیشروی نیروهای عراقی را کند کرده و استتاری برای نیروهای خود فراهم آورد.» السعادی می‌گوید: اکنون داعش نیروهای زیادی را روانه منتهی الیه شرق موصل کرده تا مناطق ‌الانتصار و کرامه را حفظ کند. از شروع عملیات موصل داعش تاکتیک‌های متفاوتی را برای کند کردن روند پیشروی ارتش عراق در پیش گرفته است: از اعدام گروهی شهروندان عراقی گرفته تا آتش زدن سولفور و نفت برای دفاع از نیروهای خود و استفاده از شهروندان به‌عنوان سپر دفاعی برای ممانعت از حملات هوایی. البته خودروهای بمب‌گذاری شده و حملات انتحاری هم روش دیگری است که داعشیان به آن متوسل شده‌اند.

«سر» مار را قطع می‌کنیم

حیدرالعبادی، نخست‌وزیر عراق، درحالی که با لباس رزمی در تلویزیون دولتی عراق ظاهر شده بود، گفت: «به مردم داخل موصل اطمینان‌ می‌دهم که نیروهای ما به همه روستاها و نواحی و هر کجا که مردم هستند، پیشروی و برای نجات مردم اقدام می‌کنند. ما سر داعش را قطع خواهیم کرد و از هر سو آن را به محاصره درخواهیم آورد.» العبادی افزود: «آزادسازی نینوا یک هدف شریف عراقی است. داعش جایی در این کشور ندارد. گروه‌هایی هم آماده بازسازی و خدمت‌رسانی بعد از اخراج داعش هستند.» به گزارش سی‌ان‌ان، او همچنین خطاب به نیروهای داعشی مستقر در موصل گفت: «هیچ راه فراری نیست. یا تسلیم شوید یا بمیرید.»

العبادی به شهروندان موصل توصیه کرد در خانه ها، زیرزمین‌ها و مکان‌های اختفای خود بمانند. او گفت برای اولین بار نیروهای عراقی دست در دست نیروهای کرد برای مبارزه با داعش گذاشته‌اند. او از سیاستمداران خواست تا «اختلافات سیاسی خود را به کنار بنهند.» از ۱۷ اکتبر به این سو ائتلافی متشکل از ۱۰۰ هزار نیروی عراقی (اعم از ارتش، پلیس، نیروهای پیشمرگه و شبه‌نظامیان شیعی) نبرد سختی را در موصل برای بیرون راندن داعش شروع کرده‌اند. آنها اکنون در یک کیلومتری موصل اردو زده‌اند. سی‌ان‌ان می‌نویسد مقام‌های عراقی بر این باورند که با ورود به شهر موصل شاهد مقاومت شدید نیروهای داعش باشند. این یعنی آغاز نبرد خانه به خانه برای پاکسازی شهر از لوث وجود «مارها.»

شاهدان عینی به گزارشگر سی‌ان‌ان می‌گویند در شرق گوگجلی وقتی خانواده‌ها صدای انفجار می‌شنوند از خانه‌ها پا به فرار می‌گذارند. گفته می‌شود ۵۰۰ هزار نفر هنوز در موصل حضور دارند. آنها یا در محاصره داعش هستند یا زیر بمباران نیروهای ائتلاف قرار دارند. شاهدان می‌گویند: هنوز ۴۰ داعشی در شهر حضور دارند و با دیوارهای بتنی جاده اصلی ورودی به موصل از اربیل را سد کرده‌اند. با ورود نیروهای عراقی به موصل جوش و خروش در این شهر شدت یافته است. آن دسته از مردم که می‌توانند در حال یافتن جایی امن هستند. نیروهای داعش هم به سرعت در حال سنگربندی برای مقاومتی سخت هستند. تاکنون ۵ مقام داعشی از جمله رئیس زندان‌های شهر موصل کشته شده است. سال ۲۰۱۴ که داعش شهر موصل را تسخیر کرد این شهر ۵/ ۲ میلیون جمعیت داشت. به مرور جمعیت این شهر به یک میلیون نفر کاهش یافت و اکنون براساس برخی آمارها گفته می‌شود حدود ۵۰۰ هزار نفر هنوز در این شهر هستند.

سی‌ان‌ان در گزارشی دیگر می‌نویسد: ساکنان موصل می‌توانند تلاش کنند تا از دست داعش بگریزند؛ اما این خطر وجود دارد که داعش آنها را بازداشت و اعدام کند. در مقابل، آنها می‌توانند خود را به ظاهر حامی داعش نشان دهند، ولی مشکل اینجاست که پس از آزادسازی شهر، ممکن است به دست طرف مقابل کشته شوند. گزارش‌ها حاکی است که تروریست‌های داعش حدود ۸ هزار خانواده را از نواحی حومه موصل ربوده و به داخل این شهر منتقل کرده‌اند. این افراد با زور اسلحه وارد شهر شده‌اند و تاوان مقاومت، مرگ است. همزمان با عقب‌نشینی تروریست‌ها به داخل موصل، هزاران مرد، زن و کودک مجبور شده‌اند با پای برهنه آنها را تا داخل شهر همراهی کنند تا از آتش نیروهای عراقی در امان باشند.

براساس گزارش سازمان ملل، در یکی از مناطق جنوبی موصل به نام «حمام العلیل» که از جمله پایگاه‌های داعش در این شهر به‌شمار می‌رود، جمعیت از ۲۳ هزار تن به ۶۰ هزار تن رسیده است؛ بنابراین، هرچند انتظار می‌رفت نیروهای عراقی کار بمباران شهر را به سرعت آغاز کنند، اکنون وجود حجم بالای غیرنظامیان، سبب شده این اقدام به تعویق بیفتد. رویترز در گزارش یکم نوامبر ۲۰۱۶ خود روایت دیگری به دست می‌دهد.

این خبرگزاری در گزارشی به قلم استفن کالین و سیف حمید می‌نویسد: نبرد برای آزاد‌سازی موصل شاید ماه‌ها طول بکشد. این گزارش با سخن گفتن از «بحران انسانی» در موصل می‌نویسد نیروهای داعش هزاران نفر از غیرنظامیان را با خود به شهر آورده‌اند و هنگام عقب نشینی از مواضع خود این غیرنظامیان را به‌عنوان سپر در برابر خود قرار می‌دهند تا با فراغ بال بتوانند خود را از گزند گلوله‌های دشمن حفظ کنند. رویترز می‌افزاید: موصل بزرگ‌تر از هر شهر دیگری است که داعش به تسخیر خود در آورده است. بازپسگیری موصل به معنای پایان «شاخه عراقی خلافت اسلامی» در شهری خواهد بود که دو سال پیش البغدادی در آنجا اعلام خلافت کرده بود.

داعش درصدد است تا ۲۵ هزار نفر را به‌عنوان سپر برای نیروهای خود قرار دهد. سازمان ملل می‌گوید اگر شهروندان موصل بگریزند موج وحشتناکی از فاجعه بشری و سیلی از آوارگان به راه خواهد افتاد. رویترز معتقد است اکنون ۵/ ۱ میلیون نفر در موصل حضور دارند و در بدترین سناریو ممکن است یک میلیون نفر از آنها آواره شوند. «سازمان بین‌المللی مهاجرت» اعلام کرده از روز آغاز عملیات موصل در ۱۷ اکتبر بیش از ۱۸ هزار نفر آواره شده‌اند. در بسیاری از شهرها و روستاها می‌توان ساکنانی را دید که با پرچمی سفید در دست همراه با گله‌هایشان تلاش دارند از شهر خارج شوند.