مذاکرات محرمانه در قطر

دنیای اقتصاد: طالبان و نمایندگان دولت افغانستان مذاکرات مخفی در قطر را از سر گرفتند. منابع ارشد در طالبان و در دولت کابل این خبر را به گاردین اعلام کردند. براساس گزارش گاردین، از میان کسانی که در مذاکرات ماه سپتامبر و اکتبر مشارکت داشتند می‌توان به «ملا عبدالمنان آخوند»، برادر ملا عمر که رهبری طالبان را از ابتدا تا زمان مرگش در سال ۲۰۱۳ بر عهده داشت، اشاره کرد.

این دو دور مذاکره را می‌توان در واقع اولین دور مذاکراتی دانست که از زمان مرگ ملا اختر منصور برگزار شده است. پیش از آن هم تلاش‌هایی برای صلح با وساطت پاکستان انجام شد، اما با مرگ منصور راه به‌جایی نبرد. گاردین می‌نویسد اکنون دوحه- که این گروه اجازه یافت در سال ۲۰۱۳ در آنجا دفتری دایر کند- به کانون دپیلماسی طالبان تبدیل شده هرچند تلاش‌های مختلف برای صلح با این گروه تا کنون راه به جایی نبرده است. گفته می‌شود قرار است ملا محمد یعقوب، فرزند ملا عمر، به‌زودی به تیم مذاکره طالبان در دوحه بپیوندد. برخی معتقدند حضور او می‌تواند اقتدار این گروه را افزایش دهد. یکی از اعضای شورای رهبری طالبان در شورای کویته می‌گوید هیچ یک از مقام‌های پاکستانی در مذاکرت سپتامبر یا اکتبر حضور نداشتند. پاکستانی‌ها می‌گویند اسلام‌آباد نفوذ خود را بر این گروه از دست داده است. به گفته مقام‌های طالبان، دیپلمات‌های ارشد در نشست قطر حضور داشتند. سفارت آمریکا در قطر هیچ توضیحی در این باره نداد. یک مقام طالبان به گاردین می‌گوید اولین نشست اوایل سپتامبر «کاملا مثبت بود و در فضایی بدون مشکل برگزار شد». در این نشست آخوند روبه‌روی معصوم استانکزای، رئیس دستگاه اطلاعاتی افغانستان نشسته بود. دومین نشست در اوایل اکتبر برگزار شد هرچند در این فاصله درگیری میان دولت و نیروهای شورشی ادامه داشت. هفته‌های اخیر شاهد بودیم که طالبان کنترل قندوز را برای دومین بار به دست گرفت و لشکرگاه در هلمند را تهدید کرد. با این حال، کابل همچنان متعهد است که راه‌حلی سیاسی برای این نزاع بیابد. دولت افغانستان ماه گذشته توافق صلحی را با گلبدین حکمتیار به امضا رساند. کابل می‌خواهد این موفقیت را به مسائل دیگر هم تسری دهد و امیدوار است با درس گرفتن از این مصالحه بتواند با طالبان هم به توافق برسد. برخی مقام‌های دولتی از جمله سخنگوی اشرف غنی، رئیس‌جمهور و اسماعیل عثمان یار یکی از اعضای ارشد شورای عالی صلح می‌گویند استانکزای هیچ دیداری با طالبان نداشته است. با این حال، یک عضو شورای کویته می‌گوید حضور آمریکا برگزاری این نشست را ممکن کرد. طالبانی‌ها می‌گویند با وجود بی‌میلی برای مذاکرات مستقیم با مقام‌های دولتی اما حضور آمریکا باعث شد در این نشست حضور یابیم. در قاموس طالبان، دولت کابل «رژیمی دست‌نشانده» است. یک مقام عضو شورای کویته می‌گوید: «طالبان بر این باور است که مساله افغانستان موضوع مورد مناقشه میان دولت‌های آمریکا و افغانستان است. اگر این سه طرف نشستی مقدماتی برگزار کنند می‌تواند مبنایی برای طرح‌های مثبت در آینده باشد.» رهبران طالبان می‌گویند: «ملا آخوند از سوی شورای رهبری طالبان به دوحه رفت تا بر اهمیت مذاکرات صحه بگذارد.» با این حال، نفس برگزاری مذاکرات محل اختلاف میان طالبان بوده و همین مساله منجر به شکاف‌هایی میان آنها شده است. گاردین در این باره می‌نویسد: «مذاکرات موجب شکاف میان فرماندهان تندرو و اعضای رهبری در پاکستان شده است.» با توجه به آنچه در عرصه عمل در افغانستان می‌گذرد مقام‌های افغانی و غربی می‌گویند «طالبان می‌خواهد استراتژی نظامی را فارغ از مذاکرات سیاسی دنبال کند.»