رئیس‌جمهور یک میلیون دلاری

دنیای اقتصاد: در حالی که برای جایزه صلح نوبل نام‌های مختلفی مطرح شده بود اما کمیته نروژی جایزه صلح نوبل اعلام کرد جایزه امسال به خوان مانوئل سانتوس، رئیس‌جمهور کلمبیا تعلق می‌گیرد. پیش از این در میان این نام‌ها اسمی از وزرای خارجه ایران و آمریکا هم برده شده بود. این دو به دلیل مذاکراتی که منتهی به امضای برجام شده است به‌عنوان دو گزینه بالقوه مطرح شده بودند.

اما دلیل انتخاب سانتوس به‌عنوان برنده صلح نوبل در سال ۲۰۱۶، عزم و تلاش او برای پایان دادن به نیم قرن جنگ داخلی در کلمبیا عنوان شده، جنگی که در همه این سال‌ها به مرگ دست‌کم ۲۲۰ هزار کلمبیایی و آوارگی حدود ۶ میلیون نفر انجامیده است. در بیانیه کمیته جایزه صلح نوبل به ابتکار عمل خوان مانوئل سانتوس در مذاکره با شورشیان فارک اشاره شده است که به معاهده صلح میان دولت کلمبیا و آنها انجامید. این بیانیه می‌گوید که خوان مانوئل سانتوس با آگاهی نسبت به همه جوانب این معاهده مناقشه‌انگیز، فضایی را برای رای‌دهندگان کلمبیایی فراهم آورد که بتوانند نگرانی‌های خود را نسبت به آن در یک همه‌پرسی اعلام کنند. نتیجه همه‌پرسی نیز چیزی نبود که او می‌خواست، چنان‌که اکثریت کلمبیایی‌ها به آن رای منفی دادند.

در جریان رفراندومی که روز یکشنبه اول اکتبر در کلمبیا برگزار شد، مخالفان معاهده صلح میان دولت این کشور و شورشیان فارک با اختلاف بسیار اندکی، ۲/ ۵۰ درصد در برابر ۷/ ۴۹ درصد آرا برنده شدند. اما خوان مانوئل سانتوس اعلام کرد که با وجود رای مخالف به این معاهده، تسلیم نمی‌شود و در راه صلح ثابت قدم است. توافق صلح میان شورشیان چپگرای فارک و دولت کلمبیا اوایل شهریور امسال پس از مدت‌ها مذاکره میان طرف‌های درگیر حاصل آمد که براساس آن اعضای فارک شرط خلع سلاح را پذیرفتند. فارک یا «نیروهای مسلح انقلابی کلمبیا»، جنبشی بود که با شورش‌هایی در میان دهقانان و کشاورزان آغاز شد. این گروه در مقطعی ۲۰ هزار شبه‌نظامی داشت و در عین حال به بازیگری مهم در صحنه قاچاق و فروش کوکائین تبدیل شد.

کمیته صلح نوبل اعلام کرده که رای منفی اکثریت مردم کلمبیا به معاهده صلح با فارک به معنای آن نیست که مردم کلمبیا خواهان صلح نیستند، بلکه آنها شروطی برای صلح دارند. این کمیته همچنین تاکید داشته است که انتخاب رئیس‌جمهور کلمبیا به‌عنوان برنده صلح نوبل ۲۰۱۶ در واقع قدردانی از مردم این کشور نیز محسوب می‌شود که به‌رغم همه سختی‌ها امید خود را به دستیابی به صلح از دست ندادند. پیش از این موسسه پژوهش‌های صلح نوبل اعلام کرده بود که به‌خاطر نتیجه منفی همه‌پرسی درباره معاهده صلح بین حکومت کلمبیا و شورشیان فارک در کلمبیا، این توافق را از فهرست نامزدهای جایزه صلح نوبل امسال حذف می‌کند. شمار نامزدهای جایزه صلح نوبل در سال جاری ۳۷۶ فرد و سازمان اعلام شده بود که در تاریخ برگزاری این جایزه یک رکورد به شمار می‌آید.

در این میان محمدجواد ظریف و جان کری، وزرای خارجه ایران و ایالات‌متحده و فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز از چهره‌هایی بودند که به خاطر حصول توافق اتمی میان ایران و قدرت‌های جهانی احتمال می‌رفت برنده صلح نوبل در سال ۲۰۱۶ باشند. بنیاد صلح نوبل با پیشنهاد و سرمایه آلفرد نوبل، شیمیدان و صنعتگر سوئدی ایجاد شده است. او که مخترع دینامیت بود، جایزه صلح نوبل را اقدامی برای قدردانی از تلاش‌ها در راستای تفاهم میان ملت‌ها، خلع سلاح و صلح دانسته است. ارزش این جایزه ۸۳۲ هزار یورو است. جایزه صلح نوبل در گستره بین‌المللی عالی‌ترین جایزه برای صلح و حقوق بشر به‌شمار می‌رود. درباره برخی از دریافت‌کنندگان این جایزه از جمله باراک اوباما در سال ۲۰۰۹ و اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۲، بحث و مناقشه زیاد بوده است.