آمریکا مذاکرات با روسیه را درباره آتش‌بس سوریه تعلیق کرد
آرزوهای بربادرفته شام
دنیای اقتصاد: ایالات‌متحده روز دوشنبه اعلام کرد که مذاکرات با روسیه بر سر تداوم آتش‌بس در سوریه را تعلیق کرده است. واشنگتن، مسکو را به همکاری با دولت سوریه در انجام حمله به شهر محاصره شده حلب متهم کرده است. این در حالی است که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، نیز روز دوشنبه توافق با آمریکا برای دفع پلوتونیوم با امکان ساخت تسلیحات را به دلیل اقدامات «غیردوستانه» واشنگتن به حال تعلیق درآورد. اگرچه «گری سامور» از مذاکره‌کنندگان در دولت بیل کلینتون، می‌گوید پاسخ روسیه برای این تعلیق بیشتر سیاسی است تا نظامی اما همین هم معنای زیادی با خود به دنبال دارد.
دنیای اقتصاد: ایالات‌متحده روز دوشنبه اعلام کرد که مذاکرات با روسیه بر سر تداوم آتش‌بس در سوریه را تعلیق کرده است. واشنگتن، مسکو را به همکاری با دولت سوریه در انجام حمله به شهر محاصره شده حلب متهم کرده است. این در حالی است که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، نیز روز دوشنبه توافق با آمریکا برای دفع پلوتونیوم با امکان ساخت تسلیحات را به دلیل اقدامات «غیردوستانه» واشنگتن به حال تعلیق درآورد. اگرچه «گری سامور» از مذاکره‌کنندگان در دولت بیل کلینتون، می‌گوید پاسخ روسیه برای این تعلیق بیشتر سیاسی است تا نظامی اما همین هم معنای زیادی با خود به دنبال دارد. به گزارش نیویورک‌تایمز، روابط دو کشور اکنون بیش از هر زمان دیگری در موضوعات سوریه، اوکراین و مسائل دیگر به تنش انجامیده است. «اندرواس.ویس» متخصص سابق در کاخ سفید و معاون در مرکز صلح کارنگی می‌گوید: «همکاری بر سر سوریه بهترین و البته آخرین راهکار دولت اوباما برای ایجاد روابطی متوازن با روسیه بود. عدم اعتماد و دشمنی روس‌ها نسبت به آمریکا واقعی و در حال افزایش است. ظاهرا این نیروی محرکه روس‌ها برای رفتارهای خارج از روسیه برای سال‌های آینده است.»
تا همین هفته پیش به نظر می‌رسید جان کری تمام تلاش خود را به‌کار بسته تا همکاری بلندمدت مسکو- واشنگتن در سوریه را تضمین کند. در واقع، توافق آتش‌بس میان طرفین به چنین باوری دامن زده بود؛ اما اندکی بعد ابتدا با حمله آمریکا به مواضع ارتش سوریه سپس حمله روس‌ها به کاروان امدادی فاتحه این آتش‌بس خوانده شد. استدلالی که وجود دارد این است که روسیه بر این باور است که هرگونه آتش‌بس منجر به تقویت مواضع گروه‌های افراطی می‌شود. در واقع، آتش‌بس موجب می‌شود روح تازه‌ای در جریان‌های افراطی دمیده شود. بر همین اساس، روسیه و سوریه معتقدند پیشروی باید تا جایی ادامه یابد که نیروهای اپوزیسیون سلاح بر زمین بگذارند و خط فاصل روشنی میان اپوزیسیون و نیروهای داعش- النصره ترسیم شود.
اکنون که حلب در محاصره است، متحدان اسد بر این باورند که تسلط کامل بر حلب دست اسد را در تحولات آتی بازتر خواهد کرد. بنابراین جنگ تا پیروزی کامل اسد درحلب ادامه می‌یابد. به نوشته نیویورک‌تایمز، مقام‌های اطلاعاتی آمریکا بر این باورند که مسکو با همکاری دمشق انواع و اقسام بمب‌ها را بر حلب فرو می‌ریزد. گفته می‌شود ۲۷۵ هزار نفر در حلب گیر افتاده‌اند از جمله ۱۰۰ هزار کودک. دلیل دیگری که گفته شده روس‌ها از آتش‌بس پا پس کشیدند انتشار نوار صورتی منتسب به جان کری در روز ۲۲ سپتامبر در حاشیه نشست مجمع عمومی با گروهی از معارضان سوری است. کری در این جلسه گفته بود که نتوانسته سایر اعضای کابینه را متقاعد کند که از احتمال استفاده از اقدام نظامی به‌عنوان پشتوانه‌ای برای دیپلماسی استفاده کنند.
نیویورک‌تایمز به نقل از جان کربی می‌نویسد که وزیر خارجه آمریکا با همتای روس خود بارها وارد مذاکره شد اما اکنون «شکاف میان روسیه و قدرت‌های غربی به شدت و بیش از هر زمان دیگری گسترده شده است.» هر یک از دو رقیب جنگ سرد انگشت اتهام را به سوی یکدیگر نشانه می‌روند. آمریکایی‌ها می‌گویند: «متاسفانه، روسیه به تعهدات خود پایبند نماند» و روسیه هم آمریکا را به «تجهیز شورشیان تندرو و کمک به داعش» متهم می‌کند. آمریکا اعلام کرده که «آلترناتیوها و گزینه‌ها» را در نظر دارد، اما با توجه به بی‌میلی اوباما برای مداخله در سوریه، روشن نیست که خطرات تقابل با روسیه چگونه است و معلوم نیست چه میزان منافع آمریکا در این « آلترناتیوها و گزینه‌ها» رعایت می‌شود. با این حال، گری سامور می‌گوید روسیه و آمریکا اکنون در موضوع سوریه ژستی سیاسی گرفته‌اند. آنها مایل نیستند که پرستیژشان شکسته شود. او می‌گوید: «پس از شکست آتش‌بس در سوریه، به تعلیق درآوردن توافق مربوط به دفع پلوتونیوم میان روسیه و آمریکا بیش از آنکه به وخامت در روابط ربط داشته باشد به ژست سیاسی طرفین بستگی دارد. آنها می‌خواهند از یکدیگر امتیاز بگیرند.»
اوضاع در سوریه به کدام سمت می‌رود؟
رسانه‌های آمریکایی می‌گویند روسیه برای اولین بار از زمان حضور نظامی مستقیم خود در سوریه سامانه ضد موشک در خاک این کشور مستقر کرده است. مقام‌های آمریکایی که خواستند نامشان فاش نشود، در اظهاراتی به فاکس نیوز گفتند: «هدف از استقرار این سامانه رویارویی با هرگونه حمله موشکی احتمالی آمریکا در سوریه است.» یک مسوول آمریکایی گفت: «گروه‌های تندرو در سوریه نظیر جبهه النصره و داعش موشک دور برد در اختیار ندارند و علت استقرار این سامانه توسط روسیه احتمالا به علت نگرانی‌های این کشور از حمله‌ای آمریکایی یا حمله یکی از هم‌پیمانان واشنگتن در منطقه باشد.»
از سوی دیگر، نماینده دائم روسیه در سازمان ملل و رئیس دوره‌ای شورای امنیت تاکید کرد که اگر مداخله روسیه در سوریه نبود پرچم‌های سیاه داعش در دمشق به اهتزاز درمی‌آمد. ویتالی چورکین، در گفت‌وگو با خبرنگاران در مقر سازمان ملل در نیویورک گفت: «هدف اصلی روسیه در سوریه و عراق خلاص کردن این دو کشور از دست تروریست‌هاست. اگر روسیه در سوریه مداخله نمی‌کرد پرچم‌های سیاه داعش در دمشق به اهتزاز درمی‌آمدند.» وی گفت که روسیه امیدوار است همکاری با واشنگتن درباره سوریه را ازسر بگیرد و خواهان جنگ سرد جدیدی با آمریکا نیست.
یکی دیگر از خطوط افتراق روسیه - آمریکا در قضایای سوریه را الجزیره مطرح کرده است. ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه ضمن ابراز تاسف از تعلیق مذاکرات از سوی آمریکا گفت: «واشنگتن شرایط اساسی در این توافق را برای بهبود شرایط انسانی در حلب رعایت نکرد.» او در ادامه افزود: «یک سوال ساده این است که گروه النصره چیست و چه کسی پشت‌سر آنها است و چرا واشنگتن نمی‌خواهد مرز روشنی میان اپوزیسیون به اصطلاح میانه‌رو با النصره و داعش به‌وجود آورد. النصره و داعش اکنون به داخل اپوزیسیون خزیده و شناسایی آنها از دیگر گروه‌ها دشوار شده است.» تعلیق مذاکرات چشم‌انداز خاتمه جنگ ۵ ساله در سوریه را با علامت سوال مواجه کرده است. دولت روسیه با متهم کردن آمریکا به خرابکاری در توافق آتش‌بس سوریه، گفت که آمریکا مسوول هرگونه حملات تروریستی در سوریه خواهد بود، چرا که هیچ اقدامی علیه تروریست‌های النصره انجام نمی‌دهد.
به گزارش خبرگزاری راشا تودی، وزارت خارجه روسیه اعلام کرد: «واشنگتن هرگز جبهه النصره را واقعا تحت فشار قرار نداد و تلاشی هم برای موفقیت طرح صلح نکرد و هیچ اقدامی هم علیه شبه‌نظامیانش انجام نداد.» وزارت خارجه روسیه تاکید کرد: «ما هرچه بیشتر متقاعد می‌شویم که واشنگتن در راستای تغییر نظام در دمشق، حاضر است با اهریمن همکاری کند. آمریکا حاضر است برای برکناری بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه ائتلافی با تروریست‌های تندرو تشکیل دهد. گرچه جبهه النصره به‌عنوان سازمان تروریستی اعلام شده اما واشنگتن عجله‌ای ندارد که نیروهای ضددولتی مایل به آمریکا را از آن جدا کند. در مقابل حتی واشنگتن جبهه النصره را که هرگز بخشی از هیچ توافق صلحی نبوده، در پوشش گروه‌های اپوزیسیون که رسما مشارکت خود را برای توقف خصومت‌ها اعلام کردند، جا زده است.»
ابراز تاسف دی میستورا
به گزارش الجزیره، دفتر استفان دی میستورا، فرستاده سازمان ملل به سوریه در بیانیه‌ای اعلام کرد سازمان ملل همچنان به حل سیاسی بحران سوریه صرف نظر از نتایج ناامیدکننده گفت‌وگوهای طولانی و فشرده روسیه و آمریکا درباره سوریه ادامه می‌دهد. در این بیانیه آمده است: «تیم انسانی سازمان ملل در سوریه همچنان به فعالیت طاقت فرسای خود برای رساندن بدون مانع کمک‌ها به‌دست غیرنظامیان سوری ادامه می‌دهد. این نهاد بین‌المللی هرگز اجازه نخواهد داد سرنوشت مردم سوریه به نزاع خشونت آمیز و بی‌پایان گره بخورد.» دی میستورا همچنین نسبت به اینکه مذاکرات روسیه و آمریکا به نتایج مثبتی نرسید شدیدا ابراز تاسف کرد. دی‌میستورا نسبت به بمباران بیمارستان در حلب ابراز نارضایتی کرد و گفت: «این مساله با قوانین انسانی مغایرت دارد و ما هرگز سوری‌ها را تنها نمی‌گذاریم.»
دی میستورا افزود: «باید برخی از مردم را از مناطق درگیر خارج کنیم. باید کمک‌ها به دست مردم برسد، اما تا زمانی که بمباران ادامه یابد این امر ممکن نیست.» فرستاده سازمان ملل به سوریه تصریح کرد، بعد انسانی در اولویت مذاکرات مربوط به بحران سوریه است و تلاش‌ها برای خارج کردن غیرنظامیان و امدادرسانی‌ها به مناطق محاصره ادامه خواهد داشت.
ارسال نظر