دنیای اقتصاد: ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، روز دوشنبه توافق با آمریکا برای دفع پلوتونیوم با درجه تسلیحاتی را به دلیل اقدامات «غیردوستانه» واشنگتن به حال تعلیق در آورد. سخنگوی کرملین گفت: پوتین فرمانی را امضا کرده است که بر اساس آن توافق سال ۲۰۱۰ این کشور با آمریکا به حال تعلیق در خواهد آمد؛ توافقی که بر اساس آن هر دو طرف متعهد به نابودی چندین تن پلوتونیوم با درجه تسلیحاتی شده بودند.

استدلال روسیه این است که به دلیل تنش‌هایی که در روابط دو کشور پدید آمده آمریکا تعهدات خود را اجرا نکرده است. به گزارش خبرگزاری رویترز، دو دشمن سابق جنگ سرد اکنون بر سر مسائلی مانند اوکراین (که روسیه در سال ۲۰۱۴ کریمه را به خود منضم کرد و حمایت از جدایی‌طلبان حامی مسکو) و سوریه با یکدیگر سر شاخ شده‌اند.

این توافق در سال ۲۰۰۰ امضا شده بود اما اجرایی شدن آن تا سال ۲۰۱۰ به طول انجامید. روسیه به‌دلیل «ظهور تهدیداتی برای ثبات استراتژیکش و در نتیجه اقدامات غیردوستانه واشنگتن در مورد فدراسیون روسیه» این توافق را تعلیق کرد. روسیه ادعا کرده آمریکا «نتوانسته اجرای تعهدات خود را برای استفاده از مازاد پلوتونیوم تضمین کند.» این توافق در سال ۲۰۱۰ میان لاوروف و هیلاری کلینتون امضا شده بود. بر اساس این توافق هر دو طرف متعهد می‌شدند که ۳۴ تن پلوتونیوم را با سوزاندن در رآکتورهای هسته‌ای دفع کنند. هیلاری کلینتون در آن زمان گفته بود که این مقدار پلوتونیوم برای ساخت ۱۷ هزار بمب هسته‌ای کافی است. در آن زمان، هر دو طرف این توافق را نشانه‌ای از همکاری روزافزون میان خود می‌دانستند که می‌تواند راهی باشد به سوی هدف مشترک منع اشاعه هسته‌ای.

دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین در کنفرانس روز دوشنبه خود با خبرنگاران، گفت: «روسیه مدت زمانی طولانی این توافق را به‌صورت یک طرفه اجرا می‌کرد. اکنون با در نظر گرفتن تنش در روابط دوجانبه، طرف روسی به دلیل وضعیت فعلی، اجرای آن را غیرممکن می‌داند.» اکنون روابط مسکو- واشنگتن غیر از چالش‌های فراوان اکنون با دو معضل اساسی مواجه است: یکی بحران اوکراین و دیگری سوریه است. رویترز می‌نویسد روابط میان مسکو- واشنگتن بر سر کریمه و حمایت روس‌ها از جدایی‌طلبان در شرق اوکراین باعث شد روابط دو کشور به مرحله صفر برسد. پیامد این اقدام روسیه وضع تحریم‌ها از سوی غرب علیه مسکو بود. دومین بحران در سوریه پدید آمد و باعث شد روابط دو کشور بیش از پیش سیر افولی به خود بگیرد.

به نوشته خبرگزاری رویترز، شکاف میان دو طرف طی هفته‌های اخیر بیشتر شده است. پس از آتش‌بسی که برای فروکش کردن اوضاع در سوریه میان واشنگتن- مسکو منعقد شد بسیاری تصور می‌کردند با یک تیر چند نشان زده شده است: از یکسو روابط این دو کشور به سوی ثبات بیشتر پیش می‌رود و این احتمال مطرح شد که دو طرف قضایای اوکراین را در سوریه رفع و رجوع کنند. از سوی دیگر، تصور بر این بود که تنش‌ها در سوریه فروکش خواهد کرد. با این حال، ۴۸ ساعت پس از آتش‌بس اولین ضربه بر پیکر این توافق وارد شد آنجا که جنگنده‌های آمریکایی مواضع ارتش سوریه را بمباران کردند. اگرچه واشنگتن اعلام کرد با تماس فرماندهان روسی با مرکز فرماندهی سوریه در قطر بلافاصله حملات متوقف شد؛ اما دمشق معتقد است یک ساعت به شدت مواضع ارتش این کشور از سوی آمریکا هدف قرار گرفت.

دومین ضربه بر پیکر آتش‌بس شکننده هم زمانی وارد شد که قرار شد کاروان‌های امدادی کمک‌های خود به سوری‌های محاصره شده در حلب را از سر گیرند. در اینجا جنگنده‌های روسی با پرواز بر فراز کامیون‌های امدادی ۱۸ دستگاه از آنها را بمباران کردند. استدلال روسیه این بود که برخی عناصر داعش و النصره در میان این کاروان حضور داشتند. مخالفان معتقد بودند که مسکو به تلافی حمله آمریکا به مواضع ارتش سوریه این کاروان را بمباران کرد تا این پیام را به واشنگتن منتقل کند که «هر کنشی یک واکنش به‌دنبال دارد.» برخی تحلیلگران معتقدند تعلیق توافق هسته‌ای میان مسکو- واشنگتن در ادامه سلسله تنش‌هایی است که میان دو کشور جریان دارد. برخی معتقدند این وضعیت نشانگر آغاز بحرانی جدید در میان قدرت‌های جهانی است که محصول بحران سوریه است. اکنون سوریه به جولانگاه قدرت‌ها تبدیل شده است. به گفته ژنرال دانفورد، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا، اگر اوضاع در سوریه کنترل نشود احتمال وقوع جنگ جهانی سوم وجود دارد.